ليکڪ پاران

مختصر تاريخ تپو کوکر (ڀاڳو پهريون)، هن کان پهرين ڇپايل ڪتاب بيت علي محمد عرف علڻ جروار ۾ به عرض ڪيم ته 1985ع کان لکڻ جو جنون ٿيو، منهنجي مائيٽاڻو ڌنڌو ذريعا معاشي زمينداري ۽ کيتي توڙي ٻيو ڪو مددگار ڪتاب لکڻ لاءِ هدايتون ڏيڻ يا همت افزائي ڪرڻ وارو ساٿي نه ملي سگهيو، مٿان دنياوي ذميواريون هاوي ٿينديون ويون ۽ ڪتاب لکڻ ۾ دير ٿيندي وئي، جنهن ۾ بابا سائين جن جي وفات سبب سالن جا سال ڪم نه ڪري سگهيس، ڪجهه عزيزن کي سندن ذاتي فيملي فردن تي لکڻ لاءِ چيم جيڪي مونکان به سست ٿيا، ها ڪري ٻه کان ٽي سال انتظار ڪيم همراهن تعاون نه ڪيو، جو پاڻ ڪمن ۾ مصروفيت جو بهانو ٻڌايو وڃن، نيٺ پاڻ کان جيڪي پهتو اهو لکندو ويس، ڪڏهن نوٽبڪ ته ڪڏهن رجسٽر يا ڪڏهن وري مختلف پنن ۾ حال احوال لکندو ويس، شروع ۾ بابا سائين، ڏاڏو حاجي محمد حسن، مامو علي محمد علڻ ۽ مامون مصري فقير جروار لکائيندا آيا، دنيا فاني هر هڪ پنهنجي پنهنجي طبعي عمر پوري ڪري راهه عدم راهي ٿيا، مٿن رحمتون هجن، مٿان جيون ساٿي اهليه جو انتقال هڪ ئي پٽ شوڪت علي جي وفات ۽ ٻيا به ڪيترائي عزيز واحباب هن فاني دنيا مان رحلت ڪئي ۽ منهنجو ڪتاب لکڻ وارو ڪم رهندو آيو، نه ليکڪ، نه مضمون نگار ۽ نه ڪو ٻانهن ٻيلي ٿي ڪم ڪرڻ وارو پوءِ جن جن کي خبر آهي اهي جڏهن ملن معلومات ڪن ته ڪتاب لکيو يا نه، وري ياد تازي ٿيو وڃي ته لکي وٺان، وري غفلت ۾ معاشي ۽ گهرو مسئلا دير ۾ دير سالن ۾ سال گذرندا ويا، هينئر اچانڪ بيمار ٿي اسپتال ويس ۽ علاج ۾ ڊاڪٽر ڪينسر جي بيماري ٻڌائي ۽ مٿان وري دل مضبوط ڪرڻ لاءِ همٿايائون ته اهيا سمجهه ته بيماري نه آهي، همت ڪندين ته ڪجهه به نه آهي بي همت ٿيندين ته وڌيڪ حملو بيماري ڪندي، هاڻي ڪم ڪيان ته ڪهڙو ٻني ۽ پاڻي تي هلڻ ويو، اوطاق، گهر ۽ اسپتال جي حاضري پڪ ٿيم ته راهه آخرت جو سفر ڀرجي ويو، غفلت ۾ عمر گذري وئي، هاڻي هي اڻ ڇپايل مواد ڇڏي ويندس.
سمجهو ته 250 سالن جي يادگيري مون سان دفن ٿي ويندي، انهن احوالن مان ڪجهه نه ڪجهه ڇپائي وڃان ۽ منهنجي دل وندر به پئي ٿيندي، هڪ ارادو ڪري شروع ڪيم ته ڪتاب جي ڪم کي ٻن ڀاڱن ۾ تقسيم ڪري ۽ پهريو ڀاڱو ۽ بعد ۾ ٻيو ڀاڳو ڇپائي توڪل ڪري شروع ڪيم، ڪم الاهي، پهرين ڀاڱي کي ترتيب ڏنم ۽ ان مان به بيت جلدي ۾ ڪمپوز تي موڪليم ۽ ڪمپوز ٿي ڇپائي تي به ڏنم ۽ اميد ته مامي علي محمد علڻ جا بيت توهان جي نظر مان گذريا هوندا، جيڪي اميد ته هن ڪتاب جي پهرين ڀاڱي ۾ وري به ڇپائي ۾ ايندا، هن پهرين ڀاڱي ۾ جن ماڳن، مڪانن ۽ شخصيتن کي مختصر طور ياد ڪيو ويو آهي، انهن ماڳن، مڪانن ۽ شخصيتن توڙي هستين جا پورا پورا احوال تندرستي ساٿ ڏنو ته ڀاڱي ٻي ۾ داخل ڪندس، جنهن ۾ ديهه وارا پراڻي پاڻي ۽ نئون پاڻي سکر بئراج جو ۽ قديم آباد قومن ۽ ڳوٺن جي مختصر ۽ شجرا به آهن، تفصيل سان ايندا، هيءَ احوال ڪتاب ۾ ڇپائي تمام دير سان ٿي، انداز 35/36 سالن اڳ جون ڳالهيون آهن، انهن 35/36 سالن ۾ ڪيتريون معزز شخصيتون گذاري ويون، هاڻي ماضي جون يادون آهن، ڪيترن ديهن ۾ نوان ماڻهو اچي آباد ٿيا آهن ۽ انهن پنهنجي سک لاءِ سياسي چالون هلي نوان روڊ ۽ رستا ڪڍايا آهن، انهن مان جيڪڏهن سُک آهي ته انهن کي آهي، آبادين ۽ ماڊولن جا پيچ بلديا آهن، جنهن مان اصل ۽ قديم ڳوٺن ۽ قومن کي تڪليف به پهتي آهي، ليڪن هي ڪائنات الله سائين خلقي ائين آهي، جو ڪابه قوم فخر نه ڪري سگهي، رهي نالو الله جو باقي ڪمال کي زوال ۽ زوال کي ڪمال هلندو رهندو ڀاڱي پهرين ۾ ڪجهه دوست عزيز بجاءِ همٿائڻ جي دل آزاري ڪئي، ڪچهري ۾ چون ته ياسين پنج سئو سال پوئتي جي ڳالهين ۾ اچي پيو آهين، هنن کي ڇڏ پنهنجي موضوع بصرن جو اگهه، مينهن جو اگهه تي، مون واپار مان هيترو ڪمايو، ڪني جنس ۾ سٺي مڪس ڪري وڏو اگهه ڪمايم، انهن ڳالهين ڪچهري ۾ منهنجي دل آزاري ڪئي، بس انسان آهيان، خطا جو پتلو سو ٻيو ته ڪجهه نه ڪيم سندن ڳالهيون ۽ سندن شجرا فوٽ نوٽ خارج ڪري ڇڏيم، اڄ جي هن نفسا نفسي جي دور ۾ پنهنجي ڪيل محنت کي ضايع ڪندي ڏک به ٿيو پر رهي نالو الله جو، ڪنهن جي دل آزاري ٿي هجي ته کائنس معافي ٿو گهران، منهنجي محنت ڏسيو ڪو خوش ٿو ٿئي ته ان جي مهرباني.
دوستن ڀائرن کي روشن هجي ته هيءَ ايڏو وڏو ڪم مون ناچيز جي وس کان ٻاهر هو، مختلف صلاحون مصلحتون غور هيٺ هيون، جن لاءِ منهنجي پياري ڀاءُ، دوست ۽ آئيڊيل جناب خليل کوسو، منهنجو ڏوهٽو شبير احمد ولد محمد شريف جروار گڏوگڏ اولاد، ساٿي ۽ سهارو منهنجو پوٽو شوڪت علي خان جروار جو پٽ محمد پريل خان راجا جروار ۽ خادم حسين ولد حاجي محمد حسين جروار وقت سر محنت ڪري ڪتاب ڪمپوز ڪيو. صلاحون ڏيئي شبير ۽ راجا ٽنڊوالهيار کان ڳوٺ ۽ ڳوٺ کان ٽنڊوالهيار جا پنڌ ڪري هدايتون ڏيندا ۽ وٺندا هن ڏکئي ڪم کي سرانجام ڏنو، سندن مهربانيون نه ته هن وقت بيماري ۾ هيءَ ڪم منهنجي وس کان ٻاهر هو، الله پاڪ جون مهربانيون به لکڻ ۽ ڳڻڻ کان مٿي آهن، جنهن هن عمر هن حال ۾ توفيق بخشي، سندس شڪر ادا ڪريان ٿو. عزيزن، دوستن کي دعاءِ خير لاءِ عرض آهي ته دعا ڪندا.
جيسين جيارين تيسين هادي رکجان حفظ ۾. (شاهه)

محمد ياسين جروار
0300-3089940

تاريخ، فلسفو ۽ سياست

مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]