تاريخ، فلسفو ۽ سياست

مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]

ڪتاب ”مختصر تاريخ ”تپو کوکر““ اوهان اڳيان پيش آهي. هن تحقيقي ڪتاب جو ليکڪ محمد ياسين جروار آهي. هن ڪتاب ۾ تپو کوکر جي تاريخ، ڪجه سفرناما، ديھن بابت معلومات ۽ لوڪ بيت شامل ڪيا ويا آھن. ڪتاب مان جن شين حيران ڪيو تن ۾ شجرا ۽ نقشا آهن، شجرا ٻن صدين کان به مٿي جا ڏنا ويا آهن، هن ڪتاب ۾ ڪيترن ئي ڳوٺن جا شجرا شامل آهن، جن جي نالن سان ڳوٺ ٻڌا ويا، انهن جي 11/10 پيڙهن جا نالا ڏنا ويا آهن، ان مان خبر پئي ٿي ته هن وقت خاندان ۾ ڪير آهن ۽ ڳوٺ جا اصل پڳدار ڪير آهن.

ڪتاب ۾ کوڙ شجرا بہ ڏنل آھن، جيڪي پي ڊي ايف ڪاپيءَ ۾ ڏسي سگھجن ٿا.
Title Cover of book مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]

ديهه ستياري

ديهه ستياري نالي جي وجهه تمسيه، ستياري نالي قوم جو ذڪر ڪتاب “تحفت الڪرام” ۾ ملي ٿو، انهي ستيار قوم جي رهڻ ڪري مٿس ستيار ۽ بعد ۾ ستياري سڏي ٿي.
گورنمينٽ جي نقشي ديهه ستياري ۾ قديم ڳوٺ جن جا نالا اچن ٿا، انهن ۾ ڳوٺ حاجي ڪئوڙو خان دائيداڻو، ميوو، سجاول، محمد، عالم خان، حاجي احمد خان، حاجي عبدالحميد، حاجي صاحب، مير محمد، محمد رحيم، غلام محمد، حاجي نم، حاجي غلام نبي ۽ ٻين سڀني سان برادري اٿي ويٺي آهي، وقت ساٿ ڏنو ته ذڪر ڪيل هر هڪ نالي جو تاريخي احوال لکبو.
ڳوٺ بچل بڪيرو به اندازن ٻه سئو سال کان آباد آهي، چاچو آري بڪيرو تمام نالي وارو تڏي جو خان آئي ويئي جي آڌر ڀاءُ ڪرڻ وارو ۽ سندس اولاد ۾ محمد بچل، چاچو ماستر غلام حسين ۽ سندس اولاد سائين عبدالغفور ۽ عبدالشڪور عرف فهيم وڏن جا يادگار آهن، سندن فيملي خاندان جي هڪ وڏي تاريخي آهي، اميد ته موقع سان بيان ڪبي.
چاچو خير محمد بڪيرو ياد نه ڪريون اهيا به زيادتي ٿيندي، پنهنجي موقف تي سختي سان قائم رهڻ وار پوءِ ڀلي سر وڃي ته وڃڻ ڏي، هڪل ڪري ته مڙسن جا هنيان ڦاڙي وجهي، ماستر محمد جمن، ربڏنو، علي ڏنو، علي محمد ڊرائيور ڪهڙن جا نالا لکون، ڪهڙا نه، منهنجي والد صاحب جناب حاجي محمد پريل خان جروار جي ساڻن وڏي قربت هئي ۽ الله جي مهرباني سان اسان به نڀائيندا اچون.
پراڻي پاڻي تي جمال واهه ۽ شايد سون واهه مان آبادي ٿيندي هئي، هن وقت موجوده کيسانو مائنر 2 جو پوڇڙ ۽ نه برابر پاڻي آهي، ٽيوب ويل به آهن ته بجلي اڻپوري.
سڄي ديهه ستياري کي هڪ لنڪ روڊ حاجي ابراهيم ڪالوني ٽنڊوالهيار کان چالو ٿي ڪئوڙو دائيداڻو، بچل بڪيرو، سولنگي، ريڍار ماڇي، واحد بخش زرداري، مٺو خاصخيلي، اُڀريو درس کي شهر مارڪيٽ سان گنڍي ٿو ۽ آخر اسان جي روڊ سان ملي ٿو، ديهه ستياري ختم ٿي اتي ديهه بڪيراڻي 145 بلاڪ وٽ ملي بڪيرا شهر ۽ جروارن سان ملي ٿو.
ڳوٺ مٺو خاصخيلي سان لڳا الهندي طرف مقام آهي، ڪچي چوڪنڊي جڳهه ۾ جدين پير نالي سان.
مذڪوره ديهه ستياري ۾ هڪ ٻيو به مقام غازي شهيد عبدالله شاهه جي نالي آهي، جنهن ۾ ڳوٺ بچل بڪيرو ۽ پس گردائي کي استعمال هيٺ آهي.
سيد غازي عبدالله شاهه جي قبر جو احاطو پڪين سرن جي چوڪنڊي ۾ آهي، جيڪا تازي ٺهرايل آهي، سيد غازي شهيد عبدالله شاهه جي وڏي چوڪنڊي مٽي سان مٿي ڀرائي ڪيل آهي.