تاريخ، فلسفو ۽ سياست

مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]

ڪتاب ”مختصر تاريخ ”تپو کوکر““ اوهان اڳيان پيش آهي. هن تحقيقي ڪتاب جو ليکڪ محمد ياسين جروار آهي. هن ڪتاب ۾ تپو کوکر جي تاريخ، ڪجه سفرناما، ديھن بابت معلومات ۽ لوڪ بيت شامل ڪيا ويا آھن. ڪتاب مان جن شين حيران ڪيو تن ۾ شجرا ۽ نقشا آهن، شجرا ٻن صدين کان به مٿي جا ڏنا ويا آهن، هن ڪتاب ۾ ڪيترن ئي ڳوٺن جا شجرا شامل آهن، جن جي نالن سان ڳوٺ ٻڌا ويا، انهن جي 11/10 پيڙهن جا نالا ڏنا ويا آهن، ان مان خبر پئي ٿي ته هن وقت خاندان ۾ ڪير آهن ۽ ڳوٺ جا اصل پڳدار ڪير آهن.

ڪتاب ۾ کوڙ شجرا بہ ڏنل آھن، جيڪي پي ڊي ايف ڪاپيءَ ۾ ڏسي سگھجن ٿا.
Title Cover of book مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]

ميرپورخاص ڪاٺڙي وارا جروار

دور ڪلهوڙا جي وچ ڌاري ديره غازي خان مان ڪالو نالي جروار مري گزيني واري شاخ مان هو، جيڪو لڏي اچي حيدرآباد ڀر ۾ گهوٽاڻن جي ڳوٺ جي پاسي ۾ رهيو، ڪالو وارا پاڻ ۾ ٽي ڀائر هئا، ٻن ڀائرن جو اولاد ديره غازي خان ۾ رهندڙ آهي ۽ سندس پاڙو منگواڻي جروار سڏجي ٿو ۽ هڪ ڀاءُ ڪالو منگواڻي جروار جيڪو حيدرآباد جي طرف لڏي آيو، ان جو سڄو پاڙو منگواڻي جروار جيڪي هن موجوده وقت ۾ ڳوٺ ڪاٺڙي ميرپورخاص کان 10 کن ڪلوميٽر جي فاصلي تي چٽهوڙي جي قبرستان کان 3 ڪلوميٽر اورتي سندس 3 وڏا ڳوٺ آباد آهن، الله کين آباد رکي، آمين، سندن پاڙي منگواڻي جروار جو پيرائتو فوٽ نوٽ شجرو چاچا پٽيل درياءَ خان جروار منگواڻي نوٽ ڪرايو ۽ ڪجهه احوال جيڪو ٿوري وقت ۾ ساڻس ڪچهري ۾ حاصل ڪيم، سو به اميد ته نالن سان قلم بند ڪندس، انهيءَ اميد تي ته پنهنجي قوم تي ڪجهه روشني وجهي ڪو تاريخي ڪتاب رقم ڪري وڃان، جيڪو پوين لاءِ مشعل راهه بنجي وڃي توڙي جو ناچيز بنده محمد ياسين جروار ولد حاجي پريل خان جروار هنن سٽن جو لکندڙ جروار ميهاڻي هن ڏکئي ڪم ۾ هٿ وڌو آهي، ڏاڍو ڏکيو ڪم آهي، تعليم به گهٽ آهي، مطالعو پڻ مناسب ليڪن الله ۾ اميد ڪري شروعات ڪئي اٿم، ڪامياب به اُهائي ذات ڪندي، آمين.
چاچو پٽيل درياءَ خان منگواڻي جروار جو چوڻ هو ته جڏهن حيدر جروار ڪاٺڙي ۾ اچي رهائش اختيار ڪئي، ان وقت دور حڪومت ٽالپرن ميرن جي هئي ۽ ڪاٺڙي ۾ ان وقت جوڻيجا رهندا هئا، جيڪي بعد ۾ لڏي ويا، هن وقت جڏهن مون هي ڪم هٿ ۾ کنيو آهي ته اتي جوڻيجا نه آهن ۽ چاچو پٽيل درياءَ خان به پيرسن تقريبن 80 سالن جي عمر جو هوندو، سنڌي سٺو پڙهيل آهي ۽ دين اسلام سان به سٺي دلچسپي رکندڙ توڙي مسئلي جو تمام خبردار ڄاڻ رکندڙ، اهل سنت جماعت جو پابند آهي، سندس اولاد به جوان ۽ باهمت مڙس هڪ رٽائر استاد الهرکيو به اولادي آهي، مسٽر غلام مصطفيٰ خان به انتهائي لائق باهمت برجستو تپيدار جي نوڪري ۾ حاضر سروس آهي، ٻيو به سندس لائق اولاد آهي، جن جو ذڪر موقع سان ڪبو.
درياءِ خان پٽ ڪيهر خان پٽ درياءَ خان پٽ اميد علي، ٽالپر دور حڪومت ۾ مختيارڪار جي پوسٽ تي فائز هو، اميد علي پٽ غلام علي ڪمشنر، پٽ حيدر جو جيڪو مشائخ هوٿي ٽنڊوالهيار جي ڀرم ۾ رهندو هو، حيدر پٽ سائينداد پٽ بنگو پٽ سهتڪ پٽ روحل پٽ ڪالو، جنهن پهرين بيٺڪ گهوٽاڻا ڪئي ۽ بعد ۾ آراڙو جيڪو ٽنڊوالهيار جي پاسي ڳوٺ مٺو خان جروار جي ڀر ۾ واقع آهي، اتي اچي رهيو ۽آراڙي کان بعد مشائخ هوٿي ۾ ڪجهه وقت رهي ۽ بعد ۾ ميرپورخاص جي پريان ڪاٺڙي ۾ اچي رهيو، اولاد سميت آراڙي ۾ اڃا تائين سندس نالي کوهه آهي ۽ سڏجي ٿو.
حيدراڻين جو کوهه ڳوٺ مٺو خان جروار جي پاسي وارن جروران کي ان جي خبر آهي ۽ ان حيدر کي هيٺيون اولاد پشت به پشت هلندو اچي، جيڪي پنهنجي ڏاڏي منگو جي نالي سان منگواڻي سڏجن ٿا.