تاريخ، فلسفو ۽ سياست

مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]

ڪتاب ”مختصر تاريخ ”تپو کوکر““ اوهان اڳيان پيش آهي. هن تحقيقي ڪتاب جو ليکڪ محمد ياسين جروار آهي. هن ڪتاب ۾ تپو کوکر جي تاريخ، ڪجه سفرناما، ديھن بابت معلومات ۽ لوڪ بيت شامل ڪيا ويا آھن. ڪتاب مان جن شين حيران ڪيو تن ۾ شجرا ۽ نقشا آهن، شجرا ٻن صدين کان به مٿي جا ڏنا ويا آهن، هن ڪتاب ۾ ڪيترن ئي ڳوٺن جا شجرا شامل آهن، جن جي نالن سان ڳوٺ ٻڌا ويا، انهن جي 11/10 پيڙهن جا نالا ڏنا ويا آهن، ان مان خبر پئي ٿي ته هن وقت خاندان ۾ ڪير آهن ۽ ڳوٺ جا اصل پڳدار ڪير آهن.

ڪتاب ۾ کوڙ شجرا بہ ڏنل آھن، جيڪي پي ڊي ايف ڪاپيءَ ۾ ڏسي سگھجن ٿا.
Title Cover of book مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]

ٽنڊو محمد خان، ديهه ڀانڀري، نُقرجي ۽ ڪولاب

بيت بابت وضاحت: غربت جا زمان ۽ لاها چاڙها زندگي جو حصو آهن، شل ڪو غريب نه ٿئي ۽ ڏک نه ڏسي، مگر عقل ۽ دانائي وارو ماڻهو هر ڏکي سکي وقت جو مقابلو خوشي خوشي نڀايو ڇڏي، سندم مامو علي محمد علڻ به انهن مان هڪ هو، غريب تن سدائين مجلسن جو سينگار هوندو هو، خوش طبيعت ملڻ سار وڏو ڏيا وارو مڙس هو، بک ڏک ڪڏهين به بي همت نه ٿيو، پيٽ ۾ ماني نه هوندي به خوش طبيعت انسان بهادر هو قسمت سانگي ۽ بي روزگاري جي ڪري پاڻ پنهنجي مائٽن مٽن جروارن ڪپور وارن جروارن عارب خان جي ڳوٺ بهاري خان جروار وارن ڏي لڏيو ويو ۽ اتي وڃي مزوري ۽ هارپا ڪرڻ لڳو.
قدرت واري جا شان اتي به ڪا شي مزوري ۽ هارپو نه لڳو، مگر مايوس نه ٿيو، ويتر انهي تنگدستي ۽ غربت تي اُتي جي ماڻهن جا حال ڏسي پنهنجا حال ڏسي پوءِ بک تي مزاحيه بيت چيائين، جنهن ۾ ماڻهو ڳوٺن ۽ ديهن جا نالا وٺي بيت چيائين، جيڪو هن ريت آهي.
هي مزاحيه بيت علي محمد علڻ جروار لاڙڪپور تي چيو.

ساراهيان سچو ڌڻي جو آهي صاحب رب ستار
آئي بک ڀانمڀري ۾ ٻچا وٺي ٻار
اچي لٿي اسٽان تي ڪري سڀ قطار
هلي آئي هوٽل ۾ اچي درس ڪيائين ديدار
اچي دٻايائين دوست علي کي ڪيائين لغاري کي لاچار
ته ڪڙڪ چانهه ڪوسي هجي تنهنجا تون اسان کي پيالا ڀري پيار
تيسين تون لکانو جوڻيجو لنگهي آيو تنهن اچي سڃاتي سرڪار
چيئين ڀلي آئين ڀيڻ اسان جي تنهن کلي ڪيس کينڪار
۽ چيائينس ته ڪيئن آئي آهين ڪپور تي ٻچا وٺي ٻار
چيئين ادا نڪتي آهيان نقرجي مان مونتي پيو آهي ڀانمڀري جو بار
جوڻيجا انهي جوءِ جا مونکي پورا ڏي تون پار
ته رڙهي انهن راڄن مان وڃي لهمان سنگتين جي به سار
چئي مائي هتي ٻهون ڳوٺ اٿئي ٻروچن جا تن جا نالا آهن نروار
لنگهي ڏس تون لغارين کي هلي ڏس حاجي سومار
پوءِ سڌي وڃ سم تي اتي آهن ڪمال ۽ سومار
پوءِ اٿئي کاشو ڳوٺ کوسن جو سي آهن خان به خبردار
پوءِ وڃ اڳيان ويٺا اٿئي سي آهن ڪولهي قربدار
پوءِ سڌي وڃجئين سولنگي وٽ جو ويٺو آهي ڪلر تي به قنڌار
پوءِ اٿئي جوءِ جمارين جي سي آهن ويٺا ڪيو ولهار
پوءِ انهي پاسي ۾ آهن ڪرڙا سي ڪنڀار
پوءِ ٽِلي وڃ ٽالپرن ڏانهن وڃي ڪر عيسيٰ سان آچار
پوءِ ڀمڀرا ويٺا اٿئي بلڙي تي سي به ڪل آهن قنڌار
هاڻي رڙهي ڏس تون رکياڻين کي جي جوان آهن جروار
پوءِ ڪاٺ اڪري ڪپ ڏيئي اڳيان اٿئي ملخاڻي ميهار
پوءِ ڪاهي اچ ڪپور تي اچي ٻچا ڏس تون ٻار
اِهي ڳالهيون “علڻ” چئي توکي ٻڌايون جوڻيجي ۽ جروار
هاڻي ڪر ڪا ڪلمي جي پچار ته ٿيئي واٽ وڃڻ جي

***