ديهه وساڻڪي

ديهه وساڻڪي نالي مان ظاهر آهي ته “وساڻ” قوم هن ديهه ۾ قديم آباد قوم آهي ۽ وساڻ قوم جي ڪري ئي هن ديهه تي نالو وساڻڪي پيو آهي.
اسان جي وقت ۾ چاچو حاجي ڪريم داد وساڻ ۽ سندس پٽ حاجي محمد يوسف ۽ حاجي محمد ابراهيم وساڻ موجود آهن، حاجي محمد يوسف کي هنن مٿين سٽن لکڻ کان بعد دل جو هارٽ اٽيڪ ٿيو، صبح 8 وڳي وفات ڪيائين، کيس به اولاد آهي پاڻ حاجي محمد يوسف اليڪشن ۾ ديهه وساڻڪي مان بي ڊي ميمبر چونڊجي ايندو هو.
تمام پيارو سدائين کلندو ايندو هو، ميلو مخدوم پير ولائت علي شاهه جو ميلي جو سڄو انتظام مولوين صاحب جا واعظ، سماع، رات جو مولود شريف مڱڻهار ۽ جسڪاڻي سنڌ ملوڪ ٽولين، مريد خادمن جي لنگر جو انتظام توڙي صبح چادر شريف مخدوم پير ولائت علي شاهه ۽ مخدوم پير فاضل شاهه جي سرگس پاڻ گڏگڏ هر انتظام سنڀاليندو هو.
مون محمد ياسين ولد حاجي محمد پريل خان جروار سندس خصوصي نياز مندي هئي، الله پاڪ کيس جنت ۾ جاءِ ڏي آمين، چاچو حاجي ڪريمداد به مونکي اولاد جيترو پيار ڪري ٿو ۽ حاجي محمد ابراهيم به راڄن ڀاڳن سڄي علائقي ۽ برادرين هر وقت خوشي توڙي غمي ۾ حاضري ڏيندو آهي، ساڻس به وڏن وارو پيار ۽ قرب محبت آهي، وڏي عزت ڪندو آهي ۽ اسان به کيس پنهنجو عزيز ڪري سمجهون، پيرن صاحبن جا ڪم ڪار چاچي حاجي ڪريمداد حوالي آهن.
مائي سمي جي قبر زيارت گاهه به هن ديهه ۾ مشهور آهي، جيڪا ٽنڊوالهيار بڪيرا شريف مين روڊ جي ڪراچي بس اسٽاپ جي اڳيان روڊ جي کاٻي هٿ تي روڊ کان ڏکڻ طرف بلڪل لڳ ڪو 300 کن فوٽن جي فاصلي تي سرن جي چوڪنڊي آيل آهي.
زائرين باسون باسين ۽ زيارت تي اچن ٿا.
پراڻو جمال واهه جيڪو پڻ کيسانو واهه پراڻي جي شاخ آهي، هن ديهه مان بڪيرا شريف شهر لڳ گذري ٿو.
درويش نانگو شاهه پڻ هن ديهه ۾ ٻڌجي ٿو، شايد هڪ دفعو زيارت تي ويم، ليڪن لوڪل ماڻهو ڪو به نه مليو جو تصديق ٿئي ته واقعي نانگو شاهه اهيو آهي؟ مائي سمي جهيجا قوم مان هئي، درگاهه شريف بڪيرا ۾ هر مهيني 14 تاريخ تي حاضري ڏيندي هئي ۽ سندس مڙس شڪ جي بنياد تي کيس شهيد ڪيو ۽ قائم الدين شاهه قلندرخود مائي سمي جي جنازه نماز پڙهائي، کيس دفن ڪرائي ويا، بيت ذڪار قلندري ڪتاب ۾.

اتران اٺي آئيون وساڻڪي تي وري
ڀڄائي بڪيرن کي ڊاگ مٿي ڌري.

شيخ ٻانهين جي درگاهه شريف ۽ مقام به هن ديهه وساڻڪي ۾ مشهور آهي، جنهن جا متولي اسان جي پاسي جا درس فقير آهن، اهي چون ٿا اسان جو ڏاڏو شيخ ٻانهون 100 کن سالن جي ڄمار کان وڏو حاجي مجاور فقير درس کي وڏو اولاد آهي، الله سلامت رکين، محمد قاسم سندس وڏو پٽ پوري حاضري درگاهه شريف جي ڏي ٿو، ان کان علاوه حاجي محمد ولد محمد عرس درس، حاجي غلام محمد درس، حاجي سليمان درس، محمد اسحاق ولد حاجي سومار درس ۽ محمد قاسم جنهن کي اسان سڀ ڏاڏا قاسم سڏيندا آهيون، انهي کان معلوم ڪيم ۽ پاڻ ٻڌائين ته برابر مقام کي کُڏيون مقام به سڏيندا هئا.
ان ۾ چوڪنڊي درويش حسين سنگهار جي به آهي، اسان جا سيد به ان مقام ۾ ميت پوريندا آهن.
ڳوٺ پنيو هاليپوٽو ۽ ميربحرن جو به پراڻو ڳوٺ، سُکو مل جو بنگلو جتي هن وقت پنجاپي ويٺا آهن، علاوه ازين وڏيرو حاجي عثمان بڪيرو پڻ ٿوري وقت 50 سال کان ڳوٺ ڪريو ويٺو آهي، شاخ کيسانو 2 جي آخر ٿيل آر سائڊ يعني ساڄي هٿ تي ڳوٺ آهي.
موڪ شريف مخدوم پير ولائت علي شاهه تي سائين پروفيسر سرجن شاهنواز شاهه سٺو فارم رکايو آهي، جنهن ۾ انبن جو جنسون چڪو ۽ ٻيو فروٽ پوکيل آهي، سائين شاهنواز شاهه رڳو مونکي نه بلڪه هر ماڻهو جي عزت ڪندو ۽ ڏکي ۾ ڪم ايندو آهي، منهنجي والد جناب حاجي محمد پريل خان جروار کي اول نمبر جي معتبرن ۾ شمار ڪري ٿو، گڏجي پ پ جا بنيادي ڪارڪن هئا، ڀٽو صاحب جنهن پهريون دفعو ٽڪيٽ ڏيئي عبدالستار بچاڻي کي اميدوار ڪيو ته مقابلو رئيس نصير محمد خان مدواڻي سان هو، بچاڻي کي هارائي پيو پوءِ ڊاڪٽر سيد شاهنوازشاهه اسان ۽ سڄي تر جا ووٽ ماين جا جيڪي ڪڏهين به پولنگ اسٽيشن نه ويا هئا، ڊاڪٽر سرجن پروفيسر سيد شاهنواز شاهه ڪاسٽ ڪرائي بچاڻي کي کٽايو.
هڪ لوڪل اليڪشن ۾ بچاڻي ڊاڪٽر شاهنواز شاهه جو پٽ سيد محمود نواز شاهه کي عوام دوست پينل ۾ ناظم سيٽ ۽ نائب ناظم سيٽ يونين بڪيرا تي بيهاري اندروني مخالفت ڪري هارايو، پاڻ بيهاري ۽ هارايائين، سائين ڊاڪٽر شاهنواز شاهه هڪ زماني ينگ ايسوسي ايشن بڪيرا شريف جي نالي ٺهرائي، تنظيم جو صدر مون راقم محمد ياسين جروار کي ۽ سيڪريٽري نثار سهتو ۽ ٻي باڊي ميمڻ بڪيرا انوردل شريڪ هئا، تنظيم جو منشور هو ته اسڪولن جي نظرداري سڄي يونين ڪائونسل جي اسڪولن، استادن ۽ ٻارن توڙي جي تعليم جي بهتري لاءِ هر اپاءُ وٺڻ، مسلسل اسڪولن جا دورا وزٽ آن رڪارڊ ڪيم ۽ 2 صحت جي سهولت يونين ڪائونسل جي هر ديهه ۾ مفت طبعي ڪيمپون لڳرائي مفت دوائون ۽ مشورا مستحق مريضن کي سرڪاري استپالن ۾ داخلا ۽ دوائون، سهولتون وٺرائي ڏنيون، سائين شاهنواز شاهه هر ڪئمپ تي حاضر رهي ديک ڀال رجسٽر ڪرڻ ۽ ٽي بي جا مريض رجسٽر ڪري انهن کي هفتي سر هفتي بڪيرا شريف گهرائي دوائن جو ڪورس مفت ڏيندو آهي ۽ انهي ڪم کي هلندي 15 کان 18 سال ٿيا آهن، الله پاڪ سائين پروفيسر سرجن شاهنواز شاهه سندي پٽ محمود نواز شاهه ۽ ٽيم کي اجر عطا ڪري (آمين).
ديهه وساڻڪي ۾ لنڊن جو ذڪر نه هجي اهيا به تاريخ سان زيادتي چئبي، گڏوگڏ ڇڇر صاحب به ياد نه ڪجن سٺو ڪونه ٿو لڳي، اسٽيڊ بڪيرا شريف ۾ وڏي مسجد آباد ڪئي اٿن، لُنڊ ۽ وڏيرا ڇڇر بڪيرا شريف شهر ۾ اسٽاپ ۽ اسپتال درميان ۾ هڪ تمام وڏو محلو آهي، ڇڇرن کي زمينداري آهي، ڇڇرن ۾ وڏيرو محرم، وڏيرو اڪبر ۽ محمد جمن ملڻا جلڻا تڏي جا خان هئا، هينئر سندن پونيرن ۾ وڏيرو مراد ڇڇر نالي وارو آهي، هر سال 12 ربيع الاول جشن ميلاد جلسو ملهائيندو آهي.
لُنڊ برادران مزدور طبقي سان واسطو رکن ٿا، غلام قاسم، محمد آچر منشي سڏبو آهي، مهل جهڙا آڌي اڌ رات سڏ سلوڪ ڏيڻ وارا آهن، ميرحسن بڪيرا شريف اسپتال جو ڊرائيور آهي.
ذوالفقار عرف ڀٽو لُنڊ مزدوري سان گڏ ملهه به آهي، تازو سندس پٽ پ پ پ جي جلسي ڪراچي ريلي ۾ ايڪسيڊنٽ ۾ شهيد ٿي ويو، شاڪر چاچو جمع بورچي ۽ سندس پٽ رضا محمد به وسارڻ نه جهڙا نه آهن.

تاريخ، فلسفو ۽ سياست

مختصر تاريخ ”تپو کوکر“ [ڀاڱو پهريون]