ديهه ڍنڍ شاهه
حيدرآباد کان ٽنڊوالهيار طرف ڪنهن به سواري ۾ ماڻهو هلندو ته کيسانو موري کان پوءِ ٻن ميلن تان نصرپور، تاج پور، ريلوي اسٽين، سرفراز برانچ جيڪو کيسانو ريگيوليٽر کان شروع ٿي ۽ مختلف ديهن مان گذرندو پنهنجو نالو مٽائيندو وڃي ٽنڊو غلام علي اڪري ٿو، انهي ديهه ڍنڍ شاهه مان موجود سرفراز برانچ ٽن ميلن پنڌ تي ايل سائڊ کان کيسانو ٽو مائنر جو سنگل ريگيوليٽر آهي، جتان کيسانو ٽو مائنر اندازن 7 ميلن کن هلي ختم ٿئي ٿي، آر ۽ ايل ۾ ديهن کي پاڻي ڏيندي ۽ ديهه وساڻڪي کي آر ۽ ايل ۾ مڪمل پاڻي ڏيندي ۽ آخر واٽر ڪورس ستياري ديهه ۾ پاڻي پهچائين ٿا، آخري پيچ ۽ زمينون چاچو آري بڪيرو وارن جون آهن، جن ۾ هن وقت چاچو ماسٽر غلام حسين بڪيرو سندس لائق فرزند سائين عبدالغفور ۽ عبدالشڪور عرف فهيم آهن، چاچا خير محمد بڪيرو، وڏيرو محمد جمن، وڏيرو علي ڏنو ۽ ٻيا پنهنجيون زمينداريون ڪن ٿا، جيڪي ديهه ستاري ۾ آهن.
ديهه ڍنڍ شاهه ۾ قديم قومن ۾ ڪلوئي، لاشاري آهن ۽ هن وقت ڪجهه ٻين ذاتين جا ماڻهو جويا، ڀيل به اچي آباد ٿيا آهن.
مشهور بس اسٽاپ پير ڪاٺي ۽ نسيم آباد آهن.
رئيس حاجي الله بخش خان مگسي به هن ديهه ۾ زمين ڪلوين کان خريد ڪري ۽ زرعي فارم نسيم فروٽ فارم نالي سان لڳايو آهي، وڏو با همٿ ماڻهو آهي، پهرين پ پ جي بنيادي ڪارڪنن مان هڪ هو، پوءِ سياسي اختلافن ۾ پ پ کي ڇڏي آزاد مگسي گروپ نالي سان سياست ڪيائين، سندس زمينداري ٽنڊوالهيار کان چمبڙ طرف ۽ هتي ديهه ڍنڍ شاهه ۾ آهي، پاڻ رئيس حاجي الله بخش خان مگسي ٽنڊوالهيار جي پ پ جي ٺيڪيدارن کي مڙيئي ڏکيو لڳو آهي.
2002ع جي اليڪشن ۾ پ پ جي ٽڪيٽ يافتا اميدوار امداد علي خان پتافي کي شڪست ڏيئي سندس پٽ ڊاڪٽر عرفان مگسي کي کٽايو ۽ ٽنڊوالهيار جي سياست کي هڪ نئين راهه تي وٺي آيو.
راقم محمد ياسين ولد حاجي محمد پريل خان جروار حيدرآباد ٽيو نمبر تلاءُ ٽنڊو طيب حيدرآباد ۽ ڳوٺ زمينداري ٽنڊوالهيار بنيادي پ پ ڪارڪن هئڻ ناتي پ پ ٽڪيٽ هولڊر امداد پتافي جي ورڪ ڪئي، هڙئون وڙئون هر حيثيت ۾، ليڪن پ پ ٽنڊوالهيار جا وڏا ليڊر مڱريو ۽ بچاڻي صاحب ورڪ ڪري پ پ سيٽ هارائي، ڪير چوين ته اهو پارٽي کان خارج اڇي ڪاري جا مالڪ ٻئي مٿيان همراهه آهن، ڪجهه ذريعن جو چوڻ آهي ته بچاڻي ۽ مڱريو پي ايس جي ٽڪيٽ تان ڪاوڙيا، ڪجهه ذريعن جو چوڻ آهي ته مٿين همراهن مال کاڌو، خير ڇا به هو، رئيس حاجي الله بخش خان مگسي سيٽ کٽي ويو، ٽنڊوالهيار جي سياست ۾ هڪ نئين هلچل ٿي ويئي، گهڻن پراڻن ۽ گهڻن نون جي پت وائکي ٿي ته اصل پ پ جو ڪارڪن ۽ هڏ ڏوکي ۽ درد رکندڙ ڪير ۽ ڪمدار ڪير آهي، لوڪل ماڻهو آهن، نالا ڪهڙا ڪهڙا لکان، اڄ سڀ ڪو سمجهو آهي، شهيد محترمه بينظير ڀٽو صاحبه حيات هئي، ڪهڙن کي بخش ڪيو ويو، ڪهڙا پخشش ۾ نه آيا، الله سائين جي مهرباني سان مونکي پنهنجو پورهيو هو ۽ مونکي ان بناد تي تعلقي ٽنڊوالهيار پ پ جو بهترين عهدو مليو، جيڪو منهنجو حق ٿيو ٿي، لوڪل ليڊر ڪڏهن به مونکي اهيو عهدو ڪونه ڏين ها، ڇو جو سندن خيال ته همراهه ڪمداري نه ڪندو، رهي نالو الله جو تاريخ بي رحم آهي، ڪنهن کي ڪهڙن اکرن سان ٿي ياد ڪري، اهو وقت ٻڌائيندو، اڳتي ڏسجي ته ڇا ٿو ٿئي.
وقت گذرندي دير ڪانه ٿئي، جيڪي حيات آهن، انهن لاءِ ڪلهه جي ڳالهه اليڪشن 2008ع ۾ ساڳيو تڪ ساڳيو ٽڪيٽ ساڳيو اميدوار امداد علي خان پتافي وڏي ليڊ سان کٽيو، وڏي تاريخي ڳالهه آهي، اميد ته موقع سان پوري بيان ۾ ايندي ديهه ڍنڍ شاهه مان کيسانو ٽو مائنر مختلف ديهن کي پاڻي ڏيندي، ديهه وساڻڪي جي اوڀر طرف ۾ دنگ ڪري ٿي، جتي ڳوٺ وڏيرو پنيو هاليپوٽو ڳوٺ مير بحر ۽ آرسائڊ ۾ ڳوٺ وڏيرو حاجي عثمان بڪيرو به آهي، اتي ختم ٿيو وڃي ۽ آخري ٻه واٽر ڪورس هڪ آر طرف ۽ هڪ ايل طرف وڃن ٿا. ديهه وساڻڪي ۽ ديهه ستياري کي پيچ ڏين ٿا.