مختلف موضوع

پکا ۽ پنهوار

نئون ڪتاب ”پکا ۽ پنھوار“ اوهان اڳيان پيش آهي. مسڻ وڏي بابت تحقيق تي مشتمل ھن ڪتاب جو سھيڙيندڙ فھيم فدا شورو آھي. مسڻ وڏي جي نئين ٽهي وارن پنهنجي ڳوٺ، راڄ ۾ رهندڙ ماڻهن جي هنرن، ڌنڌن ۽ هتي جنم وٺندڙ علمي، ادبي، سياسي، سماجي شخصيتن بابت مواد گڏ ڪرڻ ۽ ان کي ڇپايو آھي هنن نوجوانن ھڪ سماج سڌارڪ تنظيم به جوڙي هڪ ٻئي جي ساٿ ۽ تعاون سان تحريري مواد گڏ ڪري ڪتابي صورت ۾ ترتيب ڏنو آهي. سچ پچ ته، ھي هڪ تمام سهڻو، قابل تعريف ۽ يادگار تاريخي قدم آهي.
Title Cover of book پکا ۽ پنهوار

ميانجي حاجي عبدالله ڪڇي ڪنڀار عليه الرحمة

ميانجي حاجي عبدالله ڪڇي ڪنڀار عليه الرحمة
هي بزرگ اصل هندستان جو هو. سندس پيدائش تعلقه گهڙولي ضلع لکپت ڪڇ ڀڄ ۾ ٿي. ميانجي ذات جو ڪنڀار هو. ڪڇ ڀڄ رياست ڏي نسبت جي ڪري کيس ڪڇي ڪنڀار سڏيو ويندو هو. سورهن سالن جي عمر ۾ پاڻ هڪ قافلي سان پنهنجي گهران نڪري پيو جيڪو بدين سنڌ ڏانهن اچي رهيو هو. سفر ۾ اڙانگي پنڌ جون تڪليفون برداشت ڪري پاڻ بدين پهتو. ڪيترا ڏينهن راتيون پيرين پنڌ هلڻ سبب سندس پير سڄي پيا، بُکن، اڃن کيس هيڻو ڪري وڌو جنهن ڪري بدين ۾ ڪجهه وقت مسافرن وانگر مختلف مسجدن ۾ گذاريائين. بعد ۾ علم پڙهڻ جي خيال سان مدرسه دارالفيوض هاشميه سجاول ۾ داخلا ورتائين. مدرسه دارالفيوض هاشميه ان وقت شاهه عبدالرحيم سجاول واري جي ذاتي بنگلي ۾ هلي رهيو هو. شاهه عبدالرحيم ان مدرسي جي لاءِ ٽي سئو ايڪڙ زمين وقف ڪري ڇڏي. شاهه صاحب اهو طئي ڪيو هو ته انهن ٽن سئو ايڪڙن مان هڪ ته اهو مدرسو هلايو وڃي ۽ ٻيو شاهه ولي الله محدث دهلويؓ جي نظريي ۽ فڪر جي پرچار لاءِ ڪو ادارو به قائم ڪيو وڃي. شاهه عبدالرحيم کي صرف ڌي جو اولاد هو جنهن مان پروفيسر غلام مصطفيٰ پيدا ٿيو جيڪو بعد ۾ سنڌ يونيورسٽي جو وائيس چانسيلر به ٿيو. ميانجي حاجي عبدالله ڪنڀار مدرسه دارالفيوض هاشميه سجاول ۾ گلستان ۽ بوستان تائين فارسي به پڙهيو. گهٽ ذهن ۽ معمولي حافظي جي ڪري پاڻ اڳتي نه پڙهي سگهيو. ميانجي صاحب پنهنجي ذهين ۽ هوشيار نه هئڻ جو خود به اعتراف ڪندو هو. بعد ۾ پاڻ مسجدن ۾ ٻارن کي قرآن مجيد پڙهائڻ شروع ڪيائين. ان سلسلي ۾ شروع شروع ۾ پاڻ مولوي عبدالحئي نوحاڻي ڪنگورو ۾ ٻارن کي قرآن مجيد جي تعليم ڏنائين، جتي کانئس مولوي محمد ابراهيم نوحاڻي ناظره قرآن شريف جي تعليم ورتي. ان بعد هوسڙي ۾ حاجي محمد موسيٰ شوري جي ڳوٺ ۾ به قرآن مجيد جي تعليم ڏنائين جتي حاجي محمد موسيٰ شوري جو پٽ حاجي محمد رحيم شورو به وٽس قرآن مجيد پڙهيو. ميانجي حاجي عبدالله جو ڀينڊه شريف جي مدرسي ۾ تقريبن وڃڻ ٿيندو رهندو هو. جتي اتفاق سان سندس ملاقات حضرت مولانا محمد اسماعيل لغاري سان ٿي، جيڪو ڪنهن ڪم سانگي مدرسي ۾ آيل هو. مولانا محمد اسماعيل لغاري کيس پنهنجي مدرسي دارالهديٰ مسڻ وڏي ۾ ٻارن کي قرآن مجيد پڙهائڻ جي پيشڪش ڪئي جيڪا ميانجي صاحب خوشي سان قبول ڪئي. اهڙيطرح ميانجي حاجي عبدالله ڪڇي جو 62-1961ع ڌاري مسڻ اچڻ ٿيو ۽ پوءِ آخري دم تائين مسڻ جي مدرسه ۾ ٻارن کي قرآن مجيد پڙهائيندو رهيو. مسڻ وڏي جي آبادي ۾ تقريبن پنجاهه سالن کان وڏي عمر جا مرد ماڻهو ۽ عورتون وٽس قرآن مجيد پورو ڪيو اٿن. ميانجي صاحب بتاريخ 24 آڪٽوبر 1993ع ڌاري وفات ڪئي. کيس مسڻ وڏي جي مقامي قبرستان ”عبدالله فقير“ ۾ مولانا محمد اسماعيل لغاريؓ جي قبر جي ڀر ۾ سپرد خاڪ ڪيو ويو.