پنهنجي پاران
هلال پاڪستان جي آفيس جي مکيه در وٽ هڪ شخص منهنجي ڀيڻيوي کي هٿ ڏيندي ڀليڪار ڪئي. سو هدايت منگي هيو، جنهن سان منهنجو تعارف ڪرائيندي ، هلال پاڪستان آفيس گهمڻ واري خواهش جو اظهار ڪيو. مرحوم هدايت منگي مونکي ڀاڪر ۾ ڀري، مونکي شاباس ڏيندي چيو“ ته ٻارن لاءِ سٺو لکين ٿو، لکڻ کي ڪڏهن به نه ڇڏجان” تنهن بعد هدايت منگي اسان کي پنهنجي دفتر اندر وٺي آيو، جتي سڀ کان اول حسام سومري سان تعارف ڪرايائين. جنهن مونکي ايڏو پيار ڏنو ۽ منهنجي لکڻين جي تعريف ڪيائين جو منهنجي دل وڏي ٿي ويئي. اُتي ويٺل ڪاڪو گرداس واڌواڻي مونسان هٿ ملايو ۽ گلن جهڙا ٻارڙا ۾ منهجي لکيل ڪهاڻي ”صبح ٿيندو“ جي تمام گهڻي تعريف ڪئي، جيڪا ڪهاڻي ڊسمبر 1981ع واري صفحي ۾ شايع ٿي هئي. ڪاڪي گرداس واڌواڻي مونکي ڪهاڻيون لکڻ تي هڪ ننڍڙي سمجهاڻي به ڏني.
مرحوم حسام سومري سان خوب ڪچهري ٿي، اتي ئي موجود هڪ لکڻيءَ ۾ مون ”ٽمون“ جو نالو پڙهي ورتو هيو، اها لکڻي امر جليل جي ڪا لکڻي هئي. ان لکڻي پڙهڻ بعد مونکي ٽمون جي نالي ڪيترائي ڪردار ذهن ۾ اچي ويا ۽ مون حسام سومري سان انهي ڪردار کي کڻي ”ڪالم ڪهاڻي“ لکڻ جي خواهش ظاهر ڪئي ، جنهن خواهش کي حسام سومري ساراهيو. ائين مون ٽمون شرارتي لکڻ جي شروعات جنوري 1982ع کان ڪئي.
وقت ۽ حالتون ڪڏهن به هڪجهڙيون ناهن رهنديون، ڪجھ وقت ٽمون شرارتي لکڻ بعد خاموشي ڇائنجي ويئي. تنهن بعد وري سال 1989ع ۾ ”ڊانبو عرف ڊُز“ نالي سان ٻارن لاءِ لکڻ شروع ڪيو. هن نالي سان ڪردار منهنجي گهر ۾، منهنجي ڀائٽي جي صورت ۾ موجود هيو، “ڊانبو عرف ڊُز” جي ڪردار تي به ڪافي ڪالم ڪهاڻيون لکيون، جيڪي روزانا هلال پاڪستان ۾ ڇپيون ۽ مون وٽ محفوظ آهن.
ڊانبو عرف ڊُز وارو ڪردار هن وقت سنڌ دوستي سٿ جو اڳواڻ آهي ۽ سنڌي ادب لکندڙ نوجوانن ٽهيءَ ۾ شامل آهي . اوهان ان کان سڌي يا اڻ سڌي طرح ضرور واقف هوندا، جيڪو “سارنگ ساگر” جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. جنهن پنهنجي ساٿين جي مدد سان ”نصيرآباد لٽريچر فيسٽيول“ جهڙو ڏکيو ۽ جوکم جهڙو ڪم، هٿ ۾ کنيو آهي ۽ نصيرآباد شهر ۾ ٻيو نصيرآباد ادبي ميلو منعقد ڪرائڻ ۾ ڪامياب ويو آهي.
ڪافي ورهين جي وٿيءَ بعد وري روزانا جاڳو، جنهن جو آءُ تعلقا رپورٽر هيس، جڏهن جاڳو ٻارڙا صفحي جو انچارج منهنجو دوست ، ڳوٺائي ۽ پاڙيسري رفيع لغاري ٿيو، تنهن حڪم ڪيو ته ٻارن جي صفحي لاءِ وري “ٽمون شرارتيءَ” کي شروع ڪريان. سو مون رفيع لغاري جي حڪم جي پوئواري ڪندي ، جاڳو ٻارڙا صفحي لاءِ ٻيهر ٽمون شرارتيءَ کي لکيو.
اڄ ”ٽمون شرارتي“ ڪالم ڪهاڻين جو ڪتاب اوهان جي هٿن ۾ آهي، جنهن جو مهاڳ مون پنهنجي پياري دوست، بهترين براڊ ڪاسٽر، ليکڪ، شاعر ۽ ٻين انيڪ خوبين جي مالڪ ، جنهن سان ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻي تي گڏجي ڪم ۽ ڪچهرين ڪرڻ جو موقعو مليو، تنهن دوست ياسر قاضيءَ کي لکڻ لاءِ گذارش ڪئ، جنهن تمام وڏي دل ڏيکاريندي، ڪتاب ”ٽمون شرارتيءَ“ جو مهاڳ لکيو آهي، جيڪو مهاڳ هڪ تاريخ به آهي.
آءُ ياسر قاضي جو شڪر گذار آهيان. مونکي اها به خوشي آهي ته ياسر قاضي منهنجي همعصر ليکڪ، قاضي مقصود گل جو اولاد آهي، جنهن مقصود گل سان هلال پاڪستان جي ٻاراڻي صفحي ۾ لکڻين جي صورت ۾ هر هفتي ملاقات ٿيندي هئي ۽ قاضي مقصود گل سان روبرو ملاقات، ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻي جي اسٽيشن ڊائريڪٽر محترم ضمير بدايوني جي آفيس ۾ ياسر سان گڏجي ٿي هئي.
هتي آءُ پنهنجي سٻاجهڙي دوست، سنڌي ٻوليءَ جي مانائتي ليکڪ منصور ٿلهي جو ذڪر ڪرڻ به پنهنجي فرض سمجهان ٿو، جيڪو هن وقت نصيرآباد کان هزارين ميل پري آمريڪا ۾ رهي ٿو، جنهن سان مهيني ۾ ٻه ٽي ڀيرا ڳالهه ٻولهه ٿيندي رهند آهي، تنهن کي ڪتاب جي بيڪ ٽائيٽل لکڻ جي ذميواري ڏني جنهن انتهائي مصروف زندگي گذارڻ وارين گهڙين مان ڪي گهڙيون ڪڍي، بيڪ ٽائيٽل لاءِ پنهنجا خيال واٽسپ وسيلي موڪليا ، جيڪي هن ڪتاب ۾ ”منصور جي من جي ڳالهه“ ۾ اوهان پڙهي آيا آهيو. منصور جيڪو ڪيترن ڪتابن تخليقڪار آهي، جيڪو هن وقت آمريڪا ۾ ويهي به پنهنجي سنڌ سان ڪيل وچن نڀائي پيو ۽ آمريڪا مان وڊيو ڪال ڪري بار بار منهنجي هنن لکڻين جي اصلاح به ڪئي.
آءُ پنهنجي ٻن پُٽن دارا فهد آزاد ۽ قمرالزمان آزاد منگي کان به بيحد خوش آهيان، جيڪي ڏينهن رات ڪري منهنجي پورهئي کي ڪمپيوٽر ۾ محفوظ ڪري رهيا آهن. هن ڪتاب جي ڪمپوزنگ ۽ ٽائٽل به منهنجي هنن ٻنهي نينگرن جي محنت آهي. دعا آهي ته منهنجي اولاد، منهنجي لکيل پورهئي کي سانڍي رکڻ واري جدوجهد ۾ سوڀارا ٿيندا ۽ پنهنجي اميدن ۽ خواهشن جي منزل تي پهچندا.
جبار آزاد منگي
منگي محلو/ مهراڻ ڪالوني
نصيرآباد ضلعو قمبر شهداد ڪوٽ
فون: 03008346818