ٽمون ۽ قلفي
ٽمون ڪهڙا حال اٿئي؟ قلفي ڇو ٿو کپائين؟ توکي خبر ناهي ته ڊي سي 144 قلم لاڳو ڪري قلفي وڪرو ڪرڻ ۽ برف جي ڳنڍن تي بندش وجهي ڇڏي آهي.
ها ها سڀ خبر اٿم. ٽمون هڪ ٻار کي قلفي ڏيندي چيو. تون هروقت باخبر رهندو آهين، مان به هر خبر جي خبر رکندو آهيان. ٻڌ! قلفي ۽ ڳنڍي تي بندش مون ئي هڻائي آهي؟
ٽمون تون بندش هڻائي آهي!؟ مون حيرت وچان پڇيو. پر ڇو؟
ان لاءِ ته جيئن بندش واري عرصي ۾ مان قلفي کپائي سگهان ۽ تون پڪ سمجهي ويو هوندين ته منهنجي قلفي کپائڻ پويان ڪهڙي سامراجي قوت جو لڪل هٿ ٿي سگهي ٿو.
قلفي کپائڻ پويان لڪل سامراجي هٿ!!؟ ٽمون مون کي ڳالھ اصل ۾ سمجھ ۾ نه آئي.
تون سمجهندين به ڇو؟ سنڌ مان نڪرندڙ سڀ اخبارون گھوٽي، پاڻي ۾ ملائي، ڪونر ۾ وجهي ڪنهن ڏاند کي کارائجن ته اهو ڏاند اخبار جو مالڪ يا صحافي ٿورئي ٿي ويندو ۽ تون به اهو بنا سنڱن وارو ڏاند آهين.
ٽمون اڄ جا ڏاند جيئرا ڪڪڙ کائي وڃن ٿا. اها خبر اٿئي؟ جي توکي خبر ناهي ته پوءِ تون قلفي نٿو کپائي سگهين.
مون کي سڀ خبر آهي ته تون جهڙا اخباري ڏاند ماڻهوءَ جو ماس به کائيندا آهن جي اها توکي خبر ناهي ته پوءِ تون شهر جون گھٽيون نٿو گهمي سگهين.
مون هارايو ٽمون صاحب...... اهو ٻڌاءِ ته تون قلم 144 جي ڇو ڀڃڪڙي ڪئي اٿئي؟
توکي چيم نه !ته هيءَ قلفي مان نه پر ٻيو ڪو کپائي رهيو آهي. منهنجي هن قلفي کپائڻ جي پويان ڳجها هٿ لڪل آهن.
پر ٽمون انهن ڳجهن هٿن جو قلفي سان ڪهڙو واسطو؟ ڇا هو قلفي مان به فائدو حاصل ڪري سگهن ٿا.
ها! ٽمون قلفي جي سانچي ۾ کير وجهندي چيو. اهي ڳجها هٿ منهنجي قلفي کپائڻ جي پويان آهن، انهن جو مقصد آهي ته خراب موسم ۾ ٻار قلفي کائن ۽ بيمار ٿين ۽ ڊاڪٽرن وٽ وڃن.
پر ٽمون ان ۾ ڳجهن هٿن جو نه پر ڊاڪٽرن جو فائدو ٿيندو جيڪي ڊاڪٽري بجاءِ واپار ڪري رهيا آهن.
بابا تون نه سمجهندين!!!ڪيترو توکي سمجهائيندو رهندس؟ بابا ڊاڪٽر کان پوءِ مريض ڪاڏي ويندو آهي؟ ٽمون مون کان پڇيو.
دوا جي پرچي کڻي ميڊيڪل اسٽور تي ويندو آهي ۽ وڃي دوا وٺندو آهي. مون ٽمون کي پنهنجي عقلمندي جو ثبوت ڏيندي چيو.
ها صحيح ٿو چوين ۽ ٻڌي ڇڏ ته اهي ميڊيڪل اسٽور، جن ۾ موتمار دوائون، ايڪسپائر يعني مُدي خارج دوائون وڪرو ڪيون وينديون آهن، اهي اسٽور انهن ڳجهن هٿن وارن جا آهن جيڪي مختلف طريقا استعمال ڪري بيماري پيدا ڪرڻ جا ماهر آهن.
هون! ٽمون مون کي هاڻي سمجھ ۾ اچي ويو ته تون هي قلفي کپائين ٿو، ان جي پويان تنهنجي رشوت خور مامي صوبيدار سٽو فقير جو هٿ آهي، جنهن جا شهر ۾ پنج ميڊيڪل اسٽور آهن.
واھ جو هنڌائتو ڌڪ هڻي ڪڍيئي. ائين تو بلڪل درست فرمايو آهي ته قلفي کپائڻ پويان ان سٽو فقير جو هٿ آهي ۽ توکي اهو به ٻڌائيندو هلان ته مون کانسواءِ ڏھ ٻيا به قلفي کپائڻ وارا آهن. جيڪي شهر جي ننڍين گهٽين ۾ قلفي کپائي رهيا آهن ۽ اهو به تو کي ٻڌايان ته اهي ڏھ ئي قلفي وارا باقاعده مون واري مامي کي ڪميشن ڏيندا آهن، پر مان نه ڏيندومانس.
ڇو ٽمون تون نه ڏينديس؟
بيوقوف هو منهنجو مامو آهي ۽ ماما ڪميشن ٿورئي وٺندا آهن. شينهن کي به ڀاڻيجا پيارا هوندا آهن. چيم ته واندو آهيان بندش جو فائدو وٺي ٻه ٽي ڏوڪڙ ڪمائي وٺان ان لاءِ گھٽي گھٽي چوندو ٿو وتان ته آيو قلفي وارو. ڀلا تون قلفي کائيندين؟
نه ٽمون مون کي خبر آهي ته اها قلفي ڪيئن ۽ ڇا مان ٺهيل آهي. ان لاءِ مان قلفي کائي پنهنجو پاڻ کي بيمار ڪرڻ نٿو گھران.
ها يار واقعي جي خالص کير ٿا هلايون ته پورت پوي نٿي، ان لاءِ کير، سيڪرين، ميدو، نشاستو ملائي ويٺا ٿا هوڪا ڏيون ته آيو کير جي قلفي وارو، مائي واري قلفيءَ وارو.
ڏس ٽمون تون پنهنجي دل ۾ ٻين جو احساس ڌار، پنهنجي قلفي خاطر تون سمجهين ٿو ته ڪيتريون معصوم جانيون بيمار ڪندين. هي موسم قلفي کائڻ جي آهي؟ سو به اها قلفي جيڪا خالص آهي ئي نه.
ها يار چوين بلڪل سچ ٿو. پر بندش جو فائدو ته وٺون.
ڏس ٽمون ڪنهن به طرح سان ناجائز فائدو وٺڻ، اخلاقي، قانوني، مذهبي ۽ سماجي ڏوھ آهي. تون اها قلفي پنهنجي ننڍي ڀاءُ واٽوءَ کي کارائيندين؟
نه بلڪل نه کارائيندومانس، ڇو ته هو بيمار ٿي پوندو. ٽمون قلفي جي دٻي تان مکيون هڪليندي چيو.
ته ٽمون پوءِ ٻين ٻارن کي به پنهنجو معصوم ڀاءُ سمجهڻ گهرجي ۽ انهن جي صحت جو به خيال ڪرڻ گهرجي.
ٽمون ڪجھ گھڙيون خاموش ٿي سوچڻ لڳو ۽ پوءِ پنهنجي قلفي واري دٻي مان قلفيون ڪڍي گندي نالي ۾ هاريندي چيائين ته “جيڪو وقت جو ناجائز فائدو وٺي عوام کي آزاري ٿو ان جهڙو ڪميڻو ٻيو ڪو به ناهي”. ائين چئي ٽمون اڳتي وڌڻ لڳو.
ٽمون ڪيڏانهن پيو وڃين؟ مون ٽمون کان پڇيو.
مون کي هڪ اٽڪل آئي آهي، وڃان ٿو شهر جي مختلف گھٽين ۾ قلفي کپائيندڙن جون قلفيون گندي نالي ۾ هاريندس.
پر ٽمون تون انهن کي ڇا چوندين، جو هو پنهنجي قلفي هاري ڇڏيندا.
چوندو مان ته ٿاڻي تي ڊي سي آيو آهي ۽ مامي سٽو فقير توهان ڏانهن موڪليو آهي ته قلفي هاري ڇڏيو ۽ بس پوءِ هو قلفي هاري ڇڏيندا.
نه ٽمون ائين نه تون انهن قلفي وارن کي سچ ٻڌاءِ، انهن کي دل ۾ انسانيت وارا خيال گھوٽي وِجھُ.
ها. يار.. تون سچ چوين ٿو، “انسان ته انسانيت” ائين چئي ٽمون اڳتي وڌي ويو ۽ مان ٽمون جو قلفي وارو خالي دٻو کڻي ٽمون جي گھر پهچايو.
خميس 15 مئي 1997ع