ٽمون ۽ لغڙ
ٽمون ڇو مايوس آهين؟
ضمير ملامت ڪئي آهي.
ڇا...... توکي به ضمير آهي؟
ها منهنجو ضمير سجاڳ آهي، باقي ڪن جا ضمير مري ويا، ڪنهن جا ضمير وڪرو ٿي ويا، ڪي ضمير جي بغير جيئن ٿا، ڪي ضمير جي ماني کائن ٿا.
ڪجھ ته ٻڌاءِ آخر ٿيو ڇا؟
بس يار ڪنهن جي دل نه ڏکوئجي.
اهو ته هڪ بهترين عمل آهي ٽمون.
ها! ڊپ ٿو ٿئي ته ڪٿي سزا مونکي ڀوڳڻي نه پوي.
ڇو ڪنهن جي دل کي رنج پهچايو اٿئي؟
چيائين ته نه پڇ........... مان روئي ڏيندس.
ٽمون حال اورڻ سان ڪجھ دل تان بار هلڪو ٿيندو آهي، ڪجھ ٻڌاءِ .
اڳئين هفتي پاڻ گھر گڏ اچون پيا نه..........
ها ها جو تون لغڙ پڪڙڻ لاءِ ڀڄي ويو هئين.
ها! ان ڏينهن، مون جيڪو لغڙ پڪڙيو هيو، اهو هڪ يتيم ٻار جو هيو، لغڙ جي پويان هو به ڊوڙندو آيو، ٿورو ٻاتڙو هيو، ايندي چيائين ”ادا“ اهيو منهندو لدڙ آهي (منهنجو لغڙ آهي) موتائي ڏي. چيومانس ته ڀڄ ڇورا مون پڪڙيو آهي پوءِ ڪنهن جو به هجي نه ڏيندس هينئر منهنجو لغڙ آهي. وڃي ٻيو وٺ. ورندي ڏنائين ته “ٻيا پيتا تونهن” (ٻيا پيسا ڪونهن). امان به ٻيا تونه ڏيندين.” (ڪونه ڏيندي) بابو حج تي ويو آهي نه...... تاوڙجي (ڪاوڙجي) امان پاپر ٿاهي ڏيندي آهي اهي ٿپائيندو آهيان (کپائيندو) ۽ هن لدڙ جا ٻه لوپيا ڏهن ڏينهن ۾ ميريا هئا. (ٻه روپيا ميڙيا هيم) اهو لدڙ به انهن پيٿن مان وتوهئم. ادا ڏي نه.!!”
چيومانس نه ڏيندس ۽ هڪ ٿڦ به هنئي مانس ۽ لغڙ به ڦاڙي ڇڏيو هئم، ڦاٽل لغڙ کي ڏسي وري مون ڏانهن ٿي ڏٺائين شايد ٿڦ جو ايترو ڏک نه ٿيس جيترو ميڙيل پئسن مان ورتل لغڙ جو، جنهن کي مون ڦاڙي ڇڏيو.
ڏٺم ته ٽمون جون اکيون آليون ٿي چڪيون هيون! ٽمون واقعي تو معصوم جي دل کي صدمو رسايو آهي، هاڻي پشيمان ٿيو آهين، توکي خدا بخشيندو.
بس يار ڳالھ سمجھ ۾ نٿي اچي ته ڇا ڪيان.
پر ٽمون هڪ هفتي کانپوءِ اهيو احساس تنهنجي دل ۾ ڪيئن جاڳيو؟
يار! ضمير جون چهنڊڙيون ڪنهن کي جڏهن جاڳائين، سو هفتي کان پوءِ ضمير جاڳيو آهي. ان ٻار جو احساس ٿئي ٿو.....
اسين ڳالهيون ڪندا بس اسٽاپ تي آياسين. ٽمون هڪ ڇوڪري کي ڏسي چيو.
هو هوٽل ڏسين پيو؟ هڪ ڇوڪرو بيٺو آهي نه؟ تنهن جي اک ۾ ڦُلو آهي، ان جي پيءُ ٻي شادي ڪئي ۽ پوءِ انهيءَ ڇوڪري جي امڙ کي گھر مان ڪڍي ڇڏيو هو.
ها ان کي ڇا ٿيو؟
ڪالھ جو واقعو ٻڌايان ٿو. غلطي مان کير سان ڀريل جڳ ان ڇوڪري جي هٿ مان ڪري پيو، پوءِ ته هوٽل جي سيٺ ان کي ٻه ٽي چماٽون وهائي ڪڍيون. ويچارو ڪجھ ڪري نه سگهيو پر روئي ضرور پيو، ڪنهن کي دانهن ڏي، احساس ته ڏاڍو ٿيو پر زور اڳيان زاري آهي مان ڇا ٿي ڪري سگهيس، ان مهل هوٽل جي سيٺ نوڪري مان ڪڍيس. ويچاري ايلاز منٿون ڏاڍيون ڪيس پر سيٺ کي رحم ڪونه آيو، جڏهن ڇوڪري سمجهيو ته هاڻي ڪجھ نه ورندو ته سيٺ کي چيائين سائين اڄوڪي ڏيهاڙي ته ڏيو نه، ته گھر اٽو وٺي وڃان. سيٺ دڙڪو ڏيندي چيس ته ڏهاڙي کان وڌيڪ قيمت جو تو کير زيان ڪيو آهي، اڃا ڏهاڙي ڏيانءِ، ڪتي جا پٽ. ڇوڪرو سيٺ ڏانهن ۽ آسمان طرف نماڻائي سان نهاري سڏڪو ڏئي هليو ويو. پر يار سيٺ کي سزا ملي وئي.
سوڪيئن ٽمون؟
اڌ ڪلاڪ کان پوءِ سيٺ موٽر سائيڪل تي چڙهيو پئي ويو ته موٽر سائيڪل پل سان وڃي لڳي، هڪ ٽنگ ۽ اڳيان ٽي ڏند ڀڄي پيس..... ۽ مان به سيٺ جو حشر ڏسي ڊڄان ٿو ڪٿي مان به....
ٽمون ائين نه چئه، تو جهڙو انسان اسان کي ڪٿان ملندو.
پوءِ ڇا ڪريان؟
ٽمون هينئر ئي هلون ان شهر ،ان ڇوڪري کي ڳولهي لغڙ وٺي ٿا ڏيونس، تنهنجي ضمير جو بار هلڪو ٿي پوندو.
اهيو ته بهتر ٽمون مرڪي ڏنو. ائين چئي بس ۾ چڙهي باڊھ پهتاسين ۽ ان ڇوڪري کي ڳولڻ لاءِ نڪتاسين، ڇوڪرو والي بال جي ميدان تي پاپڙ وڪڻي رهيو هو، ٽمون کي نفرت سان ڏٺائين، ٽمون پنج رپيا ڪڍي ڏنس ۽ ٻه چميون ڏيندي چيائينس ته هل ته توکي ٻه لغڙ وٺي ڏيان ٿو. ڏٺم ته ٽمون هينئر خوش هيو، مايوس ڪونه هو، ٽمون جي دل ٻهڪي رهي هئي ڇوڪري کي ساڻ ڪري شهر دڪان ڏانهن راهي ٿياسون. ٽمون هڪ تمام سهڻو لغڙ چوڪري کي وٺي ڏنو
خميس 3 اپريل 1997ع