اداري پاران
سندن موقف آهي ته ٻوليون فطري جذبن جو اظهار آهن، انهن جي قدر ڪرڻ سان قومن وچ ۾ ڀائيچاري ۽ سهپ جا جذبا وڌن ويجھن ٿا ۽ هڪ ٻئي کي سمجھڻ ۾ آساني ٿئي ٿي. نتيجي ۾ امن واري ماحول کي هٿي ملي ٿي. اداران جو اهو به چوڻ آهي ته: ٻولين سان نفرت معنيٰ قومن سان نفرت جي برابر آهي.‘
اسان جي حاڪمن کي اهو ضرور سوچڻ گھرجي ته قومن جون ٻوليون هزارين سالن جو سفر ڪري پوءِ ئي ڪنهن منزل تي رسن ٿيون. انهن کي سرڪاري نوٽيفڪيشن وسيلي ميساري نٿو سگھجي! نه ڪي انهن کي ڪن قاعدن ۾ قيد ڪري ٿو سگھجي! ٻوليون ۽ ٻوٽا فطرت جو اظهار آهن، خود قرآن شريف ۾ به اهڙو ذڪر آهي ته ”اوهان کي مختلف قبيلن ۾ ورهايو ويو ته جيئن اوهان جي الڳ سڃاڻپ ٿئي ٿي!“ ظاهر آهي ته قرآن شريف جي نازل ٿيڻ کان اڳ عرب ڪيترن ئي قبيلن ۾ ورهايل هئا، جن جون ٻوليون ۽ رسم الخط الڳ الڳ هئا. موجوده عربي جيڪا اسلام ۽ قرآن جي زبان بڻي، اُها سبائي قبيلي جي زبان هئي.
اسان جي نوجوان ليکڪ مانواري سرمد کوسي، سنڌ ۾ تعليم جي نهايت اهم موضوعن/ مسئلن تي لکي نوجوان نسل کي سجاڳي جو سڏ ڏنو آهي.
انهن مان ڪي مکيه مسئلا هيٺين ريت آهن.
• ٻارن کي بنيادي تعليم مادري ٻولي ۾ ڏيڻ
• ٻار جي نفسيات کي سمجھڻ
• اسڪولن ۾ ڪيريئر ڪائونسلنگ جي اهميت
• ماحولياتي تعليم جي اهميت
• نوجوانن کي درپيش مسئلا
• سرڪاري نوڪري کان سواءِ روزگار جا وسيلا
• ڪاپي ڪلچر جي خاتمي لاءِ ڪوشش
• سائنسي ۽ فني تعليم جي اهميت
• يونيورسٽين کي جديد تعليم ۽ تحقيق طرف توجھه ڏيڻ گھرجي
• بهترين استادن کي مان ڏيڻ گھرجي......... وغيره
مٿيان موضوع اهڙا آهن، جن کي تعليمي تناظر ۾ وڏي اهميت حاصل آهي. جيڪڏهن والدين، استاد، شاگرد ۽ تعليمي ادارن سان گڏ تعليمي انتظاميا به جوڳو ڌيان ڏئي ته هوند اسان تعليم ترقي ڪري، سڌريل ملڪن سان وڃي ڪلهو ملائي! ڏٺو وڃي ته اسان جي ويجھي ماضيءَ ۾ سنڌ جي تعليم ننڍي کنڊ ۾ ممتاز حيثيت رکندڙ هئي. پاٽ ۽ شڪارپور شهرن ۾ تعليمي تناسب 95 سيڪڙو هو ۽ هاڻي جيتوڻيڪ وسيلا به وڌي ويا آهن، مجموعي طور شعوري سطح ۾ به واڌ اچي ويئي آهي، اسڪول به سڏ پنڌ تي موجود آهن. پوءِ به اسان جو تعليمي تناسب پنجاب ۽ خيبرپختون خواهه صوبي کان گھٽ ڇو آهي؟
ٻئي طرف اها به حقيقت آهي ته جنهن قوم جي تعليمي حيثيت گھٽ هوندي، اها قوم زندگي جي هر شعبي ۾ پست هوندي عمل سوچ، ڪردار، قومي ٻڌي وغيره. مطلب ته ان ۾ هر سماجي برائي جو عنصر موجود هوندو. اهوئي سبب آهي ته سماج سڌار انسانن ۽ مستقبل جو فڪر رکندڙ عالمن هميشه تعليم کي اهم پئي ڄاتو آهي. خود اسلام جو فلسفو به ان اصول تي آڌاريل آهي. حضور پاڪﷺکي پهريون حڪم ”اقرء“ (پڙهو) جو ٿيو.
اڄ جيڪڏهن ادي سرمد کوسي جھڙا سُڄاڻ نوجوان انهن موضوعن تي دل جي گھراين سان لکن ٿا ته يقينن ان جو اثر به ٿيندو، ڇاڪاڻ ته جڏهن نوجوان نسل ڪنهن مقصد هاصل ڪرڻ لاءِ ور کجيندو آهي ته هو اوس منزل کي رسندو آهي. اهڙن نوجوانن کي گھرجي ته هو سڄي سنڌ ۾ تعليمي سجاڳي وارو پروگرام کڻي ميدان تي اچن. اميد ته اهڙين ڪوششن جا سٺا نتيجا نڪرندا.
تعليمي سجاڳي لاءِ اسان جو ادارو، تعليم کاتي، استادن، شاگردن توڙي نوجوان نسل سان گڏ آهي. اسان جي ڪوشش هوندي ته ان پيغام کي ڀرپور انداز ۾ سڄي سنڌ اندر ڦهلايون.
ڊاڪٽر آفتاب ابڙو
چيئرمين
پيڪاڪ پبلشرس