خودڪشيون ڪندڙ اسان جو مستقبل
انهن ڳالهين مان صاف ظاهر آهي ته اسان جي تعليمي ادارن کي ھڪ منظوم سازش تحت تباهه ڪري اسان جي نوجوانن کي تباهي ۽ مايوسي جي ڌٻڻ ۾ ڦاسايو پيو وڃي. جتان ان جو نڪرڻ مشڪل ٿي پيو آهي.
ھڪ ته يونيورسٽين ۾ شاگردن جي حفاظت جو ڪو جوڳو نظام ڪونهي ٻيو وري اتي موجود اختيارين جي به سڄو سال ڪرسي تي ويڙهه ھوندي آهي باقي ٻيو مڙئي خير. شاگرد پڙھن يا نه پڙھن ان سان اتي موجود اختيارين جو ڪھڙو تعلق. ھنن کي ته ھر مھيني وڏيون وڏيون پگھارون ۽ مراعتون ملنديون رھن ٿيون. سي ڇو اھو سوچين ته ھڪ عام جو اولاد سٺي تعليم حاصل ڪري.
خودڪشين جو ھڪ وڏو سبب پروفيسرن پاران ڪافي شاگردن کي امتحان ۾ فيل ڪرڻ يا وري مارڪن لاء تنگ ڪرڻ به ھوندو آهي. ان ۾ به وري شاگردياڻيون وڌيڪ ڀوڳين ٿيون. ھڪ ته اسان جي سماج ۾ عورتن جي تعليم اڳ ۾ ئي نه ھجڻ برابر آهي ۽ مٿان وري اھڙي قسم جون حرڪتون ۽ ظلم ڪيا ويندا ته پوء شاگرد ڪٿان پڙھندا. نيٺ ڪافي حساس شاگرد مايوس ٿي خودڪشي جو رستو اختيار ڪن ٿا. جيڪو اسان جي سماج لاء خوفناڪ آهي.
ان کانسواء والدين جو رويو به ڪافي نوجوانن جي خودڪشي جو سبب بڻجي ٿو. والدين کي گھرجي ته ھو ٻار جي بھتر تربيت ڪن. کيس ڪنهن به محرومي جو احساس ٿيڻ نه ڏين. ان سان دوستي رکن، ان سان ڪچھريون ڪن. ته جيئن ٻار اڪيلائي جو شڪار نه ٿئي ۽ اڳتي ھلي ڪو اھڙو انتھائي قدم نه کڻي. والدين ڪوشش ڪري ٻارن جون جائز خواھشون پوريون ڪن ۽ سندن فضول خواهشن بابت کين پيار سان سمجھائين.
نوجوانن کي به پنهنجي اندر صبر ۽ برداشت جو مادو پيدا ڪرڻو پوندو. ٿوري ٿوري ڳالهه تي جذباتي ٿي پنهنجي زندگي کي ختم ڪرڻ ڪا علقمندي ناهي. نوجوانن کي اھو به سوچڻو پوندو ته والدين جون ڪيڏيون اميدون ھنن سان لاڳاپيل آهن جيڪي سڀ ان قدم سان سيڪنڊن جي اندر تباهه ۽ برباد ٿيو وڃن.
اسان جي تعليمي ادارن جو به اھو فرض آهي ته ھو رڳو نصابي تعليم تائين محدود نه رھن پر ھر ممڪن ڪوشش ڪري ٻارن جي ڪردار سازي تي ڌيان ڏين. ان سان اھو ٿيندو ته ننڍي ھوندي کان ئي ٻار جي شخصيت ۾ سڀئي سٺيون ڳالهيون اينديون وينديون.
معاشري جي ھر فرد کي ان اھم مسئلي بابت آگاھي جي ضرورت آهي. ان ڪري سماج جي باشعور ماڻهن تي وڏي ذميواري ٿئي ٿي ته ھو پنهنجو مثبت ڪردار ادا ڪن. ان کان به وڌيڪ ذميواري استادن، والدین ۽ ادارن جي آهي ته ھو پنهنجو ڪردار ادا ڪري اسان جي مستقبل کي خودڪشيون ڪرڻ کان بچائين.
(هي ليک لياقت يونيورسٽي آف ميڊيڪل اينڊ هيلٿ سائنسز جي شاگرد جي هاسٽل اندر ٿيندڙ ڀوائتي موت تي لکيل).