احساسن جو موت
اھا ڳالهه ايتري انتھا تي وڃي پھتي آهي، جو ھاڻي ماڻهن کي به شين وانگر استعمال ڪيو ٿو وڃي ۽ ڪم نڪرڻ کانپوء شين وانگر انهن کي اُڇلائي ٿو ڇڏجي.
ننڍن سان پيار، وڏن جو ادب، وقت جي پابندي، سچائي، ايمانداري، خوش اخلاقي سميت سمورا قدر ۽ خوبصورت روايتون ماضي جو حصو ٿي، رڳو ڪتابن تائين محدود ٿي ويون آهن، عملي طور تي اھي قدر اڻلڀ ٿي پيا آهن. ھر طرف اسان کي ڪو نه ڪو تماشو نظر اچي ٿو. ڪير ڪنهن مان خوش ناهي. سھپ ۽ رواداري واري خوبصورت روايت به اسان جي سماج مان تيزي سان موڪلائيندي پئي وڃي. ننڍي ننڍي ڳالهه تي ماڻهو ماڻهو کي مارڻ لاء تيار ٿي ٿا وڃن.
ٻين کي ايذائڻ ۾ به ماڻهن ايڏي انتھا ڪري ڇڏي آهي، جو جيڪڏهن ھٿن سان ڪنهن کي ايذائي نٿا سگھن ته زبان سان لفظن جا تير ھڻي سامهون واري شخص کي زخمي ضرور ڪن ٿا. چوندا آهن ته تلوار جا زخم ته ڇٽي سگهن ٿا پر زبان جا ڏنل زخم مرڻ گھڙي تائين رھندا، نـ وسرندا ۽ سدائين لاء درد جو سامان ٿي پوندا آهن.
معاشري جا اھي انتھائي رويا ڏسي، ڪافي حساس دل ۽ امن پسند ماڻهو خاموشي اختيار ڪري، تنھائي واري زندگي گذارڻ لڳا آهن. ڏاڍي افسوس سان لکڻو ٿو پوي ته اھا افسوسناڪ صورتحال رڳو اڻپڙھيل ماڻهن جي ناهي پر پڙھيل لکيل ۽ سلجھيل ماڻهن جا رويا به تمام ڏکوئيندڙ آهن. اسان رڳو جائزو پنهنجي اديبن جو وٺون ته اُھي ڇا پيا ڪن؟؟ اُھي اديب سماج ۾ مثبت تبديلي آڻيندڙ شخص ھوندا آهن پر اسان وٽ اھي به تخليقي ڪم ڪرڻ بجاء ھڪٻئي تي الزام لڳائڻ ۾ پورا آهن. اسان جي علمي ادبي ادارن کي به اھڙن ماڻهن پنهنجي ذاتي انائن جي ڪري تباهه ڪري ڇڏيو آهي، نتيجي ۾ انهن ادارن ۾ به سماجي ڀلائي لاء ڪم نه ٿيڻ برابر ٿئي پيو.
سو، ھن وقت اسان جو سماج جنهن تيزي سان اھي سڀئي سٺايون وڃائي پيو، سا ڏاڍي افسوسناڪ صورتحال آهي ۽ ان جا مستقبل ۾ اڃا به تمام خوفناڪ نتيجا نڪرندا.
مان ھن ليک ذريعي پنهنجي استاد دوستن کي به صلاح ڏيندس ته توهان پنهنجي شاگردن جي اھڙي تربيت ڪيو جو اُھي انهن قدرن ۽ اسان جي سُھڻين روايتن جي پاسداري ڪن. ڇو ته اِھي روايتون تاريخي طور تي اسان جو قيمتي ورثو رھيون آهن. اھي شاگرد ئي سڀاڻي اسان جي معاشري جي مختلف ادارن کي سنڀاليندا. اڄ جيڪڏهن اسان ھنن کي سچائي، ايمانداري، خوش اخلاقي، وڏن جو ادب ۽ ننڍن سان پيار سميت سڀني سٺين روايتن جو درس ڏينداسين ته اڳتي ھلي ھو سماج جا حساس ۽ ڪارائتا فرد ٿيندا، جيڪي ٻين جي حقن ۽ احساسن جو خيال رکندا.
احساس ناهي ته پوء ڊاڪٽر، انجنيئر سميت ھر شعبي جو ماڻهو رڳو پئسا ٺاھيندڙ روبوٽ کانسواء ڪجهه به ناهي. ان ڪري شاگردن جي اخلاقي تربيت تمام ضروري آهي.
ان سان گڏوگڏ اسان جي سلجھيل دوستن ۽ اديبن تي به اھو فرض ٿئي ٿو ته ھو احساسن جي قدر جي پرچار ڪن. اھڙي قسم جا ليک لکن يا مختلف پروگرام ترتيب ڏين جو ان ۾ ماڻهن کي اھڙي قسم جو شيون سکڻ جو موقعو ملي.
اسان اھي ننڍا ننڍا سٺا ڪم ڪري پنهنجي معاشري کي خوشگوار بڻائي سگھون ٿا، جيڪو سھپ، ڀائپي ۽ امن جو مثال ھوندو. ان طرح اسان پنهنجي معاشري جي حساس ماڻهن کي به احساس محرومي مان ڪڍي وينداسين ۽ اهي به اسان جي سماج ۾ تنھا رھڻ بجاء پنهنجي حصي جو ڪم ڪرڻ شروع ڪندا.
(هي ليک روزاني عبرت اخبار جي ادبي صفحي تخليقڪار ۾17 ڊسمبر 2018 تي شايع ٿيو.)