اسڪولن ۾ ڪيريئر ڪائونسلنگ جي اهميت
مان جڏهن ان مسئلي تي سوچيندو آهيان تـ آخر ائين ڇو آهي جو گهڻا نوجوان پنهنجي پيشي مان بيزار آهن تـ مون کي وڏو سبب سندن ڪيريئر ڪائونسلنگ جو نـ هجڻ لڳندو آهي. مون ذاتي تجربي ۾ کوڙ شاگرد ڏٺا آهن جيڪي انٽر پاس ڪرڻ کان پوءِ سوچيندا آهن تـ هاڻي ڇا ڪجي؟ پوءِ سندن مائٽ، استاد يا دوست جيڪا صلاح ڏيندا آهن، هو ها ۾ ها ملائي، انهن کي خوش ڪرڻ لاءِ داخلا وٺندا آهن ۽ اهو ناهن سوچيندا تـ ان فيلڊ ۾ زندگي کين گذاري آهي ۽ ڪم کين ڪرڻو آهي. اها جيئن تيئن ڪري حاصل ڪيل ڊگري هٿ ۾ اچڻ کان پوءِ وري اهو نوجوان نوڪري حاصل ڪرڻ لاءِ پريشان هوندو آهي. نتيجي ۾ ايم بي اي ڪيل نوجوان اسڪول ۾ پيو پڙهائيندو آهي ۽ انجنيئرنگ جي ڊگري ورتل پيو صحافت ڪندو آهي. اسان وٽ مختلف شعبن ۾ ڪم جو معيار بـ ان ڪري بهتر ناهي جو مناسب ماڻهو مناسب جڳهه تي ڪم ڪندي نظر نٿو اچي. ڪي نوجوان تـ مرڳو يونيورسٽي مان ڊگري وٺي پوءِ صلاحون وٺندا آهن تـ هاڻي ڇا ڪن؟ ان ڪري هنن کي وڏي پريشاني جو منهن ڏسڻو ٿو پوي ۽ پوءِ هو مطمئن ناهن ٿيندا تـ هر ڇهين مهيني پيا فيلڊ ۽ ادارا تبديل ڪندا آهن. منهنجي خيال ۾ انهن مسئلن کان بچڻ جو بهترين حل هي آهي تـ ٻارن جي هاءِ اسڪول جي تعليم دوران ئي ڪيريئر ڪائونسلنگ ڪئي وڃي تـ جيئن ڪاليج تائين پهچندي کين مختلف شعبن جي ڄاڻ بـ ملي وڃي ۽ هو پنهنجي مزاج موجب پنهنجي پسند جي فيلڊ جي چونڊ ڪري وٺن تـ جيئن کين يونيورسٽي ۾ داخلا لاءِ بـ مسئلو نـ ٿئي ۽ نوڪري بـ آساني سان ۽ سندن مزاج وٽان ملي سگهي. انهي ۾ استاد جو اهم ڪردار آهي تـ هو ٻار جي نفسيات موجب تربيت ڪري ۽ ٻار کي سندس پسند جي فيلڊ ۾ وڃڻ لاءِ هر جائز ۽ گهربل مدد ۽ رهنمائي ڪري. ان سان گڏوگڏ والدين تي بـ فرض ٿئي ٿو تـ هو پنهنجي مرضي ٻارن تي مڙهين نـ پر ٻارن جي سندن پسند جي فيلڊ ۾ وڃڻ لاءِ راهه هموار ڪن، تـ جيئن ٻار سڪون سان پڙهي بـ سگهي ۽ سماج جو بهتر فرد ٿي سگهي. اسان وٽ وڏو ظلم تـ اهو ٿيندو آ جو ٻار کي رڳو ڊاڪٽر ۽ انجنيئر ٿيڻ بابت ٻڌايو ويندو آهي، ٻين شعبن جي کين ڄاڻ ئي ناهي ڏني ويندي.
هر ٻار منفرد ۽ خاص آهي، ان ڪري ان جي نفسيات جو خيال ڪرڻ لازمي آهي. ڪي ٻار هر ڪنهن کان پيا صلاحون وٺندا آهن ۽ پوءِ کين ڪڏهن صحيح صلاحون ملنديون آهن ۽ ڪڏهن وري غلط. ڪي ٻار وري اهڙا هوندا آهن جو هو پنهنجيون ڪمزوريون ۽ خواهشون ڪنهن سان بـ ناهن ونڊيندا. نتيجي ۾ اهڙن ٻارن جو ٽئلنٽ اندر ئي اندر ۾ مري وڃي ٿو. ان ڪري استادن ۽ والدين جي اها ذميواري ٿئي ٿي تـ هو ٻار لاءِ آسانيون پيدا ڪن، جيئن هو مايوسي جو شڪار نـ ٿين.
حڪومت کي بـ ان سلسلي ۾ ڪردار ادا ڪرڻ گهرجي ۽ ڪريئر ڪائونسلر اسڪول ۽ ڪاليج سطح تي مقرر ڪرڻ گهرجن، جيڪي شاگردن جي رهنمائي ڪري سگهن تـ جيئن مڪمل منصوبابندي سان انساني وسيلن کي استعمال ڪيو وڃي. جيڪڏهن ائين نـ ڪيو ويو تـ پوءِ اهي انساني وسيلا ضايع ٿيندا رهندا، جيڪو فردن ۽ قوم جو وڏو نقصان آهي.
(هي ليک ماهوار همسري رسالي جي مارچ 2018 واري شماري ۾ شايع ٿيو)