تعليم

تِنين کي تعليم جي

ھي ڪتاب تعليمي نظام، تعليمي سڌارن ۽ تعليمي مسئلن بابت سرمد کوسي جي لکيل مختلف مضمونن ۽ ڪالمن جو مجموعو آھي. سرمد کوسي جي مضمونن ۽ ڪالمن کي تعليمي تناظر ۾ وڏي اهميت حاصل آهي. جيڪڏهن والدين، استاد، شاگرد ۽ تعليمي ادارن سان گڏ تعليمي انتظاميا بہ جوڳو ڌيان ڏئي تہ هوند اسان تعليم ترقي ڪري، سڌريل ملڪن سان وڃي ڪلھو ملائي!. أنور ابڙو لکي ٿو تہ ” سرمد کوسي نہ هڪ روايتي نوجوان وانگر پيار ۽ محبت جون ڪهاڻيون لکيون آهن، نہ ڪي رومانوي گيت ۽ غزل لکيا آهن، ۽ نہ وري انهن سياسي موضوعن تي لکيو آهي، جن جي ذڪر تي مايوسيءَ جا ڪڪر ذهنن تي اوندھ پکيڙي ويندا آهن، پر هن، ننڍي عمر ۾ ئي تعليم جھڙي انتهائي سنجيدہ موضوع سان گڏ سماجي شعور سان لاڳاپيل انهن موضوعن تي لکيو آهي، جيڪي اجتماعي مفادن وارا آهن، ۽ جن ۾ بيان ڪيل مسئلا جڏهن حل ٿيندا تہ، ’هيءَ مِٽي مانُ لھندي،‘ هي ماڻھو مسڪرائيندا، اسان جي ڌرتيءَ جا ساوا ۽ سونا سنگ سدا جهومندا رهندا ۽ ڪنھن بہ ٻار کي ڪو ڪوسو واءُ نہ لڳندو“. 

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 3
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • سرمد کوسو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book تِنين کي تعليم جي

تعليم جي ٻيڙي تارڻ بجاءِ ٻوڙڻ واري پاليسي!؟

اسان جي سرڪار سڳوري تعليم ۾ بهتري آڻڻ جي نالي ۾ ڪافي تبديليون ڪري رهي آهي، پر انهن تبديلين مان هڪ بـ تبديلي تعليم کي راس نـ آئي آهي. تازو هڪ شاگرد دشمن تبديلي “نائين درجي جو امتحان ختم ڪرڻ” جي نالي ۾ ڪئي وئي آهي. جڏهن تـ ڪاليج جي يارهين ۽ ٻارهين ڪلاسن جو گڏيل امتحان وٺڻ جون بـ تياريون هلندڙ آهن. اسان وٽ تعليم جي ٻيڙي تـ اڳ ئي ٻڏڻ تي آهي، پر هن منصوبابندي ذريعي اها ٻيڙي ترڻ بجاءِ ويتر غرق ٿي ويندي، هينئر تعليم نالي ماتر آهي، پوءِ اها بـ نـ رهندي. انهي سسٽم کي لاڳو ڪرڻ سان منهنجي خيال ۾ شاگردن کي جيڪي نقصان پهچندا، اهي هي آهن.

1. شاگردن کي ٻن سالن جا پيپر هڪ ئي وقت ڏيڻ ۾ تمام گهڻي مشڪل ٿيندي، ڇو تـ لاڳيتو 10 پيپر ڏيڻ مشڪل ڪم آهي.
2. نائين ڪلاس ۾ شاگرد بورڊ جو پهريون امتحان ڏيندو آهي، انهي ڪري هن تي نفسياتي دٻاءِ هوندو آهي ۽ مٿان وري 10 پرچا گڏ ٿين تـ اهو شاگرد لاءِ نائين ڪلاس جو امتحان نـ پر سي ايس ايس جو امتحان ٿي ويندو.
3. لاڳيتو ڏهن پرچن جي ڪري شاگردن تي نفسياتي دٻاءِ رهندو.
4. سست شاگردن کي وڌيڪ سستي ڪرڻ جو موقعو ملندو تـ امتحان ٻن کان پوءِ ٿيندا، سو جڏهن امتحان جا ڏينهن ويجها ايندا، تڏهن تياري ڪنداسين.
5. ٻن سالن کان پوءِ امتحان ٿيڻ ڪري شاگرن کان نائين ڪلاس جي پڙهائي وسري ويندي.
6. هڪ ئي وقت ٻن ڪلاسن جي سبجيڪٽن جي تياري ڪرڻ وقت شاگرد مونجهاري جو شڪار ٿيندو تـ پهرين ڪهڙي ڪلاس جي پيپرن جي تياري ڪريان؟!
7. ٻنهي ڪلاسن جا امتحان، هڪ ئي وقت تي ٿيڻ سان شاگرد اندازو لڳائي نـ سگهندو تـ ڪهڙي ڪلاس ۾ سندس ڪيتريون مارڪون اينديون. نـ تـ اڳ ۾ نائين ڪلاس جي نتيجي مان شاگرد اندازو لڳائي وٺندو هو تـ کيس سٺو گريڊ کڻڻ لاءِ ڪيتريون مارڪون گهربل آهن.
8. ان امتحان جي ڪري شاگرد ڪاپي جو سهارو وٺندا.
9. گهڻو ڪورس هجڻ ڪري شاگردن جي پڙهائي مان دلچسپي ختم ٿي ويندي.
10. پروفيشنل يونيورسٽين ۾ داخلا لاءِ اهو شرط آهي تـ شاگرد جون 60 سيڪڙو مارڪون هجڻ ضروري آهن، پر اهڙي امتحاني طريقي جي ڪري ڪافي شاگرد 60 سيڪڙو کان گهٽ مارڪون کڻندا، نتيجي ۾ هو يونيورسٽين ۾ داخلا حاصل نـ ڪري سگهندا.
11. امتحاني بورڊن ۾ رشوت جي بازار گرم ٿيندي، ماڻهو من پسند نتيجن لاءِ پئسا ڏئي مارڪون وٺندا.
12. ان سان پڙهڻ واري محنتي شاگرد جو حق مرندو ۽ ان جو وڏو نقصان ٿيندو.

ان ڪري حڪومت کي فيصلو واپس وٺڻ گهرجي. ٻن سالن کان پوءِ امتحان نـ پر هر ڇهن مهينن تي سيميسٽر امتحان ورتو وڃي، استادن جا تربيتي ورڪشاپ ڪرايا وڃن. بورڊ مان رشوت کي ختم ڪيو وڃي تـ جيئن تعليمي بهتري اچي سگهي ۽ شاگردن جو ڀلو ٿئي.

(هي ليک ڪاوش اخبار ۾ 25 سيپٽمبر 2005 تي شايع ٿيو، جيڪو ان وقت جي امتحاني پاليسي بابت لکيو ويو هو)