لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

نـاهـيـــون (تاريخ جي آئيني ۾)

ناهيون سنڌ جي هڪ ذات، برادري يا قبيلو آهي۔ محترم غلام مصطفى ناهيون صاحب جو لکيل ڪتاب ناهيون (تاريخ جي آئيني ۾) به ان ئي ذات بابت آهي، جيڪو اوهان اڳيان پيش آهي۔
هي ڪتاب ڏاهپ پبليڪيشن لاڙڪاڻو پاران ڇپايو ويو آهي۔ اسان ٿورائتا آهيون سنڌ سلامت جي مانواري ميمبر ۽ ڏاهپ پبليڪيشن جي سرواڻ سائين رياضت ٻرڙو صاحب جا، جنهن هن ڪتاب جي ڪمپوز ٿيل ڪاپي سنڌ سلامت تي پڙهڻ لاء موڪلي ڏني آهي۔
Title Cover of book نـاهـيـــون (تاريخ جي آئيني ۾)

• راءِ گھراڻي سان تعلق ۽ ان دور حڪومت ۾ حيثيت

ايوڌيا جي سورج ونسي خاندان جي راجائن مان رامچندر جي اولاد مان راجا بليڪا جي پٽن يارنھن سو ورھيه ق. م الورتي حڪومت قائم رکي ھئي. تنهن کان پوءِ چندرونسي راجائن دکن کان گجرات، سنڌ، بلوچستان، زابلستان ۽ ڪابل تائين حڪومتون قائم ڪيون. ھستناپور کان وٺي الھندي ھندستان تائين جن راجائن حڪومتون قائم ڪيون تن جي خاندان مان يادو، جن جي گجرات، سنڌ ۽ الھندي ھندستان ۾ مڪران تائين حڪومت ھئي.
سنڌ جي يادو حڪومت جو پايو وجھندڙ، ’سمابا‘ ھو جو دوراڪا جي راجا ڪرشن جي ستين راڻي ’جامبوتيءَ‘ جو وڏو پٽ ھو. ھيءَ سلطنت جنھن جون حدون زابلستان پريان ھيملن تائين ھيون، ’سنڌ سمه‘ سڏبي ھئي. سندس تخگاھ کي ’مينانگر‘ يا ’سمانگر‘ سڏبو آھي. سنڌ تي يادوونسي راجا سامبس جي حڪومت ھئي ۽ تنھن کان پوءِ سن ۴٥٠ع ۾ راءِ گھراڻي جي راجائن جي حڪومت سنڌ تي قائم ٿي ۽ ’الور‘ ھن جو تختگاھ ھو. راءِ گھراڻي جي آخري راجا راءِ سھاسي جي بي اولاد مري وڃڻ کان پوءِ چچ ولد سيلاج برھمڻ سن ٦٣٢ع ۾ تخت نشين ٿيو ۽ ان طرح برھمڻ گھراڻي جي حڪومت قائم ٿي. جنھن کان پوءِ سن ٧١٢ع ۾ عربن سنڌ فتح ڪئي.
(نوٽ: جيئن ته ڊيگھ ھن مضمون جو مقصد ناھي، انڪري مختصرًا اھڙا احوال ورتا ويا آھن، جنھن سان سماٽ قوم جي موجود قديم ۽ تاريخي شجري سان تعلق جوڙيندي ناهيون ذات جي اوائلي تاريخ کان اڄ تائين جو آئينو جڙي سگھي.)