لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

نـاهـيـــون (تاريخ جي آئيني ۾)

ناهيون سنڌ جي هڪ ذات، برادري يا قبيلو آهي۔ محترم غلام مصطفى ناهيون صاحب جو لکيل ڪتاب ناهيون (تاريخ جي آئيني ۾) به ان ئي ذات بابت آهي، جيڪو اوهان اڳيان پيش آهي۔
هي ڪتاب ڏاهپ پبليڪيشن لاڙڪاڻو پاران ڇپايو ويو آهي۔ اسان ٿورائتا آهيون سنڌ سلامت جي مانواري ميمبر ۽ ڏاهپ پبليڪيشن جي سرواڻ سائين رياضت ٻرڙو صاحب جا، جنهن هن ڪتاب جي ڪمپوز ٿيل ڪاپي سنڌ سلامت تي پڙهڻ لاء موڪلي ڏني آهي۔
Title Cover of book نـاهـيـــون  (تاريخ جي آئيني ۾)

• مختصر شجرو:

هن ڳوٺ ۾ ڪيترا ئي پاڙا يا گهراڻا آهن. جن مان مشهور هي آهن: هڪ ’عالي‘ جيڪي شهداد فقير واري واهڻ ڦٽڻ کان پوءِ ڳوٺ ماڪن کان سڌو سئون آيل آهن ۽ ڳوٺ حاجي يار محمد ۾ ذڪر ڪيل ڪريمڏني جي ڌيءُ زوجه علي (ٻيو) مان آهن.
ان علي جي پٽ ستار ڏني جا پٽ: نفيس احمد، نثار احمد، منظور احمد، آفتاب احمد، مجاهد علي ۽ ممتاز علي. ماڪن جو پٽ: محمد شريف. ڪريمڏنو بي اولاد وفات ڪري ويو. محمد صديق جا پٽ: نزاڪت حسين، صداقت حسين ۽ سلامت حسين.
ڳوٺ حاجي يار محمد کان آيل الله ڏني جي پٽ ڌڻي بخش جا پٽ: غلام قادر (وفات ۸ مارچ٢٠۱٠ع( ، غلام محمد، غلام حيدر، غلام رسول، احمد خان ۽ دوست علي. غلام قادر جو پٽ: عبدالقادر. غلام محمد جا پٽ: اخلاق احمد، اشفاق احمد، جنيد احمد ۽ جمشيد احمد.
هن ڳوٺ جو ٻيو مشهور پاڙو ”هوتاڻي“ آهي، جيڪو هوت ۽ انجي اولاد کي سڏجي ٿو.
محمد بچل (اول) جو پٽ: هوت. هوت جا پٽ: بچل (ٻيو)، محمد، همير (اول)، عبدالرحيم ۽ محمد حسين. بچل (ٻيو) جو پٽ: محمد رحيم ۽ انجو پٽ ربڏنو (بچندو). عبدالرحيم جا پٽ: محمد نواز (جيڪو غير شادي شده وفات ڪري ويو) ۽ ارباب. ارباب جا پٽ: امام ڏنو، محمد نواز، هشمت علي، زوهيب ۽ ماجد.
محمد حسين جو پٽ: همير (ٻيو) ۽ انجو پٽ: افضل. هوتاڻي پاڙي ۾ ئي قائم جا پٽ: بيگ ۽ اوڀايو (اول). اوڀايو جا پٽ: بخش علي، قائم، موليڏنو ۽ خان محمد. بخش علي جا پٽ: اوڀايو (ٻيو) ۽ گل بيگ.
هن ڳوٺ جو ٽيون مشهور پاڙو ’حاجاڻي‘ جنهن جو سربراه محمد عثمان (اول) جنهن جا پٽ: حاجي محبوب (وفات ١٣٦٣ھ)، پانڌي (وفات ۱۹۵۱ع)، حاجي اسحاق (اول) ۽ عارب. حاجي محبوب جو پٽ: امان الله. پانڌي جو پٽ: ڪاڪو ۽ ڪاڪو جو پٽ: وڪيو.
حاجي اسحاق (وفات ١٣۴٣ھ) جا پٽ: حاجي عثمان (ٻيو) ۽ محمود. حاجي عثمان جا پٽ: محمد اسحاق (ٻيو)، روشن علي، انور علي، نظام الدين، محمد ايوب ۽ عبدالرزاق.
محمود (اول) جو پٽ محمد هاشم، جنهن جا پٽ: محمود علي (ٻيو)، بنده علي، ذوالفقار علي، امداد علي ۽ سينگار علي.
عارب جا پٽ: رحمت الله ۽ لکا ڏنو. رحمت الله جا پٽ: حبيب الله ۽ صدر الدين. لکا ڏني جو پٽ: مولا داد.
هن ڳوٺ جو چوٿون مشهور پاڙو ’عالياڻي‘ جيڪو سومار جي پٽ عالي (اول) پويان سڏيو ٿو وڃي.
ان سومار جا ٽي پٽ: خانڻ، مڱيو ۽ عالي (اول). خانڻ جا پٽ: جڙيو، نبو ۽ حاجي عالي (ٻيو). مڱيو جا پٽ: الله ڏنو، اوڀايو ۽ سومار. عالي (اول) جا پٽ: يار محمد، خانڻ (ٻيو)، حاجي حسن، محمد رحيم، محمد جمن ۽ عدلو.
يار محمد جا پٽ: بشير، وزير، نذير ۽ رشيد. خانڻ (ٻيو) جا پٽ: علي احمد ۽ حاجن.
محمد رحيم جا پٽ: اختر (حيدرو)، خادم ۽ زاهد. محمد جمن جو پٽ: سڪندر.
عدلو جا پٽ: شاهنواز ۽ عالي. سومار جو پٽ: نٿو. نٿو جو پٽ: منظور. اوڀايو جا پٽ: دادو ۽ محسن. دادي جو پٽ: محمد صالح. محسن جا پٽ: عزيز الله ۽ عبيدالله.
الله ڏنو جا پٽ: غلام حسين، لياقت علي ۽ اختيار علي.
ان کان علاوه جيڪي ٻيا گهراڻا ڪنهن نه ڪنهن طرح هڪٻئي سان جڙيل آهن، انهن ۾ عبدالحڪيم (وفات ١٣٩٥ھ) جا پٽ: مراد علي، گل محمد (بلو) ۽ محمد علي. محمد علي جا پٽ: خالد ۽ عابد.
حافظ جا پٽ: مٺو، مبين، نورو ۽ سائين ڏنو. مٺوَ جو پٽ: يوسف.
نوروَ جو پٽ: احمد ۽ احمد جا پٽ: قادر بخش، ڪارو ۽ مجروح.