• ڳوٺ خانپور
هن ڳوٺ جي ناليرن مڙسن ۾ محمد بچل طاقت ۽ زور آزمائي ته محمد رحيم ۽ حاجي اسحاق سخاوت ۽ ديانت ڪري، اڄ به هر عام ۽ خاص جي دلين ۾ زندھ آهن.
حاجي اسحاق (اول) لاءِ مشهور آهي ته هو جڏهن حج تي وڃڻ جي تياري واسطي ڳوٺ ۾ موجود ساداتن (بچل شاھ ۽ ٻيا) وٽ موڪلائڻ لاءِ سندن حويليءَ ويو ته هنن ساڻس پيئڻ جي پاڻي نه هئڻ جي تڪليف بابت شڪايت ڪئي. پاڻ هڪدم گهر آيو ۽ حج جو ارادو ترڪ ڪري، انهن پئسن مان ساداتن کي کوھ کوٽرائي ڏنائين. پوءِ ڪجھ سالن اندرئي انهن ساداتن جي دعائن سان پاڻ ته حج ڪيائين پر دعا مطابق سندس خاندان جي هر پيڙهي مان ڪو نه ڪو حج ڪندو رهي ٿو. روايت آهي ته اهو سلسلو ستن پيڙهين تائين جاري رهندو.
محمد رحيم لاءِ مشهور آهي ته پاڻ ٻين سان گڏ ڪِرائي تي بيل گاڏي وھائيندو هو. جڏهن به ٻڌئين ته سندس ساٿين مان ڪنهن پوليس يا ڪنهن ٻئي طريقي هيتري چٽي ڀري آهي ته پاڻ وري پنهنجي محدود آمدنيءَ مان انهيءَ وقت اوتري رقم جي خيرات ڪري ڇڏيندو هو. اهڙيءَ طرح پاڻ ڪڏهن به ڪا چٽي ڪا نه ڀريائين.
محمد بچل، پهلواني ۽ زور آزمائي کان مشهور ۽ معروف هو. پاڻ قداور، ڊولائتو، سانورو ۽ بُت ۾ پاٺو چيو وڃي ٿو. سندس پهلوانيءَ جي گهڻن قصن مان هڪ هيءُ به مشهور آهي ته ؛ هڪ ڀيري ڪا ٻٻر يا نم جي وڻ جي ڪاٺي، ٻنيءَ تان کڻي کين (پاڻ ۽ سندس ڀائر) ڳوٺ پڄائڻي هئي. ڪاٺي به ڪافي ڳري هئي. ڀائرن جو خيال هو ته ’ اُٺ، ڪاٺي کڻي ويندو‘ ۽ هن جو چوڻ هو ته ’اُٺ، ڪاٺي کڻي نه سگهندو‘. پاڻ بحث ان ڳالھ تي ٽوڙيائين ته ’اُٺ کي ويهاريو وڃي ۽ آئون سندس پٺيءَ تي پنهنجي هٿ جي تريءَ جو زور ڏئي بيهان ٿو، جي اٺ اٿي ويو ته ڪاٺي به کڻي ويندو نه ته ڪاٺي کڻي نه سگهندو‘. آخر ائين ئي ڪيو ويو. نتيجي ۾ اٺ اٿي نه سگهيو. پوءِ پڪ ڪرڻ خاطر ڪاٺي به رکي وئي ته واقعي اٺ اٿي نه سگهيو.
هن ڳوٺ ۾ سرڪاري طرح هڪ پرائمري اسڪول، پڪو رستو، بجلي، گندي پاڻيءَ جي نڪاسيءَ جون ناليون ۽ فيملي پلاننگ ايسوسيئيشن طرفان هڪ عدد ڊسپينسري جون سهولتون موجود آهن.