شاهه لطيف جي مخدوم محمد معين سان ملاقات
شاهه لطيف جون ٺٽي شهر ۾ مخدوم محمد معين بيراڳي سان پڻ ملاقاتون ٿيون. مخدوم صاحب وڏو عالم، فاضل، بزرگ ۽ شاعر هو.فارسي شاعريءَ ۾ تسليم ۽ هنديءَ ۾ بيراڳي تخلص استعمال ڪندو هو، علم ۽ فضيلت جي ڪري ماڻهو کيس ”ميون ٺارو“ جي نالي سان سڏيندا هئا ۽ ان لقب سان ئي مشهور ٿيو، ڇو ته سندس ادبي ڳالهيون ۽ علمي فضيلت، مذهبي رواداري ۽ سندس فتوائن ڪري کانئس ڪيترائي ماڻهو متاثر ٿيا هئا. شاهه لطيف سندس علمي ۽ ادبي ڳالهين جي ڪري وٽس اچي رهندو هو. ۽ ساڻس روحاني ڪچهريون ڪندو هو. ٻيا به ڪيترائي بزرگ اتي ايندا رهندا هئا. هن عالم کي شاهه لطيف ”اويسي طريقي“ بابت معلومات خاطر خط لکيو هو، جنهن ۾ ڀٽائي کانئس چئن سوالن جا جواب معلوم ڪيا هئا. مخدوم صاحب ان جو تحقيقي ۽ تفصيلي جواب ڏنو پوءِ اهو خط ڪتابي شڪل ۾ ”رساله اويسيه“ نالي شايع ٿيو.
شاهه لطيف جون مخدوم ابوالقاسم نقشبندي، مخدوم محمد هاشم ٺٽوي ۽ ابراهيم آڌيلو توڙي لاڙ جي ٻين مشهور بزرگن سان گھڻيون ئي ڪچهريون/ملاقاتون، ميين ٺاري وٽ ننگر ٺٽي ۾ رهڻ دوران ٿيون. شاهه لطيف، لس ٻيلي، ناني، هيلاين جي ٽڪري، ڪينجھر، ڀنڀور ۽ لاڙ جي بندرن ڏانهن اتان ئي پنڌ پوندو هو. پاڻ لاڙ واري پاسي ونگو، بدين، بلڙي ۽ راهمڪي بازار کان پوءِ ننگر ٺٽي ۾ ترسندو هو. جيسيتائين مخدوم صاحب حيات هو، تيستائين شاهه لطيف، ٺٽي ۾ ڪيترائي ڀيرا ويو. چون ٿا ته شاهه لطيف پنهنجي دوست مخدوم محمد معين جي وفات کان ڪجهه ڏينهن اڳ پنهنجي فقيرن مريدن کي چيو ته ”هلو ته يار جو آخري ديدار ڪري اچؤن“ پوءِ ڀٽ تان جڏهن ٺٽي ۾ مخدوم معين وٽ پهتا ته اتي راڳ سماع هلي رهيو هو، مخدوم صاحب شاهه لطيف سان ملاقات ڪرڻ بعد ترت ئي هي فاني جهان ڇڏيو ۽ سندس وفات کان پوءِ هُن ٺٽي ڏانهن وري رخ نه ڪيو. پڇاڙيءَ سفر جي وقت، ميين ٺاري کي غسل ۽ ڪفن شاهه لطيف ڏنو، جنازي نماز به پڙهائي، پنهنجن هٿن سان مٽيءَ ماءُ حوالي به ڪيو ۽ پوءِ چيائين ته:”ٺٽي ۾ اچڻ سندن ڪري ئي ٿيندو هو.“ ”ٺٽي ۾ پنهنجي يار جي الوداع خاطر هي اسان جو آخري ڀيرو اچڻ ٿيو.“ شاهه سائين جي هيٺئين بيت لاءِ چيو وڃي ٿو ته، هن مخدوم معين جي بُٺيءَ (قبر) وٽ بيهي چيو هو:
جا ڀون پيرين مون، سا ڀون مٿي سڄڻين،
ڌڳ لٽبا ڌوڙ ۾، اُڀي ڏٺاسون،
ڏينهن مڙيئي ڏون، اُٿي لوچ لطيف چئي.
(حوالو: شاهه لطيف ۽ مخدوم محمد معين ٺٽويءَ جون ملاقاتون، ڪتاب، شاهه عبداللطيف ڀٽائي انسائيڪلو پيڊيا، سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، سال 2016ع، جلد ڏهون، ش: 1، ص:48).