ڪلاچي
بابا جي مٿي تي گندي نہ ڏسي بہ آءٌ گهٻرائجي ويندي هئس .... تہ بابا سان هي ڪھڙي ٽرئجڊي آهي .... جو نہ گندي پائي ۽ نہ ئي چمڪيليون چوڙيون ....! پوءِ هڪ ڀيرو جڏهن ٻاهراڙيءَ وياسي پنھنجن مٽن مائٽن ۾ تہ اتي تہ رنگ ئي ٻيا هئا .... چاچا کي ڏٺم تہ سندءِ سر تي ڀوسڪيءَ جي وڏي دستار ۽ مرد مٿير جي مُنھن ۾ شھپر ڪنھن مارڻي ڍڳي جي سڱن جيان اڀا هوس .... اهو ڏسي آءٌ حيرت جي درياھہ ۾ ڪڏهن پئي ٻُڏان تہ ڪڏهن پئي تران.... ترڻ ۽ ٻُڏڻ جي وچ ۾ سوچن واريون ڪيتريون ئي سنگهرون مون کي سوگهو جهليو بيٺيون رهيون ....! پنھنجي پيءُ ڏانھن پئي ڏسان تہ نہ هُن جي مُنھن تي شھپرن واري شوخي ۽ نہ ئي سندس مڻيادار مٿي تي دستار!
بابا ويھہ پنجويھہ سال پھريان اچي ڪراچيءَ جي کاري دار واري علائقي ۾ پنھنجا پکڙا اڏيا هئا.... بابا ڳالھہ ڪندو آهي تہ تڏهن نہ ئي کاري در وارا ۽ نہ ئي باقي ڪراچيءَ وارا ڪي ايترا کارا هئا.... ميٺ ۽ محبت وارو ماحول هئو ....! ماڻھو پنھنجن قدرن تان قربان ٿيڻ ڄاڻندا هئا .... جيتوڻيڪ عمارتون تہ عاليشان هيون .... پر ايتريون وڏيون بہ نہ هيون جن مان هَٺ ۽ غرور اڀري انسانن کي ايذائي سگهي.... انھن عمارتن ۾ وڏا وڏا ماڻھو رهندا هئا .... جيڪي اڄ شھر جي قبرستانن ۾ ابدي آرامي آهن .... اهي قدر جيڪي انساني عظمت جا اهڃاڻ هئا .... اهي بہ غالبن انھن سان گڏ ابدي آرام ۾ ڄڻ سمھي پيا آهن .... اڳ عمارتن ۽ پلازائن جي درين ۽ کڙڪين تي امن جا اڇا پکي اچي ويھندا هئا .... پر هاڻي انھن ئي عمارتن ۽ پلازائن مان اهڙا تہ ٺڪا ٿا ٻڌجن .... ڄڻ سانوڻ – مينھن واريون ڪي گوڙيون کنوڻيون ....!!
بابا شھر جي روڊن رستن، گهٽين ۽ پارڪن، آفيسن ۽ ٻين ماڳن مڪانن سان مُنھان مُنھن ٿيندي الائجي تہ ڪيئن پنھنجي اسٽائيل ۾ اور نموني جي ادل بدل آڻيندو ويو .... جو کيس بہ صحيح نموني ۾ سُڌ نہ پئجي سگهي .... تہ ساڻس هيءَ ڪھڙي ويڌن ٿي رهي آهي ....؟! چاچا جي دستار ۽ شھپر ڏسي تڏهن امان کان پئي پڇان .... ڙي امان! بابا جيڪڏهن مٿي تي گندي ۽ ٻانھن ۾ تو وانگيان چوڙيو نہ ٿو چمڪائي .... تہ گهٽ ۾ گهٽ مٿي تي پڳڙي تہ رکي .... ۽ مُنھن تي شھپرن واري شوخي سجائي ....!! تہ امان امالڪ هڪ وڏو ٽھڪ ٻرائي ڊرائينگ روم مان رنڌڻي ڏانھن لوھہ پائيندي هئي .... ڄڻ رنڌڻي ۾ پيل ٿانو پاڻ ۾ وڙهي پيا هجن .... ۽ هوءَ انھن وچ ۾ ٺاھہ ڪرائڻ لاءِ ڊوڙي هجي ....!! هونئن بہ امان ۽ بابا واتان ڪيترائي پھاڪا ۽ چوڻيون ٻڌبا رهبا هئا .... جيئن ٻہ ٺڪر ٺهڪندا رهندا آهن وغيرہ اها ٻي ڳالھہ هئي تہ امان ۽ بابا بھرحال ڪڏهن بہ ڪنھن مامري تان نہ اٽڪيا هئا .... ان جو اهم سبب شايد سندن ٻنھي جو پڙهيل لکيل هئڻ ئي هجي!
بابا ڪراچيءَ ۾ نوڪري سانگي جڏهن اچي رهيو هئو تہ آءٌ اڃا ڄميل تہ پري شڪم مادر ۾ منھنجي رُوح جي هوا بہ ڪانہ گهُلي هئي....!!
مون ننڍي وهيءَ کان ئي امان ۽ بابا واتان ”ڪلاچي“ جو لفظ پئي هر هر ٻڌو .... ان کانپوءِ اسڪولي ۽ ڪاليجي زندگيءَ واري وهنوار ۾ بہ هِتان هُتان ان لفظ جو پڙاڏو پئي منھنجين سماعتن سان ٽڪرايو ....!! البتہ ان زماني کان پھرين ننڍي وهيءَ ۾ ڪلاچي کي تلاشڻ ۾ مون ڪمال ڪري ڇڏيو .... جڏهن بہ بابو امان ”ڪلاچي“ لفظ اچارين تہ آءٌ پئي آسپاس ڏسان.... اجهو هِتان يا هُتان مائي ڪلاچي ڄڻ اچي رهي هجي .... ! بابا ٻڌايو هئم تہ ڪلاچي اصل ۾ هڪ مائي هئي .... اهو ٻڌي مون کي هيڪاري وڌيڪ تجسس جاڳندو هئو تہ ان کي ڏسان ڙي ڏسان .... اها ڪلاچي بہ امان وانگر ”مٿي تي گندي رکندي هوندي .... ۽ سندءِ ٻانھن ۾ چمڪيدار چوڙيون هونديون ....!! جڏهن بابا ۽ امان سان ڪڏهن بازار وڃان تہ پئي ڪلاچي ڳوليان .... امان ۽ بابا کان پئي پُڇان ”مون کي ڪلاچي تہ ڏيکاريو“ آءٌ ڪلاچي ۾ پئي گهمان ڦران .... پر سُڌ نہ هجيم تہ ڪلاچي ڪا اهڙي بہ ٿي پئي سگهي. جيڪا هڪ عورت مان بدلجي هڪ وڏو شھر بڻجي وئي هجي .... هڪ اهڙو شھر جنھن ۾ ڪروڙين مرد عورتون رهندا هجن .... اهي مرد عورتون گهرن ۾ .... بازار .... ۾ آفيسن ۾ .... ايئرپورٽن تي .... ٻيڙين ۾ .... مئخانن ۾ .... ڪٽي پھاڙيءَ تي .... جوڙيا بازار ۾ .... منگهو پير تي .... ڪلفٽن .... ڪياماڙي.... منھوڙو .... چڪرا ڳوٺ .... گلشن حديد .... ملير .... لياري .... ۽ ٻين مختلف هنڌن تي ....!
آءٌ هاڻ وڏي آهيان .... پر جڏهن مون ڪراچي پھرين اک سان ڏٺي هئي پھريان پھريان ڏٺي هئي .... ڇا چوان تڏهن ڪراچي ڪيئن هئي....؟! ڪراچي مون کان ڪيترو زمانو اڳ وڌي وڻ ٿي وئي هئي ۽ پيدا ٿيس تہ سچ تہ آءٌ ان کي ڳولي رهي هوس .... هي جي ڳالھيون بابي مون کي ٻڌايون هيون سي ڪوڙيون تہ نہ هيون .... سر غلام حسين هارون، حسن علي آفندي ۽ ٻين ڪيترين هستين هت پنھنجا پنھنجا پير گهمايا هئا. آءٌ شايد پنھنجي لاشعوريت وارين وادين ۾ اها ڪراچي ڳولي رهي هوس.... ان ڳولا ۾ ڳھندي مون سج جي سونھري ڪرڻن ۾ ڪراچي کي ڪوتا ڳائيندي ڏٺو .... مون هن جي هٿن ۾ اهڙي بانسري ڏٺي جنھن مان امن جا گيت ٻري رهيا هئا منھنجين سماعتن سان مڌر موسيقي ٽڪرائجي مون کي مدهوش بڻائي رهي هئي شھر جي ڪنھن شاهراه جي فٽ پاٽ تان ويندڙ پنج ست ڄڻين جيڏين سرتين ۾ ڪانہ ڪا ”ڪلاچي“ هوندي .... آءٌ پئي انومانن مٿان انومان هڻان هاڻ تہ مون وانگر ڪيترائي ماڻھو هوندا.... جيڪي ڪراچي جي ڳولا ڪندا هوندا .... اها ڪراچي جيڪا سندن سپنن جي سيج تان ڪڏهوڪو اٿي ڪنھن ڪنوار وانگر رُسامو ڪري وئي آهي .... هاڻ ڪراچي جي مٿان چمڪندڙ هر سج ڄڻ ڪو ٻُوٿ ٻڌل دهشتگرد هجي.... ۽ کيس ماڻھن جي ماس جي تلاش هجي.... اهو سج ڪڏهن ڪڏهن اهڙا تہ اُلاٿو اڇلي جو ماڻھو پنھنجن ئي گهرن ۾ محصور بڻجيو وڃن .... شھر جي روڊ رستن جا ڏامر بہ تپي ٽانڊا بڻجيو وڃن زندگيءَ ۾ ايترو خلل پئجيو وڃي جو ماڻھو ماڻھو مان بيزار بڻجيو وڃي....!!
امان ۽ بابا هاڻ وري وري مون ڏانھن ٿا ڏسن ڄڻ آءٌ انھن لاءِ ڪلاچي هجان ”جنھن جو شان ۽ شوڪت مٽيءَ ۾ مٽي ٿي ويو هجي.... عزت ۽ آبروتي ڌاڙو لڳي چڪو هجي.... گهر ۾ پنج ڇھہ غنڊن داخل ٿي مون کي اغوا ڪري گينگ ريپ جو شڪار بڻايو هجي.... آءٌ ڪلاچي جنھن جي باعصمت هئڻ جو خواب منھنجن وڏن ڏٺو هو .... انھن جي اڳيان سسڪيون هڻي رهي هجان....منھنجي مٿي جي گندي لھي چڪي .... ۽ بابا پنھنجي پڳ لاءِ سڙندي پوسرندي ساھہ ڏئي چڪو .... اسان جي گهر واري گهٽيءَ ۾ ڏاڍو گوڙ شور .... امان اسان کي ڏسي لڙڪ روڪي نہ پئي سگهي .... ٻاهر ڪيترائي آواز ”ڪلاچي“ جي وجود تي ٽانڊا رکي ٽھڪن مٿان ٽھڪ ڏئي رهيا هجن....!!