ھڪ ڊنل ماڻھو
”دڪان تي ھي ڪتاب اوھان کي چاليھ-پنجاھ روپين ۾ ملندو.“ اسٽال واري چيو.
”اھو ته سٺي حالت ۾ ھوندو. ھن جي حالت خراب لڳي پيئي آھي.“
”اوھان جي مرضي. مشھور ناول آھي. ھن تي فلم به ٺھي آھي، جنهن ۾ مارلن برانڊو ڪم ڪيو آھي. پاڪستان ۾ ان فلم تي بندش پيل آھي.“ اسٽال واري پنهنجي معلومات ظاھر ڪندي چيو. ھن بنا ڪڇڻ جي ڪتاب اسٽال واري کي موٽائي ڏنو.
ھو ھلندو ٻئي اسٽال تي اچي بيٺو. ٿلھن نصاب جي ڪتابن جي وچ ۾ ھن نوبوڪوف جو ناول ”لوليتا“ پيل ڏٺو. پڪي جلد سان. بهتر حالت ۾. ھن قيمت پڇي. ڏھ روپيا.
”اٺ روپيا وٺ.“
اسٽال واري بنا بحث جي ڪتاب ڏيئي ڇڏيو.
”لوليتا“ پڙھڻ جو ھن کي گھڻي وقت کان شوق ھو.
اسٽال وارو قيمت گھٽ نه ڪري ھا ته به ھو وٺي ھا.
شام ٿي چڪي ھئي. ڪراچيءَ ۾ رات جون روشنيون جڳ مڳ ٻرڻ لڳيون ھيون. جارج ھوٽل جي اڳيان فوٽ پاٿ تي تمام گھڻي رش ھئي. ڪئسٽن جي زور زور سان وڄڻ جو شور ھو. ھو ماڻھن جي پيھ ۾ پيسجندو ھليو. سندس ساھ ٻوساٽجڻ لڳو. ھو سب وي وٽان مڙي وڪٽوريا روڊ تي آيو. ڪپڙن جي دڪانن جي اڳيان لنگھندي ھن کي خيال آيو ته ھڪ نئين پتلون ۽ قميص جي لاءِ ڪپڙو وٺي. پگھار جا سمورا پئسا ھن جي کيسي ۾ ھئا. گذريل مھيني ھن جيڪا پتلون ورتي ھئي اھا به درزيءَ کان کڻڻي ھئي. کيس نون ڪپڙن خريد ڪرڻ جي ايتري گھڻي ضرورت ڪا نه ھئي. ھن پنهنجو ارادو بدلائي ڇڏيو. پوءِ سوچيائين ته ڪنهن سٺي ھوٽل ۾ ويھي چانه پيئي، ۽ ”لوليتا“ جا پنا اٿلائي پٿلائي. شام جو عذاب ھن کي ڪيئن به ڪري سھي گذارڻو ھو. ھن جي دل ويھڻ لڳي. ھو پئراڊائيز سئنيما وٽ روڊ ٽپڻ جي لاءِ اچي بيٺو. ھڪ عورت به ٽريفڪ بند ٿيڻ جو انتظار ڪري رھي ھئي. ھن عورت ڏانهن ڏٺو. ھوءَ ٢٨-٣٠ سالن جي لڳ ڀڳ ھئي. رنگ سانورو ھوس۽ مھانڊو وڻندڙ. عورت به ھن ڏانهن نهاريو ۽ پوءِ ٽريفڪ کي ڏسڻ لڳي. ٽريفڪ بند ٿي ته ھو روڊ ڪراس ڪري فوٽ پاٿ تي آيا. ھلندي ھلندي عورت وري به ھڪ ڀيرو ھن ڏانهن ڏٺو. ھن کي تجربو ڪونه ھو، تنهن ھوندي به ھن اندازو لڳايو ته ھوءَ پرائيويٽ ھئي ۽ گراھڪ جي تاڙ ۾ ھئي. ھن سوچيو ته ساڻس ڳالھائي ۽ معلوم ڪري ته ھن جو اگھ ڪيترو آھي. پر جيڪڏھن ھوءَ پرائيويٽ نه ھجي ۽ جيڪڏھن سندس ڳالھائڻ کي خراب سمجھي ته! ھو ٻڏتر ۾ پئجي ويو. کيسي ۾ پگھار جا سمورا پئسا ھئا. ھو خرچ ڪرڻ جھڙو ھو، پر ھن کي سمجھ ۾ نٿي آيو ته عورت سان ڳالھائي ڪيئن. ماڻھو ته چڱين ڀلين عورتن کي ڦاسائي ويندا آھن ۽ ھو ھڪ پرائيويٽ عورت سان به نٿي ڳالھائي سگهيو. ھن پاڻ کي ھمت ڏياري. عورت ھن ڏانهن آڏين نظرن سان ڏٺو ۽ ھن سمجھيو ته عورت جي چپن تي ھلڪي مرڪ ھئي. ھن سوچيو ته اوسي پاسي ۾ ڪو ماڻھو نه ھجي ته پوءِ عورت سان ڳالھائي. عورت ڪنهن به پاسي مڙڻ کان سواءِ سڌي ھلندي رھي. ريڪس سئنيما کان اڳتي نيٺ ھن کي وجھ مليو. ھن دل جھلي وک وڌائي ۽ عورت جي ويجھو اچي ڳيت ڏئي ”ھلو“ چيائين. عورت ھن ڏانهن ڏٺو ۽ مرڪي پئي.
”ھلو،“ عورت وراڻيو. ھن جي دل ٿورو وڌي.
”دل ۾ نه ڪريو ته ڪٿي ويھي چانه پيئون.“
ھن کي اھو جملو ڏاڍو عجيب لڳو پر ھن کي سمجھ ۾ نٿي آيو ته پرائيويٽ عورت سان ڪيئن ڳالھائبو آھي.
”ڀلي،“ عورت چيو.
”وليج ھوٽل ۾ ويھون؟“ چرچ جي فوٽ پاٿ تي اچي ھن پڇيو.
”اوھان جي مرضي، جتي به ھلي ويھو.“
ٻئي گڏ ھلندا وليج ھوٽل جي جھوپڙيءَ ۾ اچي ويٺا، ويٽر مينو کڻي آيو. مينو ڏسندي ھن پڇيو،
” ڇا گهرائجي؟“
”جيڪي به گهرايو“، عورت پنهنجائپ مان چيو. ھن حيرت مان عورت کي ڏٺو ۽ کيس عجيب لڳو، ڄڻ ھوءَ سندس پراڻي واقف ھئي ۽ ھن سڀ سندس مرضيءَ تي ڇڏي ڏنو ھو. ھن ويٽر کي چڪن سئنڊوچز ۽چانھه آڻڻ لاءِ چيو.
”جي؟“ ھن شروعات ڪرڻ چاھي.
”جي! اوھان ٻڌايو؟“ عورت جون اکيون مرڪڻ لڳيون. ھوءَ ھڪ سنئين سڌي عورت ھئي جنهن ۾ ڪا به غير معمولي ڳالھ ڪا نه ھئي. نه گھڻو ميڪ اپ ڪيل ۽ نه وري ڪپڙن لٽن ۾ فيشنبل لڳندڙ. ھوءَ بلڪل گهرو عورتن جھڙي ھئي. ’پرڪنهن مجبوري ھن کي ان ڌنڌي ۾ آندو ھوندو،‘ ھن سوچيو.
”تو کي گهر وڃڻ جي جلدي ته ڪانهي؟“ ھن پڇيو.
”نه. اھڙي خاص جلدي ته ڪانهي،“ عورت وراڻيو.
ھن سوچيو ته کانئس پڇي ته تنهنجو گهر ڪٿي آھي، پر ھن اھا ڳالھ مناسب نه سمجھي. اھڙي عورت پنهنجو گهر پتو نه ڏسيندي ۽ پڇڻ مان فائدو به ڪھڙو. پرڪجھ نه ڪجھ ڳالھائڻو ته ضروري ھو. مسئلو اھو ھو ته ڳالھائجي ڇا؟ ۽ ھن کي عورت ڪجھ منجھيل منجھيل پئي لڳي- يا اھو ھن جو خيال ھو!
”تو کي ميڪ اپ ڪرڻ نه وڻندو آھي ڇا؟“
”ڇو؟ آئون ميڪ اپ کان سواءِ سٺي نٿي لڳان؟“
عورت کلي چيو.
”سٺي ته لڳين ٿي،“ ھن عورت جي اکين ۾ نهاريندي چيو.
”ھا، تون بنا ميڪ اپ جي وڌيڪ سھڻي ٿي لڳين.“
ھوءَ کلڻ لڳي، ، ”اھڙيون ڳالھيون نه ڪر جو آءٌ سچ پچ به پاڻ کي سمجھڻ لڳان.“
ھو عورت کي ڏسندو رھيو. ھن پنهنجي من کي ڪجھ ڳرو ڳرو محسوس ڪيو. ھن چاھيو ته عورت جو منهن پنهنجن ھٿن ۾ جھلي ھن جي اکين ۾ ڏسندو رھي ۽ انهن ۾ پاڻ کي ڳولي.
”مون کي ائين ڇو ٿو ڏسين؟ آءٌ اھڙي سھڻي ته ناھيان...“
”آءٌ تنهنجي اکين ۾ ڪجھ ڳوليان پيو.“
عورت کي حيرت لڳي.
”مون تنهنجي ڳالھ نه سمجھي....“
”سمجھڻ جي ضرورت به ڪھڙي آھي. ٻن ٽن ڪلاڪن جي لاءِ ھڪٻئي کي سمجھي ڇا ڪنداسين!“ ھو گنڀير ٿي ويو.
عجيب ماڻھو آھي. عورت سوچيو. پر ھوءَ اھا ڳالھ سمجھي نه سگهي ته کيس ڇو ھن لاءِ ھمدردي محسوس ٿي رھي ھئي.
ويٽر سئڊوچز کڻي آيو ھو. ٻئي کائڻ لڳا. پوءِ نيپڪن سان ھٿ اگھندي عورت چيو: ”پاڻ کي ڪٿي ھلڻو آھي؟“
”ڇا مطلب؟“
”ڪا جاءِ آھي يا ھوٽل ۾ ڪمرو وٺڻو پوندو؟“
ھو مطلب سمجھي ويو. ”ان جي ڪا ضرورت ڪانهي. پاڻ کي نه ڪنهن جاءِ تي ھلڻو آھي ۽ نه ھوٽل جي ڪمري ۾.“
عورت ھن کي حيرت مان ڏسڻ لڳي.
”پوءِ تون مون کي وٺي ڇو آيو آھين؟“
”آءٌ توکي ان لاءِ نه وٺي آيو آھيان،“ ھن منهن ڦٽائي چيو. ھن ڏٺو ته عورت جي منهن تي مايوسي اچي وئي.
ھن کيسي مان پگھار وارا پئسا ڪڍي ٽيبل تي رکيا.
”ٻن – ٽن ڪلاڪن جي لاءِ تنهنجي جيتري في آھي، سا ھنن مان کڻي وٺ.“
عورت کي ڪجھ به سمجھ ۾ نه آيو. ھن کي اھو سڀ عجيب عجيب پئي لڳو. ھن جو اھڙي ماڻھو سان ڪڏھن به واسطو نه پيو ھو. ھن نوٽن ڏانهن ڏٺو ۽ اندازو لڳايو ته ھزار کن ھوندو. ھن ماڻھوءَ ڏانهن ڏٺو، جيڪو بنا نهارڻ جي کيس تڪي رھيو ھو ۽ پاڻ الاجي ڪٿي ھو. ويٽر آيو ۽ خالي پليٽون کڻي ويو. ٿوري دير ۾ چانه کڻي آيو.
”نه، مون کي اھڙا پيسا نه کپن،“ نيٺ عورت ڪڇي.
”ڇو؟ آءٌ توکي ھي پيسا خيرات ۾ ڪو نه ٿو ڏيان. اھي تنهنجي ٻن – ٽن ڪلاڪن جي في آھن.“
”عجيب شخص آھين تون! مون کي سمجھ ۾ نٿو اچي ته تون ھروڀرو ڇو مون کي پيسا ڏئي رھيو آھين. توکي مليو ڇا؟“
ھن مرڪي ڏنو.
”توکي ڪھڙي خبر ته مون کي ڇا مليو. نه، تون اھا ڳالھ واقعي سمجھي به نه سگهندينءَ. خير، ڳالھ وھنوار جي آھي. مون تنهنجو وقت ورتو آھي ۽ ان جو عيوضو مون کي ضرور ڀرڻ گهرجي. توکي جيترا مناسب لڳن اوترا ھن مان کڻ.“
”تو وٽ پيسا گھڻا آھن ڇا؟“ عورت چانه ٺاھيندي چيو.
”گھڻا ته ڪو نه آھن. آءٌ ھڪ معمولي ملازم آھيان. ھي منهنجي پگھار جا پيسا آھن.“
”۽ اھي پيسا تون ائين وڃائي ڇڏڻ ٿو چاھين؟“
”جيڪڏھن آءٌ ھوٽل ۾ ڪمرو وٺان ھا ۽ توکي اتي وٺي ھلان ھا ته پوءِ سمجھان ھا ته مون پيسا وڃائي ڇڏيا، پر ھي سڀ آءٌ پنهنجي خوشيءَ سان ڪري رھيو آھيان. مون کي رڳو تنهنجو ساٿ کپي. آءٌ توسان ڳالھيون ڪرڻ ۽ توسان رستن تي گھمڻ چاھيان ٿو. ان کان وڌيڪ مون کي ڪجھ نه کپي.“ ھن جو آواز گنڀير ٿي ويو.
عورت اکيون ھيٺ ڪري پنهنجن ھٿن کي ڏسڻ لڳي.
”تون سمجھندي ھوندينءَ ته آءٌ ڪو چريو آھيان.“ ھن کلندي چيو.
”نه، نه اھڙي ڳالھ ته ڪانهي،“ عورت کي پشيماني محسوس ٿي. ”چڱو، پيسا تون پاڻ وٽ رک، مون کي ڪجھ خريد ڪري ڏجانءِ.“
”ھا، اھو به ٺيڪ آھي.“ ھن پيسا کڻي کيسي ۾ وڌا. عورت ڏٺو ته ھو خوش ٿي ويو ھو. ھن ٽيبل تي رکيل عورت جو ھٿ پنهنجي ھٿ ۾ ورتو ۽ ان کي ڏسڻ لڳو. پوءِ ھٿ کي مٿي کڻي ويجھو آندائين ۽ تريءَ تي پنهنجا چپ رکي ڇڏيائين. ھو ھر گذرندڙ پل کي پيئندو رھيو. ويٽر ھڪ ڀيرو وري آيو ۽ اندر جھاتي پائي ھليو ويو.
”تون اھڙو ڇو آھين؟“ عورت ڀڻڪيو.
”اھڙو ڇا؟“
عورت سوچڻ لڳي ته ھوءَ کيس پنهنجي ڳالھ ڪيئن سمجھائي. ھوءَ چپ ٿي وئي. ھو عورت جي ٻانهن تي ٿڌڙا ڪڍڻ لڳو.
”ٻڌ....“ عورت ڀڻڪاٽ ڪيو.
”چئو؟“
عورت نه ڪڇي.
”ڇا ڳالھ آھي؟ چئين ڇو نٿي؟“ ھن ھٿ وڌائي عورت جي ڳل تي رکيو ۽ عورت جو ڪنڌ ھن جي ھٿ تي لڙي پيو. ھي
”تنهنجي زال ھوندي! تنهنجا ٻار ھوندا!“ عورت ھٻڪندي چيو.
”نه منهنجا ٻار آھن ۽ نه مون کي زال آھي.“
”تون بلڪل اڪيلو آھين!“ عورت حيرت مان چيو ”تنهنجو ڪو به ڪونهي.“
”منهنجو ڪو به ڪونهي.“ ھن چيو ته عورت کان پڇي، ’تون منهنجي ٿيندينءَ؟‘پر ھو چئي نه سگهيو. عورت کي شايد هن جي اڪيلائيءَ جي ڳالھ ٻڌي ھمدردي محسوس ٿي ھئي. ھن سندس ھٿ کي ھلڪو زور ڏنو.
ھن چاھيو ته عورت کان نالو ۽ حال احوال پڇي، پر پوءِ ھن اھو خيال بدلائي ڇڏيو. ان سان ڪو به فرق نه پئي ھا. ھوءَ ھڪ عورت ھئي، سندس پاسي ۾ ويٺي ھئي، ساڻس ڳالھائي رھي ھئي ۽ اھو ئي ھن لاءِ ڪافي ھو. ھوءَ ڪير ھئي، اھو پڇي ھو ڇا ڪري ھا. کيس حاصل ڪجھ به نه ٿيڻو ھو. اھي ئي ڪجھ گھڙيون، جيڪي ھوءَ ساڻس گڏ ھئي، سندس حاصلات ھيون. انهن گھڙين کان اڳ ۽ انهن گھڙين کان پوءِ ٻنهي جو ھڪ ٻئي سان ڪو به واسطو نه ھو، ڪا به سڃاڻپ نه ھئي. ھن کي ڪنهن جي ساٿ جي ضرورت ھئي. اھو ساٿ جيڪو ھن کي ايڏي ساري اجھاڳ شھر ۾ نه ملي سگهيو ھو، سو ھن پئسن تي خريد ڪيو ھو. بس، ان کان وڌيڪ کيس ڪجھ نه کپندو ھو.
ھن واچ ۾ وقت ڏٺو. اٺ ٿيڻ وارا ھئا. ھو پريشان ٿي ويو.
”اڙي! اٺ پيا ٿين، دڪان ته بند ٿي ويندا“، ھن گھٻرائجي چيو.
”نه، دڪان دير تائين کليل ھوندا. عيد ويجھي آھي نه،“ عورت چيو. تڏھن ھن کي ياد آيو ته عيد ۾ باقي ٽي ڏينهن آھن. جنهن ڏينهن جو ماڻھو ايڏو انتظار ڪندا آھن، ايترا پيسا خرچ ڪري ڪپڙا لٽا ۽ سامان وٺندا آھن، سو ھن جي لاءِ سخت بور ڏينهن ھوندو آھي، ھو سڄو ڏينهن ستو پيو ھوندو آھي. ڪنهن وٽ وڃڻ يا ڪنهن سان ملڻ نه چاھيندو.
” ھاڻ ھلڻ کپي“، ھن ويٽر کي سڏ ڪري بل گهرايو ۽ پيسا ڏئي عورت سان گڏ اٿيو.
ٻئي آھستي آھستي گھمڻ جي انداز ۾ فوٽ پاٿ تي ھلڻ لڳا – ڄڻ ھو روز ائين گڏ گھمندا ھئا .... ڄڻ اھو سندن معمول ھو.
”آءٌ سمجھان پيو جھڙوڪر اسين ٻئي روز رات جو ڪراچيءَ جي روڊن تي گھمڻ نڪرندا آھيون ۽ اڄ به ائين گھمون پيا“، ھو کلڻ لڳو.
”ھا، مون کي به ائين پيو لڳي“، عورت به کلڻ لڳي.
”ڄڻ اسين ورھين کان ھڪٻئي کي سڃاڻندا ھجون ۽ گڏ رھندا ھجون...“
”ھون....“ ھن ھونگار ڪري عورت جي اکين ۾ ڏٺو ۽ ھوءَ سچ پچ شرمائجي وئي. ھن کي عورت جي شرمائجڻ تي مزو آيو ۽ ٽھڪ ڏيڻ لڳو.
”ڪنا!“ عورت ڪوڙي ڪاوڙ وچان ھن جي ڪلھي تي ڌڪ ھنيو. ھن کلندي کلندي عورت جو ھٿ پنهنجي ھٿ ۾ ورتو ۽ پوءِ گڏ کلڻ لڳا. کلڻ جو ڪو به سبب نه ھو، پر کين ھروڀرو کل پئي آئي. ٻئي خوش ھئا.
ھو ريو سنيما وارو ڪراس ٽپي ايلفيءَ ۾ داخل ٿيا.
”ته سائين جن ڪھڙي خريداريءَ جو ارادو رکن ٿا؟“
”آءٌ عيد جي لاءِ ھڪ وڳو وٺنديس. تون به عيد جي لاءِ ھڪڙو وڳو وٺجانءِ. ھونءَ پيسا اجايا خرچ ٿي ويندا.“
”ڪپڙا ھوندا ته پيا ڪم ايندا.“
”نه، آءٌ عيد جي لاءِ ڪپڙا نه وٺندو آھيان.“
”ڇو؟“
”آءٌ عيد تي ڪيڏانهن نڪران ئي ڪو نه، پوءِ ڪپڙا وٺي ڇا ڪندس!“
”اوهه!....“ عورت کي ڄڻ ڪجھ سمجھ ۾ اچي ويو ھو ۽ ھن کي پنهنجي غلطيءَ جو احساس ٿيو. ھن عورت جي ھٿ کي زور ڏنو- شايد اھو چوڻ لاءِ ته ”ڪا ڳالھ ناھي“.
”ڀلا ڪنهن خاص دڪان تان ڪپڙو وٺبو؟“ ھن مذاقي انداز ۾ پڇيو.
”نه، ڪلاٿ مارڪيٽ ۾ ٿا ھلون.“ عورت ھن جي منهن ۾ نهاريو ۽ کلي پئي.
ھو ٻئي ڪلاٿ مارڪيٽ ۾ آيا. ھڪڙي دڪان ۾ گھڙي ويا. عورت مختلف ڪپڙا ڏسڻ لڳي ۽ ھن کان رايو پڇندي وئي.
”مون کي ڪپڙن جي خبر نه پوندي آھي. تنهنجي مرضي، توکي جيڪو وڻي سو وٺ“، ھن چيو. نيٺ عورت ڪپڙو پسند ڪيو. قيمت تي ھوءَ دڪاندار سان اٽڪي پئي. ھو بنا ريڙھ پيڙھ جي پيسا ڏيڻ لاءِ تيار ھو، پر عورت کيس روڪيو.
”تون چپ ڪري بيھ. اوھان مردن کي ھونءَ ئي دڪاندار ڦريندا آھن.“ ھو چپ ڪري بيھي رھيو. عورت دڪاندار سان بحث ڪرڻ لڳي.
”اڃا ٻھ – ٽي ڏينهن اڳ منهنجي سھيلي ھي ڪپڙو وٺي وئي آھي. مون کي اگھ جي خبر آھي. اسين عيد وارو اگھ نه ڏينداسين.“
دڪاندار قسم کڻڻ لڳو، ته ھو عيد جو اگھ ڪو نه پيو وٺي، پر عورت اعتبار ڪرڻ لاءِ تيار نه ھئي، ھوءَ دڪان مان ٻاھر وڃڻ لڳي، ته دڪاندار پٺيان سڏ ڪيو: ”ٺيڪ آھي ڀلا وٺي وڃو.“
”ڏٺئي!“ عورت مرڪندي ھن کي چيو، ”ھي دڪاندار وڏا حرامي اٿئي.“
دڪاندار ڪپڙو ڪٽي پئڪيٽ ۾ بند ڪيو. ھن کيسي مان پيسا ڪڍي دڪاندار کي ڏنا. دڪان مان ٻاھر آيا ته ھڪ فقيرياڻيءَ ھنن کان خيرات گهري.
”خدا جوڙي سلامت رکي...“ ٻنهي ھڪ ٻئي ڏانهن ڏٺو ۽ مرڪي پيا. ھن کيسي مان روپيو ڪڍي فقيرياڻي کي ڏنو.
”ويچاري فقيرياڻي! سندس دعا اجائي وئي...“ اڳتي ھلي هن کلندي چيو. عورتچپ ھئي.
”اڃا به ڪجھ وٺڻو آھي؟“ ھن پڇيو.
”نه، بس.“
” حجاب نه ڪج.“
”نه، حجاب ڪھڙو. مون کي ٻئي ڪنهن شيءِ جي ضرورت ناھي.“ عورت ھن کي يقين ڏياريو.
”۽ ھاڻي؟“ ھن عورت کان پڇيو.
”۽ ھاڻي؟“
”ھاڻي ڇا پروگرام آھي؟“
”منهنجو ته ڪو پروگرام ڪونهي. جيئن تون چئين؟“
”ھل ته ڪٿي ماني ھلي کائون.“
”ماني؟ پر بک ته ڪانهي.“
”چائنيز ۾ ٿا ھلون. ھلڪو کاڌو آھي. ٺيڪ آھي نه؟“
”ٺيڪ آھي. جيڪا تنهنجي مرضي“، عورت ڳالھ مڃيندي چيو.
ھلندي ھلندي عورت چيو، ”عيد جي ڪري ايتري رونق آھي. نه ته ھونءَ اٺين کان پوءِ سڃ ھوندي آھي.“
”ھا، اڄ سچي به رونق آھي. مون کي به نظر اچي پئي،“ ھن عورت ڏانهن نهاريندي چيو.
”مون ۾ ڇا ٿو ڏسين؟ رونق رستن تي آھي، مون ۾ ڪانهي“، عورت ٽھڪ ڏنو.
”مونکي ته تنهنجي ڪري پئي رونق محسوس ٿئي،“ ھن سنجيدگيءَ سان چيو.
”سچ؟“ عورت به سنجيدي ٿي وئي.
”سچ.“ ۽ ھن ڏٺو ته عورت جي منهن تي اداسي اچي وئي ھئي.
ٻئي ڪيفي ھانگ ڪانگ ۾ اچي ويٺا. دير ٿيڻ سبب رڳو ٽي – چار جوڙا ويٺا ھئا.
”تون بور ته ڪانه ٿي پئي آھين؟“
”نه، بلڪل نه. ڪمال آھي، تو اھو ڪيئن سمجھيو!“ عورت مرڪندي ۽ ناراض ٿيندي چيو.
”الائي! آءٌ ته ائين سمجھندو آھيان، ته منهنجي ساٿ ۾ ٻئي کي رڳو بوريت پلئھ پوندي آھي.“
”تون به عجيب ماڻھو آھين. پنهنجي لاءِ پاڻ ئي خيال ٺاھيو ويٺو آھين،“ ھوءَ کلڻ لڳي.
”خير، منهنجي اڄوڪي شام تنهنجي نالي آھي. شايد منهنجي زندگيءَ جي اھا پھرين شام آھي، جيڪا تنهنجي ڪري بوريت کان سواءِ گذري وئي ۽ مون کي خبر به نه پئي.“
”پر مون ته ڪجھ به نه ڪيو آھي!“
ھو کلي چپ ٿي ويو.
ھنن جيستائين ماني کاڌي، ھوٽل ذري گھٽ خالي ٿي چڪي ھئي. ھن بل گهرائي پيسا ڏنا. ٻاھر اچي ھن چيو، ”ھاڻي تون ويندينءَ؟“
”ھا، وڃڻو ته آھي،“ عورت کلي چيو.
”ڪا ٽيڪسي ھٿ ڪجي...“ ھو ھيڏانهن ھوڏانهن ٽيڪسيءَ لاءِ نهارڻ لڳو.
”ٿورو ھلون ٿا. صدر ۾ ٽيڪسي ملي ويندي“، عورت چيو ۽ ٻئي ھلڻ لڳا. ھن کي پنهنجو من ڳرو ڳرو ۽ ٿڪل محسوس ٿيو. ھن ان احساس کي دٻائڻ لاءِ ڪجھ ڳالھائڻ چاھيو.
”جيڪڏھن تون وري ڪٿي ملي وڃين ته مون کي سڃاڻندينءَ؟“
”آءٌ توکي وساري نه سگهنديس،“ عورت پوري سنجيدگيءَ سان چيو. ھو ٽھڪ ڏيڻ لڳو.
”ڇو؟ ان ۾ کلڻ جي ڪھڙي ڳالھ آھي؟“
”اھو ڊائلاگ ته فلمن ۾ محبوبه ڳالھائيندي آھي“، ھو اڃا ٽھڪ ڏئي رھيو ھو. عورت ھن ڏانهن ڏٺو ۽ سندس نظرن ۾ ڏک ھو.
ھو اوچتو چپ ٿي ويو ۽ چيائين، ”ٽيڪسي ته نظر ئي نٿي اچي...“ عورت نه ڪڇي. ھو سمجھي ويو، ته سندس ڳالھ عورت کي رنجايو آھي، پر ھو ڪري به ڇا ٿي سگهيو. ھن کي عورت جو جملو بلڪل روايتي قسم جو لڳو ھو - ۽ .... ۽ کلڻ ته ھن زوريءَ ٿي چاھيو.
ٻئي ھلندا رھيا ۽ ٻئي خاموش ھئا. ٽريفڪ گھٽجي وئي ھئي ۽ شھر جو گوڙ ٿڪي ٽٽي ساڻو پئجي ويو ھو. ھو ھڪ ٻئي کان پري پري ھلي رھيا ھئا. ھڪ خالي ٽيڪسي پاسي مان اچي لنگھي. ھن اشارو ڪري ٽيڪسي بيھاري. ٻئي وڌي ٽيڪسيءَ وٽ آيا. ھن پويون در کوليو ۽ عورت خاموشيءَ سان ٽيڪسيءَ ۾ وڃي ويٺي. ھن ڊرائيور کي ڀاڙي جي لاءِ ڏھين جو نوٽ ڪڍي ڏنو ۽ پوءِ ٽيڪسيءَ جي کليل دريءَ وٽ جھڪي عورت کي ڏٺائين ۽ ڳري آواز ۾ چيائين، ”ساٿ لاءِ مھرباني...“
عورت اکيون مٿي کڻي ھن کي ڏٺو. سندس اکيون ڀنل ھيون... يا ھن کي ائين لڳو ھو. ٽيڪسي ٻنهي جي نظرن جي ڏور کي ڇنندي ھلي وئي.
ھو ايمپريس مارڪيٽ جي بس اسٽاپ تي آيو ۽ پنهنجي بس ۾ چڙھي پيو. سڄي واٽ ھن جو ذھن خالي ھو. گهر جي ويجھي اسٽاپ تي بس مان لٿو ۽ سڃي گھٽي لتاڙي پنهنجي ڪمري جي در جي اڳيان اچي بيٺو. در کولي اندران در جي پاسي ۾ ڀت تي ھٿوراڙيون ڏئي بٽڻ ڳولي بتي ٻاريائين. ڪمري ۾ روشني پکڙجي وئي. ھو ڇرڪي دھلجي در تي ئي بيھي رھيو. ڪمري جي ويرانيءَ ۽ اڪيلائيءَ جي دھشت ھڪدم ھن تي ڇانئجي وئي. ھو اکيون ڦاڙي حيرت ۽ ڊپ وچان ڪمري کي ڏسڻ لڳو. ڪمري ۾ پيل ھر شيءِ ساڪت ۽ مئل ھئي. ھن کي اوچتو موت جو احساس ٿيو ۽ سندس من ۾ ڊپ ڀرجي ويو. ھانءُ اڇل کائي نڙيءَ ۾ اچي ڦاسي پيو. ھن چاھيو ته پوئتي ڀڄي، پر سندس پير پٿرائجي ويا ھئا. کيس محسوس ٿيو ته ڪمري ۾ ڀريل اڪيلائي ۽ ويراني آھستي آھستي ھن ڏانهن وڌي رھي ھئي ۽ پوءِ اھا ھن جي وجود کي گھيري وئي.