آئون رنڊي ضرور آهيان، پر.........
جپان جي گهرو زندگيءَ ۾ پڻ عورت جو اڃان تائين ٻين مشرقي ملڪن جي عورتن جهڙو حال آهي. مرد جي خذمت ۾ سڄي زندگي گذارڻ. مهمان ايندو ته به مڙس ۽ مهمان اڳيان زال بيٺي پير ڪم ڪار لاءِ حاضر رهندي. روزمره جي زندگي ۾ به مڙس ايندو ته هوءِ ان جو ڪوٽ يا بوٽ لهرائيندي. مڙس وهجندو ته به زال اسپنچ کڻي پٺي مهٽيندس. ايتري قدر جو مڙس جي خوشيءَ لاءِ خود پنهنجن هٿن سان کيس تيار ڪري گيشاگهر موڪليندس.
جيتوڻيڪ جپاني عورتن لاءِ ڌارين جي واتان مٿئين قسم جي تعريف تي مشيا يوڪيو جهڙي جپاني نئشنلسٽ کي اعتراض به ٿئي ٿو ۽ بقول هن جي ته اسان ڌاريا ميخانن، هوٽلن ۽ گيشا گهرن ۾ جپاني ڇوڪرين کي فرمانبردار ڏسي سمجهون ٿا ته جپاني زالون بيحد چئيوان ۽ مڙس جي خدمت ۾ پنهنجو جواب پاڻ آهن. پر ائين نه آهي. ”ڌارين کي خاص ڪري آمريڪين کي اهو به معلوم هئڻ گهرجي ته جپان ۾ پڻ ڪي زالون زالن جهڙيون آهن.“ هن هڪ مضمون “Party of One” ۾ لکيو آهي، ”آئون هڪ شادي شده جپاني زال کي سڃاڻان جيڪا ”تانگي سازين“ جي نالي سان مشهور آهي. (تانگي سازين هڪ مشهور ساموري پهلوان ٿي گذريو آهي جنهن جي هڪ اک ويڙهه ۾ ناس ٿي ويئي هئي) هن زال کي دير سان اٿڻ جي پِٽَ آهي. ڪڏهن به تيسين بستري جي پچر نه ڇڏيندي جيسين سندس مڙس پاڻ اٿي، هٿ منهن ڌوئي، نيرن تيار ڪري، کائي ڪم تي نه نڪري. آفيس وڃڻ وقت جڏهن مڙس بيڊروم جي دروازي اندر منهن وجهي کيس خدا حافظ چوندو آهي ته ان وقت هيءَ راڻي صاحبه وڏي مشڪل سان فقط هڪ اک کولي کيس جواب ۾ ”سايونارا“ چئي وري سمهي رهندي آهي. ان هڪ اک کولڻ تي کيس چيڙائڻ جو نالو تانگي سازين (دجال) پيو آهي.“
”۽ جڏهن اسان جون جپاني زالون وهنجڻ جي ٽب ۾ اسان جا پٺا اچيو صاف ڪن ته اها ڪا وڏي ڳالهه ناهي. اها ته هڪ معمولي Courtsy آهي. آمريڪا ۾ به مون ڏٺو آهي ته آمريڪن زالون سندن ڪتن جي پٺي صاف ڪندي خوشي محسوس ڪندوين آهن. پر آمريڪن زالون سندن مڙسن سان اهو رويو شايد ان ڪري نٿيون اختيار ڪن جو هو پنهنجن مڙسن ۽ ڪتن ۾ فرق رکڻ چاهين ٿيون ۽ اهڙي طرح پنهنجي مرد جي ڪتي کان وڌيڪ عزت ڪرڻ چاهين ٿيون.“
بهرحال ڪجهه به هجي هڪ جپاني گائيڊ بڪ ۾ پڙهيو هوم ته جپان Raw Material (ڪچي مال ــ معدنيات، ڌاتو، پوک، تيل وغيره) ۾ جيتوڻيڪ غريب آهي پر Men Power ۾ بيحد امير آهي. ٽوڪيو جي رات جي زندگي ڏسي هرڪو ائين چوندو ته جپان مئن ــ پاور کان به وڌيڪ Women Power ۾ شاهوڪار آهي.
جپان جو وڏي ۾ وڏو شهر ٽوڪيو ــ جنهن سان ٻاهران ايندڙن جو گهڻو واسطو رهي ٿو جتي سڄو ڏينهن صبح کان شام تائين آفيسن، دڪانن، ريلوي اسٽيشن ۽ پارڪن ۾ ڄڻ ماڻهن جي ٻوڏ آيل رهي ٿي اتي شام ٿيڻ تي به ان ۾ ذري جي به ٺاپر نٿي اچي. جيئن ئي ڏينهن ختم ٿئي ٿو ته هڪ ٻي دنيا سجاڳ ٿئي ٿي ۽ سوين هزارين بارن، گيشاگهرن، مئخانن، ٿيئٽرن ۽ سئنيمائن جون بتيون ٻري وڃن ٿيون. فقط گنزا (جيڪا ٽوڪيو جي سمجهو ته ايلفي، پڪاڊلي، ٽائيمس اسڪائر يا سينٽ پولي آهي)، ۾ پنجاهه کان مٿي سئنيمائون ۽ ٿيٽر آهن ۽ هزار کان مٿي بار آهن چين ۾ مائوءَ جي انقلاب کان پوءِ ماڻهن جون شنگهائيءَ جون سڪون اڄڪلهه ٽوڪيو ٿو لاهي. جيتوڻيڪ هاڻ ڏينهون ڏينهن منيلا، بئنڪاڪ ۽ ڪوريا جو سيول، ٽوڪيو کي به پٺتي ڌڪيندو وڃي. جتي هرقسم جي دلچسپي ــ ناچ گاني ۽ عورت جي عارضي رفاقت کان قسمن قسمن جي کاڌن سان سڄي ڏينهن جو ٿڪل جپاني يا ڌاريو دل وندرائي سگهي ٿو. سون جي تعداد ۾ چمڪندڙ ۽ ڳري ڪمونو ۾ گيشا گرلز (Geisha Girls) کان هلڪي ڦلڪي لباس ۾ عام رواجي بار گرلز ۽ خدمت گار ڇوڪريون (هوسٽسون) ڪلبن ۽ گهٽين ۾ وڏين کڙين وارن سئنڊلن ۾ ڦرنديون نظر اچن ٿيون جتي امير پنهنجي همت ۽ توفيق آهر هنن سان شراب يا شباب، ٻنهي جو سودو ڪندي نظر اچن ٿا.
ڪو سوچي به نٿو سگهي ته ٽوڪيو ۾ هڪ ئي وقت ايتريون نوجوان ڇوڪريون پنهنجي زندگي ائين بسر ڪن ٿيون! هر بار ۾ نه فقط بار مئڊ پر اڌ اگهاڙي لباس ۾ انيڪ بار هوسٽسون آيل مهمانن سان گفتگو ۾ رڌل ملنديون. ڪي ته اهڙا به ڊانس هال آهن جن ۾ ايتريون ته ڇوڪريون ڪم ڪن ٿيون جو گراهڪ اچڻ تي کين خاص نمبر سان لائوڊ اسپيڪر تي سڏيو وڃي ٿو. هڪ ٿيٽر ۾ ته ڊرامي جي ٻن ائڪٽن جي وچ ۾ رکيل ساهيءَ ۾ پوريون سو اُگهاڙيون ڇوڪريون ناچ ڏيکارين ٿيون. جيئن نيويارڪ جي ”سٽي هال“ ۾ فلم جي انٽرول ۾ بڪنين ۾ ٻه سو کان مٿي ڇوڪريون قدم قدم سان ملائي ناچ ڪن ٿيون.
ٻي جنگ عظيم جي هڪ قيدي لورينس ويجهڙائي ۾ هڪ مضمون ۾ لکيو آهي ته هن جو ٽوڪيو ۾ هڪ اهڙي بار ۾ وڃڻ ٿيو جنهن ۾ بار گرلز ملٽري يونيفارم ۾ Serve ڪن ٿيون ۽ ان بار ۾ آيل گراهڪن کي خرچ ڪرڻ مطابق ڪارپورل کان فيلڊ مارشل ۽ ائڊمرل تائين رئنڪن سان سڏيو وڃي ٿو.
نه فقط ايترو پر انهن هوٽلن ۽ بارن پٺيان انهن عورتن جي هڪ ٻي دنيا به آهي جتي هو کلي عام پنهنجو جسم پڻ وڪڻن ٿيون.
هڪ ڏينهن سمنڊ تي ويس ته هڪ جپاني ڇوڪريءَ کي ٻن جهازين سان بحث ڪندي ڏٺم. ڇوڪري انهن سان نه گڏ هلڻ لاءِ ڪري رهي هئي ۽ هي ٻئي همراه هن کي ٻانهن کان جهلي جهاز تي هلڻ لاءِ چئي رهيا هئا. جتي هنن سان هوءَ پهرين به ٻه ــ چار دفعا وڃي چڪي هئي. جهازي يوناني يا فرينچ هئا ۽ انگريزي سمجهي سگهيا ٿي. کين مون چيو ته معاف ڪجو ڇا توهان اهو محسوس ڪريو ٿا ته هيءَ ويچاري توهان کي منٿون ڪري رهي آهي ته اڄ رات هن کي ڇڏي ڏيو.“
جپاني ڇوڪريءَ غلط فهمي دور ڪرڻ جي ڪوشش ڪندي ٻڌايو ته ” هنن جهازين جو به ڏوهه ناهي جو آئون هنن سان روز رات جو ويندي آهيان. پر هنن مانوارن ڌارين مردن کي هڪ غلط فهمي آهي.“ هن معافي وٺندي وڌيڪ چيو ته ”جيتوڻيڪ اهو هن جوئي ڏوهه آهي ۽ ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته هوءِ هڪ رنڊي آهي جنهن جو جسم هرڪوئي خريد ڪري سگهي ٿو. پر هوءَ هفتي جا ٻيا سڀ ڏينهن ته رنڊي ضرور آهي. سواءِ اربع جي. ۽ اڄ اربع آهي ۽ اڄ جي رات هن جي پنهنجي آهي.“
اربع تي، هن شان سان ٻڌايو، هن جو وجود هن لاءِ ئي آهي. هن وڌيڪ ٻڌايو ته اڄ هوءَ دير سان ننڊ مان اٿي، مندر ۾ ويئي، ان کان پوءِ باغ ۾ وڃي گلن ۽ ٻوٽن کي ڏٺائين ۽ قدرت جو اڀياس ڪيائين. شام جو مزي سان پبلڪ باٿ ۾ سنان ڪري جيتوڻيڪ سادو پر پنهنجي پسند جو وڳو ڪڍي پاتائين، ان بعد هوٽل ۾ آمريڪن گانا ٻڌائين ۽ پوءِ فرينچ کاڌو کائي هاڻي گهر وڃڻ کان اڳ هوءَ سمنڊ جي ڪناري تي جهاز جي بتين جا سمنڊ ۾ پوندڙ اولڙا ۽ خاموشي سان لطف وٺڻ آئي هئي. ”سو اميد ته هي عزت وارا منهنجا گراهڪ منهنجي اها ڳالهه سمجهي مون کي اڄ رات لاءِ معاف ڪندا جو اڄ رات آئون ڪيتري به پئسي، لالچ يا زور زبردستي تي وڪامي نٿي سگهان.“
”سڄو هفتو،“ هن پنهنجي نازڪ ڏسڻي آڱر پنهنجي دل جي مٿان رکندي چيو، ”آئون Sex-Machine آهيان پر اڄ رات آئون مس تاماڪو آهيان.“
اهو چئي هوءَ اتي ئي بيٺي رهي. سندس اکين ۾ چمڪ هئي سندس نالي جهڙي، جنهن جي معنيٰ ”ماڻڪ“ آهي.
”پليز هن کي ٻڌاءِ،“ يورپي جهازين چيو، وي آر ويري ساري. اسان کان غلطي ٿي.“
مٿيون ذڪر ڪرڻ مان منهنجو مقصد فقط هي آهي ته جپان جي تهذيب تمدن بابت اها ڳالهه واضح ڪريان ته جپان ۾ گهڻو ڪري هرهڪ جي زندگي ورهايل آهي. ضروري ناهي ته آفيس ۾ توهان سان گڏ کلي ڪم ڪندڙ دوست آفيس کان ٻاهر جي زندگي ۾ به دوست رهي. توهان جي ڪا ڪيتري به سٺي گرل فرينڊ هجي يا مڱيندي، هوءَ ڪنهن مندر يا پارڪ ۾ دماغ کي يڪجا ڪري سوچ ۽ فڪر ۾ ويٺي عبادت ڪري. ان وقت توهان کڻي پهچي وڃو، ته به هن لاءِ ان وقت توهان ڪابه حيثيت نٿا رکو ۽ هن جو ان وقت توهان سان ڪوبه سروڪار نه رهندو.
مغرب ۾ عيسائي Tradition مطابق لذتون يا عياشي، مزو يا Pleasure بلڪل صاف صاف طرح ٻن حصن ۾ ورهايل آهي: جسماني ۽ روحاني، پر جپاني تهذيب ۾ جسماني ۽ روحاني لذتون انڊلٺ جي رنگن وانگر نه فقط انيڪ آهن پر هڪ ٻئي ۾ اهڙو ته ڳتيل آهن جو ڪڏهن ڪڏهن خبر نٿي پوي ته هڪ جي حد ڪٿي ختم ٿي ۽ ٻي ڪٿان شروع ٿي. اهڙي طرح جپان ۾ خذمت گار ڇوڪريون مختلف خذمتن ۽ Pleasures لاءِ ضرور آهن پر هرڪا پنهنجي ڳالهه ۾ هنرمند آهي. اهوئي سبب آهي جو جپانين کي اها بلڪل ڳالهه نٿي وڻي ۽ ڪيترن کي ته ڏک به ٿئي ٿو جڏهن جپان ۾ ايندڙ ڌاريا، گيشا گرلز جي خذمتن کي بار گرل يا رنڊيءَ جي پورهئي سان مڪس اپ ڪن ٿا.