محب ڀيل، پورهيتن جو ليکڪ
محب جو ڪتاب “تتل سج هيٺان” ڪالمن جو ڪتاب آهي ۽ هي اُهي ڪالم آهن جيڪي هيستائين ڇپجي چڪا آهن. مون کي ان ڳالهه جي خوشي آهي ته هن جي ڪالمن جو ڪتاب توهان جي هٿن ۾ آهي. هو هڪ پورهيت سياسي ڪارڪن رهيو آهي، ان ڪري هن جي ڪالمن جا موضوع به پورهيتن سان لاڳاپيل آهن. ڪنهن نظرئي سان واڳيل هڪ سياسي ڪارڪن ئي پورهيتن جي ڏکن سورن ۽ انهن جي پيڙائن کي سمجهي سگهي ٿو. محب به انهن ماڻهن مان هڪ آهي، جنهن تتي ٿڌي ۾ پورهيت طبقي سان پنڌ ڪيا آهن، انهن جي ڏکن سورن جو جيڪڏهن هو علاج نه ڪري سگهيو آهي ته گهٽ ۾ گهٽ هن ايترو ضرور ڪيو آهي جو انهن کي بيان ڪري پنهنجي قلم جي مس کي سجايو ڪيو آهي. نه ته ڪئين اهڙا ماڻهو پيا آهن، جيڪي اڄ به “پروجيڪٽي ليکڪ” بڻجي ڪيترن ٽڻي ٽامڻين ۽ ٽڪي جي رجعتي لڏي جون ونگارون وهي رهيا آهن. پر محب کي اها خبر آهي ته جيڪڏهن اهڙو ليکڪ ٿيبو ته ادبي دنيا توڙي سماجي دنيا ۾ انهي جو قد سدائين ڪنهن “ڄامڙي اديب” وارو رهندو. تنهنڪري هن هڪ اهڙو رستو چونڊيو آهي، جيڪو مظلومن جو سڏ ورنائي ٿو، جيڪو پيڙهيل طبقن جي ڳالهه ڪري ٿو، جيڪو انهن درد سان ڀريل وجودن جي ڳالهه ڪري ٿو، جيڪي اڄ به ڪاڙهڻ ڪڙهن ٿا، پير پٿون ڪن ٿا، رت ڳاڙين، پگهر جو پورهيو ڪن ٿا ۽ پنهنجو اندر لوئين ٿا.
اسان جي دوست جو هي پورهيو انهن سمورن پورهيتن کي ڀيٽا آهي، جيڪي پنهنجو آواز اٿاري نٿا سگهن، جن لاءِ ڪي ٻيا ماڻهو هوندا آهن، جيڪي انهن جو آواز بڻجي اڀرندا آهن. محب ڀيل سنڌي عوام جي ڳالهين کي پنهنجن ڪالمن وسيلي انهن ماڻهن تائين پهچائڻ جي ڪوشش ڪندو رهيو آهي. جيڪي بظاهر گونگا آهن پر تڏهن هو چاهي ٿو ته انهن جي ڪنن تي اهو آواز پوندو رهي ته جيئن هڪ ڏينهن اچي جو کين اهو آواز ٻڌڻ ۾ اچي ۽ انهن کي لڳي ته اصل ۾ محب جن ماڻهن جو آواز بڻجي پنهنجي قلم کي تڪليف ڏيندو رهيو آهي، انهي جي ڳالهه ۾ ڪجهه ته آهي جو هو لاڳيتو لکي رهيو آهي ۽ لاڳيتو ڇپجي رهيو آهي.
مون وٽ هن جا ڪالم سدائين بنا رنڊڪ جي پهچي ويندا آهن، جن کي ڏسندي ۽ ايڊٽ ڪندي مون کي سرهائي ٿيندي آهي ته هو اڄ به پنهنجي ڪم سان لڳو پيو آهي. جنهن وٽ ان ڳالهه جي اهميت ناهي ته انهي کي ڪيترا ماڻهو پڙهڻ ٿا پر هن وٽ ان ڳالهه جي اهميت ضرور آهي ته هو پنهنجي قلم کي ڪنهن ڪنڊ ۾ نه رکي بلڪه انهي کي حرڪت ۾ رکندو آيو آهي.
هن کي لکڻ جو ڏانءَ اٿس، هن جي ٻوليءَ ۾ رس چس آهي، جيڪا عوامي ٻولي آهي. شايد اهو هن جي سياسي تربيت جو حصو آهي ڇاڪاڻ ته هو سمجهي ٿو ته جيڪڏهن عام ماڻهو جي ڳالهه ڪرڻي آهي ته اها عوامي ٻوليءَ ۾ ئي ٿي سگهي ٿي. هن جي لکڻ جا موضوع هاري، ناري، مزدور، کيتن، ڪارخانن، روڊ رستن تي ڪم ڪندڙ ماڻهو ئي رهيا آهن. ڇو ته کيس خبر آهي ته سماج ۾ برابري تڏهن ئي اچي سگهي ٿي، جڏهن هڪ غير طبقاتي سماج جنم وٺي. جيڪو هر رنگ، نسل ۽ مذهب کان آزاد هجي. اسان جي سنڌ جا ماڻهو به اهڙو سماج ڏسڻ جا خواب ڏهاڪن کان اکين ۾ سانڍيندا پيا اچن. اهو هڪ محب جو خواب ناهي بلڪه اسان سڀن جو خواب آهي ته سنڌ سکي ستابي هجي، جنهن ۾ هاري ۽ مزدور به سکيو ۽ خوشحال هجي. اسين سڀ انهي پنڌ جا پانڌيئڙا آهيون، جيڪو ان منزل جو پنڌ آهي، جنهن ۾ اسين پنهنجي سنڌ ۽ سنڌي عوام کي خوشحال، سکيو ۽ آزاد ڏسون. محب کي آئون سندس ڪتاب تي مبارڪون ڏيان ٿو ۽ اها اميد به ڪريان ٿو ته هو پنهنجي لکڻ جو سفر ساڳي رفتار سان جاري رکندو.
جيئي سنڌ
اختر حفيظ- حيدرآباد
22 آگسٽ 2016ع