امن کي ڏنل باهه ڪير اُجھائيندو؟

ڏوهن جي تاريخ انساني ارتقا کان شروع ٿئي ٿي. دنيا جا سمورا ڏوهه بنيادي طرح طاقتور ماڻهن جي مفادن جي جنگ جو ڪارڻ آهن. انتقام جو جنون انساني فطرت جو اڻ ٽُٽ حصو آهي. جرم جي سفاڪ تاريخ ۾ پنهنجي مخالف يا دشمن کي ذهني ۽ جسماني اذيت ڏيڻ خاطر لاتعداد انسانيت کان ڪريل ڪُڌا ڪم ڪيا ويا آهن. اهڙا لڱ ڏڪائيندڙ واقعا دنيا جي تاريخ جو سياه باب آهن. انا ته فنا آهي پر ان انا ۾ جنم وٺندڙ انتقام جي آگ انسانيت لاءِ ڪارو داغ بڻجي ويندي آهي. انساني سماج ۾ دشمني جي نويت ڪهڙي به هجي پر ماڻهو جي ذهن ۾ دشمني ۽ پلاند جي انتهاپسندي واري شديد نفسياتي ڪيفيت ۾ هڪٻي لاءِ دشمني ۽ انتقام جا انسان دشمن خيال اُڀار کائين ٿا. اهي خيال مخالف کي نقصان ڏيڻ کانسواءِ ماٺا نٿا ٿين. انساني دماغ ۾ مسلسل اهڙن انتقام پسند جنوني خطرناڪ خيالن جي نتيجي جي پيداوار سماجي ڏوهه آهن. انهن ڏوهن سبب هي خوبصورت ۽ حسين ڪائنات ڀيانڪ بڻجندي وڃي. ڌرتيءَ جي انساني تاريخ ۾ ننڍڙا طاقتور ٽولا ڪمزورن تي ڪاهون ڪري مارڻ، ڦرڻ، اغوا ڪري مالي ۽ جاني نقصان ڏيڻ کان ويندي تاريخ جون وڏيون بادشاهي سلطنتن پاران ٻين غريب رياستن تي حملا ڪري نيست ۽ نابود ڪرڻ جو جنون عروج تي رهيو آهي. ٻي عالمي جنگ کانپوءِ مقدس ڌرتي تي سرحدي ليڪا انسانيت لاءِ نفرتن جو وڏو ڪارڻ بڻيل آهن. اغوا، ڦرون، چوريون، ڌاڙا،قبضا، قتل جهڙين وحشي وارداتن هن دنيا جي امن کي تيلي ڏيئي ڇڏي آهي. انهن سماجي براين ۽ ڏوهن خلاف پرامن ماڻهو آواز به بلند ڪندا رهيا آهن پر سندن آواز کي وقت جي وس وارن اعلى اختيارن نظرانداز ڪيو آهي. جنهن جو نتيجو اهيو نڪتو جو اڄ هر طرف ڏوهارين جو راڄ آهي. “ڏاڍو سو گابو” بڻيل سماج ۾ هيڻا هر وقت ڏاڍ، جبر، تذليل، ستم، انياء جو شڪار بڻجي ناانصافي، زيادتي ۽ ظلم ڀوڳين ٿا. سنڌ ۾ ڏوهن جي تاريخ تي نظر ڦيرائبي ته لاتعداد واقعا اسان جي اکين اڳيان اچي ويندا جيڪي من اندر ۾ ماتم برپا ڪري ڇڏيندا آهن. هڪ ڊگھي عرصي کان سنڌ جي معصوم نياڻي فضيلا سرڪي، عمران جوکيو ۽ منو ڀيل جي 9 گھر ڀاتين سميت ڪيترائي اغوا ٿيل ماڻهو وڏن تاريخي احتجاجن کانپوءِ به بازياب نه ٿي سگهيا آهن. ڇا انهن مغوين کي آسمان کائي ويو يا زمين ڳهي وئي.ڪو پتو نه آهي؟ سنڌي ۾ هڪ چوڻي آهي ته “مُئي جو هڪڙو سور ۽ گم ٿيل ماڻهو جا هزارين درد آهن” يعني پنهنجي ڪنهن رت جي رشتيدار جي موت تي هڪڙو هينئون ڪري روئي رڙي نيٺ دنيا جي دستور موجب غم کي دل تان لاهي دنياوي ڪارهنوار جو حصو ٿيڻو پوندو آهي. پر اغوا ٿيل يا وڃائجي ويل پيارن جا اڻ کٽ درد آهن جيڪي ساهه جي آخري هڏڪي تائين قيامت بڻجي عذاب ڏين ٿا. فضيلا سرڪي،عمران جوکيو ۽ منو ڀيل جي اغوا ٿيل گھرڀاتين لاءِ به انهن جي خاندان وارن جي ساڳي ڏکوئيندڙ صورتحال آهي. بلڪه سمورا انسان دوست ۽ حساس دلين جا مالڪ ماڻهو ان درد کي پنهجو درد سمجھن ٿا. ان تڪليف ۽ ڪرڀ کي جيڪڏهن رڳو محسوس ٿو ڪجي تڏهن به روح رهڙجي ويندو آهي. مسڪين هاري منو ڀيل پاران دنيا جي تاريخ جو ڊگھو احتجاج ڪرڻ بعد سپريم ڪورٽ ان احتجاج جو نوٽيس وٺندي فوري طور سندس گھرڀاتين کي بازياب ڪرائڻ جو حڪم جاري ڪيو پر اڄ ڏينهن تائين ڪو کڙ تيل نه نڪتو. معصوم نياڻي فضيلا سرڪي ۽ نوجوان عمران جوکيو جون امڙيون پڻ وڏي وقت کان پنهنجن ٻچڙن جي آزادي لاءِ سراپا احتجاج بڻيل آهن. سنڌ اسيمبلي ۾ پڻ اهڙن مسئلن لاءِ آواز بلند ٿيندو رهيو آهي. پر ان مسئلن جي حل لاءِ عملي طرح اڳڀرائي ڇو نٿي ٿئي؟ سنڌ جا باشعور سياسي سماجي ماڻهو، سول سوسائٽي، انساني حقن جا ادارا، برسر اقتدار اعلى اختيار ڌريون ۽ عدليه کي هن اهم ۽ سنگين مسئلي تي سنجيدگي سان غور ۽ ويچار ڪرڻ گھرجي. ته جيئن ڪنهن مسڪين جي گھر جو اُجڙيل خوشيون بحال ٿي سگھن.

ڪالم / مضمون

تتل سج هيٺان