ويا مور مري

ٿرپارڪرضلعي ۾ هڪ ڊگھي عرصي کان مور مرڻ جون رپورٽون شايع ٿي رهيون آهن. ميڊيائي رپورٽن موجب ٿر ۾ هيستائين “راڻي کيت” نالي بيماري ڪائنات جي فطري سونهن جا خوبصرت رنگ رکندڙ مور پکي کي هزارن جي تعداد ۾ موت جي ننڊ سمهاري ڇڏيو آهي. ڇو ته ٿر ۾ مور جو نسل اڳ ۾ ئي سخت خطري هيٺ هو ٻي طرف بيرحم شڪارين پاران وسڪاري جي مند ۾ آري تي ويٺل ڊيلن جا آنا ۽ ننڍڙن ٻچڙن کي چوري ڪري وڪرو ڪرڻ سبب هن خوبصورت پکي جو نسل ناياب ٿي چڪو هو. هڪ طرف شڪارين پاران مورن جي اسمگلنگ جو ڪڌو ڪاروبار جاري هو ته ٻي طرف راڻي کيت جهڙي خطرناڪ بيماري سبب ٿر جي مورن ۾ موت جي شرح ٻيڻي ٿي وئي. ٿر ۾ مورن جي غيرقانوني شڪار ۽ بيماري جي علاج نه ٿيڻ جي ٻنهي سببن جا ٻه ذميوار کاتا وائلڊ لائف کاتو ۽ گيم وارڊ پڻ موجود آهن. ان جي باوجود به ٿر جي معصوم مورن کي بچائڻ لاءِ عملي قدم کڻڻ بجاءِ گوٿناٿ ڪري غيرذميواري جو مظاهرو ڪيو ويو. اڃا تائين ٿر جي معصوم مورن تان موت جو راڪاس نه ٽريو آهي نه ئي ٿر جي مورن جي درد جي دوا ٿي سگھي نه ئي بااثر شڪارين تي پابندي عائد ٿي. جڏهن به ميڍيا ان معاملي کي منظرعام تي آڻيندي آهي تڏهن لاڳاپيل کاتن جا ذميوار آفيسر صرف ڏيکاءَ خاطر ضلعي هيڊڪواٽر مٺي جي آسپاس ۽ ويجھڙائي وارن ڳوٺن ۾ صرف نالي ماتر دوا درمل ڏيئي ڦوٽو ڪڍرائي “سڀ ڪجھه ٺيڪ آهي” جا بيان جاري ڪري پاڻ آجا ٿيو وڃن. ذميوار ادارن پاران مورن جي ڪيڏاري تي مجرمانه خاموشي وقت جو وڏو الميو آهي. انهن کاتن پاران مورن ۾ آيل خطرناڪ بيماري جي روڪٿام لاءِ ڪو به عملي قدم کڻي پکين ۽ جانورن جي ڪنهن خاص اداري کان راڻي کيت بيماري بابت ريسرچ ڪرائي بيماري جو علاج ڳولڻ بجاءِ مورن کي موت جي حوالي ڪيو ويو آهي. جنهنڪري وقت به وقت ٿر ۾ مورن جي مرڻ جون خبرون مسلسل ميڍيا جي زينت بڻجنديون رهيون آهن. هڪ ڊگھي عرصي کان ٿر ۾ خوبصورت پکين تي موت جو راڪاس رقص ڪري رهيو آهي جيڪو ڪائنات جي فطري سونهن جو وڏو سانحو آهن. سوال اهيو آهي ته ذميوار اختيارن پاران هيستائين انهن معصوم پکين جي زندگي بچائڻ لاءِ ڪهڙا اُپاءُ ورتا ويا آهن؟ قدرت جي هن عظيم تحفي کي بچائڻ ۽ ان جي نسلي واڌ ويجھه لاءِ قدم کڻڻ ڪنهن جي ذميواري آهي؟ گرمي پد وڌڻ سبب موسم جي عالمي تبديلي (گلوبل وارمنگ) جا اثر سڄي دنيا سميت ٿر تي به خطرناڪ حد تائين پيا آهن. جنهنڪري ٿر جي موسم جو فطري توازن پڻ برقرار نه آهي. ان سبب ٿر مان بارشون رُٺل هُئڻ ڪري ڊگھي عرصي کان ڪاري ڏڪار جي شديد صورتحال برقرار رهندي آهي. ٿر ۾ ڪاري ڏڪار جا خطرناڪ اثر نه رڳو اشرف المخلوقات تي پيا آهن پر ڪاري ڏڪار جي لپيٽ ۾ آيل ان علائقي جا پکي، جيت، جانور، وڻ ۽ ٻوٽا پڻ ڏڪار جي زد ۾ ٻٽي عذاب ڀوڳيندا آهن. ٿر ۾ مورن جي بيماري جا ٻيا ڪيترائي سبب ٿي سگھن ٿا پر ان ۾ چوڳي، پاڻي جي کوٽ ۽ وائرل بيمارين جو سبب به اهم حيثيت رکي ٿو. ٿر ۾ موت جو شڪار ٿيل مورن جو انگ ميڊيا ۾ آيل انگ کان اُنڪري به ٻيڻو هوندو جو ميڍيا جي اک ۾ ته فقط اهي مري ويل مور رڪارڊ ٿيا هوندا جيڪي انساني آبادي وارن ڳوٺن جي آسپاس مئل حالت ۾ ڏٺا ويا هوندا پر ٿر جي وسيع جھنگل ۾ جيڪي مور مري ويا آهن سي ته ميڍيا جي ڳڻپ ۾ نه آيا هوندا؟ تنهنڪري سنڌ جي ساڃاھ وند، فطرت دوست ڌرين ۽ ذميوار اعلى اختيارن کي پڻ سنجيدگي سان غور ۽ فڪر ڪري فطرت جي هن عظيم حُسن کي بچائڻ لاءِ تڪڙا عملي قدم کڻڻا پوندا. جيڪڏهن اسان ٿر ۾ مورن جي هلندڙ نسل ڪشي طرف ڌيان نه ڏنو ته ممڪن آهي ڪجھه عرصي کان پوءِ ٿر ۾ مور ناياب بڻجي ويندا ۽ اسان ڪائنات جي هن عظيم حُسن کي بچائن ۾ ناڪام ٿي وياسين ته فطرت جا مياري ٿينداسين.


ڪالم / مضمون

تتل سج هيٺان