ڪالم / مضمون

سياست، تاريخ ۽ ڪردار

مضمونن ۽ مقالن جي ڪتاب ”سياست، تاريخ ۽ ڪردار“ جو ليکڪ عيسى ميمڻ آهي.
نواز خان زنئور لکي ٿو:
”هن ڪتاب جي هڪ خاص خوبي هيءُ به آهي ته اهو هڪ ئي وقت سياسي فڪر سان به ڀرپور آهي، تاريخ جي پراڻين ڳلين جي مهڪ به ميڙي ٿو اچي، اڀريل مسئلن جي ڇنڊڇاڻ به ڪري ٿو، تجزين جي جهان ۾ به جهاتي پائي ٿو، ادب جي ڪميت کي به کرکڻا هڻي ٿو، ته خاڪانگاري جي صنف کي ڇهندي ان منجهان رنگ رنگ شخصيتن جي خوشبو کي پکيڙي ٿو ڇڏي. هو “وڻان وڻان ڪاٺي” ڪَٺي ڪري هڪڙي گلداڻي نه ٿو سجائي، پر هڪڙو پورو چمن آباد ڪري ٿو ڇڏي. جنهن جي مڌماتي سڳنڌ پڪ سان پڙهندڙ جي پوري وجود کي واسي ۽ معطر ڪري ڇڏيندي.“
  • 4.5/5.0
  • 4594
  • 851
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • عيسى ميمڻ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book سياست، تاريخ ۽ ڪردار

ٻه اکـر : استاد خالد چانڊيو

جڏهن ڪامريڊ حيدر جويو سان گڏ آيل سنھڙي سيپڪ نوجوان کي مون ڏٺو ۽ سندس تعارف ڪامريڊ حيدر جويو، عيسيٰ ميمڻ جي نالي سان ڪرائيندي ٻڌايو ته ”عيسيٰ پڙهيل نوجوان آهي ۽ سياسي مطالعو به ڪندو رهي ٿو.“ اڳتي هلي عيسيٰ لاڙڪاڻي سيٽل ٿيو ته ساڻس لڳاتار ڪچھريون ٿيڻ لڳيون. هڪڙي ڏينھن عيسيٰ هڪڙي ڪتاب جي جوڙجڪ تي مشورو وٺڻ آيو. مونکي ڏاڍي خوشي ٿي ۽ مون کيس چيو ته تون بجاءِ سياسي ڪارڪن طور سرگرم ٿيڻ جي هڪ ليکڪ طور اڳتي اچ ۽ پنھنجي صلاحيت جو ڀرپور استعمال ڪري ڏيکار. انوقت همراهه سڌو جواب ته نه ڏنو پر ڪجهه ڏينھن ۾ اچي هڪڙي ڪتاب جا پروف منھنجي اڳيان رکيائين ته چيڪ ڪري ڏيو. اهو ڪتاب سرسوتي ساهت گهر ڏوڪري جو پهريون ڪتاب هيو ۽ هاڻي اهو سلسلو وڃي ڏهن ڪتابن تي پھتو آهي جنھن مان ٻه ڪتاب ته منھنجا لکيل ۽ سھيڙيل آهن.
عيسيٰ ميمڻ جو هي ڪتاب ”سياست، تاريخ ۽ ڪردار“ سندس لکيل مختلف مضمونن جو ڳٽڪو آهي جيڪي مختلف وقتن تي ڇپيا آهن. هن ڪتاب جو پهريون ڀاڱو سياسي سماجي، تجزين ۽ تاريخ جي اپٽار تي ٻڌل 18 مضمونن تي ٻڌل آهي جڏهن ته ٻيو ڀاڱو 10 شخصيتن تي لکيل مضمونن تي ٻڌل آهي. جيڪي سڀئي جديد سنڌ جا علمي، ادبي، سياسي ۽ مزاحمتي ڪردار آهن.
عيسيٰ جن سياسي ۽ سماجي موضوعن تي قلم کنيو آهي اهي موضوع اڄ جي سنڌ جا ٻرندڙ مسئلا آهن. قومي جبر ۽ غلامي جي ڏکئي دور ۾ سندس ڪالم نھايت اتساهيندڙ، جذبو پيدا ڪندڙ ۽ معلوماتي پڻ آهن. سندس تحرير ٻڌائي ٿي ته پاڻ هڪ صاحب دل ليکڪ آهي جنهن جي اکين ۾ ٻرندڙ آزادي جي جوت سندس قلم مان وڄ جيئن ورا ڪا ڪري ظاهر ٿئي ٿي.
هونئن ته سنڌ ۾ لکندڙن ۽ ڪالم نويسن جو وڏو انگ موجود آهي جيڪي پنھنجي قلم سان قومي سياسي ڪارڪنن جي رهنمائي لاءِ چڱو خاصو مواد فراهم ڪري رهيا آهن ۽ عيسيٰ جھڙي سڄاڻ نوجوان جو اضافو به اسان جي سياسي ادب ۾ هڪ سٺو سنؤڻ آهي.
جديد سنڌي سياسي ۽ مزاحمتي ڪردارن تي لکيل سندس مضمون به اسان کي سنڌ سان ٿيندڙ بي رحمانه ڪار رواين ۽ وارتائن بابت گهڻو ڪجهه ٻڌائين ٿا. رياستي پاليسين، ڌاري آباد ڪاري، قومي ۽ طبقاتي سوال، معاشي بحران، ذوالفقار آباد جھڙي قاتل رٿا، 2010ع واري تاريخي ٻوڏ، ٽوپي اجرڪ واري ڏهاڙي جو تجزيو ۽ ٽوڙهي ڦاٽڪ سانحي جي حوالي سان شاگرد سياست جو تجزيو وارا مضمون سنڌ جي سياسي صورتحال جا سٺا ۽ مناسب تجزيا آهن. جڏهن ته سنڌو درياهه جي تاريخ، مُھين جي دڙي، بکر شھر، ڪوٽڏيجي قلعي ۽ مڪلي جي قبرستان وارا مضمون تاريخ ۽ آثار قديمه جي موضوع سان واسطو رکن ٿا. هن انھيءَ موضوع سان به انصاف ڪرڻ جي سٺي ڪوشش ڪئي آهي.
ان سان گڏوگڏ لطيف شناسي جي حوالي سان ”سرسامونڊي“ ۾ ”وهن جو وايون ۽ مڌ جو اصل متو متارا“ آرٽيڪل ته نھايت شاندار لکيا اٿائين ۽ ڀٽ ڌڻي جي پيغام کي نئين سر دريافت ڪرڻ جي ڌن ۾ لڳل آهي. سندس تجزيو بي مثال ۽ دليل بهترين آهن. مان کيس صلاح ڏيندس ته ڀٽائي جي ٻين سُرن تي به لکي ته ڏاڍو سٺو ٿيندو.
سنڌي ادبي سنگت هڪ ترقي پسند ادبي تنظيم آهي جيڪڏهن ٻين شاخن سان واسطو رکندڙ دوست عيسيٰ وانگر به پنهنجي شاخن جي تاريخ لکن ته سنڌ جي ادبي تاريخ ٺھي پوندي.
پنھنجي طبيعت ۽ سڀاءَ ۾ نھٺو، بااخلاق، مرڪندڙ هي نوجوان جيڪا محنت ڪري رهيو آهي ان محنت سان سنڌي ادب ۾ سٺو واڌارو ٿي رهيو آهي. سندس هي ڪتاب نوجوان سياسي ڪارڪنن جي رهنمائي ۽ ذھن سازي ۾ اهم ڪردار ادا ڪندو. ان سان گڏ عيسيٰ مان به اميد آهي ته تحقيق ۽ مطالعي جي ڪم کي جاري رکندو ته جيئن اسان پڙهندڙن جي ذوق مطالعه جي تسڪين ٿيندي رهي.

استاد خالد چانڊيو
2013-03-31