محبت بادشاهه آهي...
ماڻهو جو من جڏهن ويراڳي واٽ وٺندو آهي، تڏهن پنهنجو پاڻ ارپي امرتا پراپت ڪرڻ واري خوبصورت خواهش پروان چڙهندي آهي، انهي پرمسرت مارڳ وسيلي ئي عابد پنهنجي معبود تائين پهچي روح پرور راحت ماڻن جي جستجو ڪندو آهي. محبت جي سڳنڌ جڏهن انسان جي ون ۽ واس ۾ واڪو ڪندي خوشبو وکيرندي آهي، تڏهن سمورو سنسار سرهو محسوس ٿيندو آهي. حياتي سان هيج به محبت ڪرائيندي آهي، محبت کانسواءِ انسان جي اندر ۾ هڪ خالي پڻو هوندو آهي. اهو خالي پڻو ماڻهو کي زندگي کان فراريت ڳولڻ ۽ آتم هتيا جهڙو مهاپاپ ڪرڻ تي اڪسائيندو آهي.
آتم هتيا ۾ آنند اهي ماڻهو ئي ڳوليندا آهن، جيڪي محبت جي ميوي کان وانجهيل هوندا آهن. جن جي ڪنهن سان به محبت ناهي هوندي نه انسان سان ۽ نه ئي وري فطرت سان، محبت کانسواءِ قرار ڪٿي به ناهي. محبت ئي اها شڪتي آهي، جنهن وسيلي انسان مڪتي پائي نرواڻ پد تائين پهچي ٿو.
محبت تمام گهرو فلسفو آهي جنهن کي سمجهڻ لاءِ صديون لڳي وينديون. پر اسين محبت جي ڪتاب کي پوري طرح پروڙي نه سگهنداسين، ڇاڪاڻ ته محبت هڪ اهڙو پيچيده ڪتاب آهي. جنهن جي ڪل ڪلتار کي ئي آهي. محبت هڪ اهڙو ساگر آهي. جنهن جو ڪو ساحل ناهي. هن مها ساگر کي قطري ۾ قطعي شامل نٿو ڪري سگهجي. جيڪو به هن لامحدود ساگر ۾ هڪ دفعو گهڙي ٿو، اهو وري ورڻ جو سوچي ئي نٿو.
ڇاڪاڻ ته محبت جي سمنڊ ۾ سنتوش جا موتي آهن. جيڪي ماڻهو جي من کي آنند جي مد پياري سدا لئه سرمست ڪري ڇڏين ٿا. محبت کي ڪن ماڻهن رڃ سان به ڀيٽيو آهي. انهن جي نظر ۾ محبت هڪ اهڙو ڀيانڪر ريگستان آهي، جنهن جي رڃ ۾ هر انسان رلي ٿو، ڀٽڪي ٿو، تڙپي ٿو، پير پٿون ٿين ٿا، لڱ لڱ سان نٿو لڳي، حواس بدحواس ٿي وڃن ٿا، پر پوءِ به محبت جي ريگزارن ۾ انسان جو روح سڪون ۾ هجي ٿو. اردو شاعري جي شاهه فرحت عباس شاهه چيو آهي ته؛
محبت برف پرتی سردیوں میں، دھوپ بنتی ہے،
محبت چلچلاتی گرم صحرائوں میں، ٹھندی چھائوں کی مانند،
محبت اجنبی دنیا میں اپنی گائوں کی مانند۔
اجنبي ۽ اوپري دنيا ۾ پنهنجائپ جو احساس ڏياريندڙ محبت کانسواءِ دنيا ۾ ڪا به شي اُتم ناهي، محبت هڪ اهڙو جز آهي جنهن ۾ ڪل سمائجي وڃي ٿو. محبت فدا ٿيڻ ۽ پساهه ڏيڻ جا هڙئي هنر ڄاڻي ٿي، ماڻهپي جا ماپا ۽ سنڱ سياڪا سولي نموني سمجهندڙ محبت بادشاهه آهي.
ننڍي کنڊ جي وڏي مفڪر گرو رجنيش اوشو چيو آهي ته ”محبت جا گُل جتي به هجن ٿا، اُتي ڪو به ماڻهو بادشاهه بڻجي سگهي ٿو ۽ جتي انا جا ڪنڊا هوندا آهن، اُتي هر شخص فقير ۽ مصيبت ماريل ئي ٿي سگهي ٿو، محبت بادشاهه آهي ۽ انا فقيري“، گرو جي ٻڌايل انهي گپت گيان ۾ ڌيان ڌرڻ سان پتو پوندو ته محبت جي مهانتا ڇا آهي...؟ محبت روحاني راز ازل آهي، سراپا وفا آهي، پوپٽ پرن ۽ ڪکائن گهرن جهڙي پاڪيزه محبت، معصوم محبت جي ننڊ اکڙي مرڪ ۾ محور رقص هوندي آهي.
محبت رڳو ٻن سريرن جو سنگم ناهي، پر محبت ته ٻن اُداس اکڙين جي ترنم سان ٻن الوڪڪ آتمائن جو ملن آهي، محبت رڳو چپن سان چاهه ۽ جسمن جي ماهه سان موهه کي ناهي چيو ويو پر محبت ته جڳن جي جوڳ سان سنجوگ کي چيو ويو آهي، پکين جي اکين جهڙي معصوم محبت ته ممتا جي ديوي ماءُ جي اکين ۾ ئي جهلڪندي آهي.
محبت کانسواءِ هي سمورو سنسار بي رنگ ۽ ڦڪو آهي، اهو ئي ته محبت جي مهانتا آهي، نيل ڪنول جي نرم پتن تي ڪريل پرهه ڦٽي جي ماڪ ڦڙي جو قسم محبت جيون جي ڦلواڙي جو اهو ڦل آهي، جنهن جي سرهاڻ سان هي سڄو سنسار واسيل آهي.
مالڪ جي طرفان مليل هن مختصر زندگي ۾ جيڪڏهن محبت ناهي ته سمجهو ڪجهه به ناهي. محبت سواءِ زندگي جو ذائقو ڦڪي چانهه جهڙو لڳندو آهي. محبت ماڻهپي جا هڙئي حُسن پسائي ٿي. محبت به شاعري وانگي ڪبي ناهي پر ٿي ويندي آهي. محبت ڪو مذاق ناهي پر محبت ته اُن مور جو ٽهوڪو آهي جيڪو هُو پنهنجي پريميڪا لاءِ سارنگ رُت جي سمي ڀنل ڀٽ تي ڪندو آهي. محبت ته اُن ڪونج جو ڪُرلاءِ آهي جيڪا پنهنجن ٻچن جي پيٽ پوُرائي لاءِ پرديس جا پنڌ ڪري ٿي. محبت اُن ٻار جي دلبند مُرڪ آهي جيڪو پنهنجي ماءُ جي ممتا ڀري هنج ۾ مُرڪي ٿو. محبت ته اُنهن پکين جي اکين ۾ جهالر وانگي جهلڪي ٿي جيڪي پرهه ڦُٽي ويلي مالڪ جو ترانو ڳائي زندگي جي شروعات ڪن ٿا. محبت اُنهن ٿوهرن جي ٿڪل وجودن سان به ويڙهيل آهي جيڪي صدين کان صحرا جا ساٿي بڻيل آهن. محبت اُن چنڊ جي چانڊوڪي ۾ به آهي جيڪو امبر تي چمڪي به ڌرتي کي روشن ڪري ٿو. محبت اُن فقير جي دل ۾ به ديپ وانگي ٻري ٿي جيڪو دنيا جي غمن کان دُور پنهنجي مستي ۾ مگن رهي ٿو. محبت اُن ٿاريلي جي دل ۾ به رقص ڪري ٿي جيڪا جديد دور جي تقاضائن کان اڻواقف هوندي، مُڪي سان مڙهيل رومال ۾ سونف سوکڙي طور پنهنجي محبوب ڏي مُڪي ٿي.
محبت کان بنان ماڻهو هن سنسار ۾ مُئي مثل آهي. صرف ساهه کڻي جيئڻ زندگي ناهي. زندگي جو اصل حُسن ته ماڻهپي ۾ آهي ۽ اُهو ماڻهپو ماڻهن ۾ تڏهن ئي ايندو جڏهن ڪنهن سان محبت ٿيندي آهي. جڏهن به ماڻهو جي اندر ۾ محبت جا رابيل ٽڙندا آهن تڏهن سمورو سنسار سراپا حُسن لڳندو آهي. حياتي اُن هرڻي وانگي حرس ڪندي آهي. جيڪا ننگر جي تلائن ۾ برساتي پاڻي پيئڻ کانپوءِ ٽِپ ڏيندي ڪندي آهي. محبت سنڪرات ۾ به سڪون ڏيندي آهي. محبت گونگي جي اُن خواب مثل هوندي آهي. جنهن کي ڏسي هُو صرف مُرڪندو آهي ڪنهن کي ٻُڌائي نه سگهندو آهي. محبت صرف مومل جي مزاج جو موهه ناهي پر محبت ته سسئي جو اهو سڏ به آهي جنهن کي ٻُڌي ڏونگر به ڏري ويا هُئا.
محبت ڪرڻ سولي آهي ۽ نڀائڻ ڏاڍي ڏُکي آهي پر جڏهن به ماڻهو جي ڪنهن سان محبت ٿي ويندي آهي تڏهن سنسار جي هر شيءَ ۾ سُونهن ليئا پائيندي نظر ايندي آهي. جنهن سان ماڻهو پيار جا پيچ اڙائي اکين جون وارتائون اوريندو آهي جنهن کي اکين ۾ ويهاري لوڪؤن لڪائي رکڻ جي تمنا ڪندو آهي. اُن جي هر واسطي سان محبت ٿي ويندي آهي. ديس، ويس، ٻولي، لولي، رنگ، نسل، تهذيب، ثقافت مطلب ته محبوب جي هر شيءَ ساهؤن اوڏي لڳندي آهي. محبوب سان ملندي کلندي سال به پل لگن. تن ۾ تؤنس ايڏي ٿئي جو سمنڊ به سُرڪ لڳي تڏهن ئي سمجهجي ته محبت جي موج اوج تي آهي. پيار پرواڻ چڙهي چڪو آهي. جڏهن پيار پرواڻ چڙهندو آهي تڏهن ماڻهو کي مڪمل ماڻهپي جي ڏاڪي تي هئڻ جو احساس ٿيندو آهي. دُنيا ڪينجهر هندوري جيان لڳندي آهي. هر ڏينهن، هر پل، هر شام ۽ هر رات عيد لڳندي آهي. ايئن محسوس ٿيندو آهي ڄڻ عُمر وڌي ويئي آهي. حياتي جي هر گُذري ويندڙ حَسين ڏينهن جو ڪو به احساس ناهي ٿيندو! ايئن لڳندو ڄڻ وقت جي گهڙيال جا ڪانٽا، پيار جي پنجوڙ ۾ ڦاسي هميشه لاءِ بيهي رهيا آهن.
مڃون ٿا ته محبت اڄڪلهه جي هن جديد دؤر ۾ مُفادن جي ور چڙهي ويئي آهي. ماڻهن جي اندر مان پنجاهه سيڪڙو پرواز ڪري چُڪي آهي پر جانورن ۾ اڄ به محبت جا جلوا پسي سگهجن ٿا. شيرين ٻولي سان روحن کي راحت ڏيندڙ سارس پنهنجي جيون ساٿي جي مري وڃڻ تي اُن جي مُئل جسم مٿان پرن جو ڇانورو ڪري ويهندو آهي ته جيئن اُن کي سورج جي گرم شعاعن جي تپش نه ساڙي. مُئل سارس مٿان ويٺل جيئري سارس جي جسم کي ڪينئان کائي کائي نيٺ ماري وجهندا آهن پر هُو پنهنجي ساٿي کي ڇڏي ناهي ويندو، محبت اُن کي چئبو آهي.
محبت جي ڪا ممتائي جهلڪ پسڻي هُجي ته اُن ڳوڀ ڳئون مان به پسي سگهجي ٿي جيڪا پنهنجي ڦر جي مري وڃڻ کانپوءِ اُن جي چَم مان ٺهيل چاکڙي/ پُوتلي کي چَٽي پيار ۾ پسوئجي پوندي آهي. ان کان به مٿي محبت ڏسڻي هُجي ته پونم چنڊ جو سمنڊ ۾ اُٿيل جُوارڀاٽا کي ڏسي سگهجي ٿو. چنڊ جي عشق ۾ سمنڊ پونم رات جو چريو ٿي مست شينهن وانگي گهوراڙون ڪندو آهي. اُن جو عشق ڪڏهن به ڪمزور ناهي ٿيو ڇو ته اُن ۾ سچائي آهي. هٺيلي چنڊ سان محبت ته چڪور به ڪري ٿو جيڪو هر پونم تي اُبتو ٿي چنڊ ڏانهن اُڏار ڪندو آهي. مُنهن چنڊ ڏانهن هوندو اٿس. جڏهن پرن ۾ پرواز جو دم پورو ٿيندو آهي تڏهن پٽ تي اچي ڦهڪو ڪندو آهي پر پنهنجي محبوب سان ملڻ جي تمنا ۾ اُن کي ذور به سور ناهي ٿيندي. چڪور جي ان بي لوث محبت تي ڪنهن ڪوي خوب چيو آهي ته؛
چوکي پريت چڪور ڪي چندا نه ماني،
اپني تو توڙ نڀاني اُس ڪي وهي جاني.
(چڪور جي سچي محبت کي چنڊ نه ٿو مڃي پوءِ به چڪور چوي ٿو ته مونکي توڙ نڀائڻي آهي، مون محبت ڪئي آهي. چنڊ جي چنڊ ئي ڄاڻي).