پنهنجو پاڻ تي تنقيد
منهنجو خيال آهي ته جيڪو پنهنجون غلطيون نٿو ڏسي اهو اصلاح جو دڳ نٿو وٺي سگهي ان ڪري مان پنهنجو احتساب به ڪرڻ لازمي سمجهان ٿو.
ٻيا به تنقيد ڪري سڌو رستو وٺرائي سگهن ٿا پر ان کان ڀلو آهي ته پنهنجيون غلطيون پاڻ درست ڪيون وڃن.
پنهنجي غلطين جي نشاندهيءَ سان منهنجا پڙهندڙ به اصلاح آڻيندا.
پاڻ تي تنقيد سان،تنقيد جو دروازو بلڪل کلي ويندو ۽ ادبي بتن ڏانهن اهو پيغام ويندو ته جيڪو پاڻ مان نٿو مُڙي اهو اوهان جي غلط ڳالهين تي چپ ڪيئن رهندو؟
پاڻ تي تنقيد ، تنقيدي رجحانن ۾ حقيقي اضافو آڻيندي، مان ئي نياد وجهي تنقيد کي نئون رخ ڏئي رهيو آهيان.
[b]مخدوم عثمان ۽ شيخ عثمان: [/b]
مون پنهنجي ڪتاب “ شاهه عثمان قريشي فراش( ايڊيشن 2008ع ) ص 34 تي شيخ عثمان مرونديءَ جي عنوان ۾ لکيو آهي ته “ اهڙي طرح شيخ عثمان (590هه ،663هه) جيڪو شيخ بهاء الدين ذڪريا جو شاگرد، مري، ۽ خليفو هو تنهن جو به مخدوم عثمان مروندي هم عصر بزرگ ٿئي ٿو.(ص 34)
جيئن ته شاهه عثمان قريشي فراش مخدوم طور مشهور آهي ۽ عثمان مروندي شيخ طور مشهور به آهي ۽ مون عنوان به اهو رکيو آهي پر اندر عبارت ۾ وري ابتو ڪري لکيو اٿم جو خدوم شاهه عثمان قريشي کي “شيخ عثمان” ۽ عثمان مرونديءَ کي مخدوم عثمان مروندي لکيو اٿم جنهن ڪري پڙهڻ ۾ ڪجهه مونجهاروٿي ٿو ان کي هن طرح پڙهيو وڃي“ اهڙي طرح مخدوم شاهه عثمان (590هه، 663هه) جيڪو شيخ بهاء الدين زڪريا جو شاگرد، مريد ۽ خليفو هو تنهن جو به شيخ عثمان مروندي هم عصر بزرگ ٿئي ٿو.”
هالاڻي واري جنگ جو هجري سال:
هفتيوار سنڌو مئگزن حيدرآباد 8 مئي 2006ع منهنجي مضمون “ هالاڻيءَ واري جنگ ڪڏهن لڳي؟” ۾ ڪجهه جاين تي سنڌيءَ ۾ انگ لکڻ سبب سنڌي ۾ يارنهن سو ڇهانوي کي انگريزي انگن ۾ يارهن سو چورانوي ڪري لکيو ويو جڏهن ته آخر ۾ 1196هه به لکيو ويو آهي ان ڪري اهو درست سن يارنهن سو چورانوي نه پر يارهن سو ڇهانوي سمجهيو وڃي.
پير صاحب پاڳارو ۽ قومي اسمبليءَ جي ممبر شپ:
مون آزادانصاريءَ جي رسالي آزاد پبليڪشن مارچ اپريل 2005ع ۾ مضمون لکيو هو “ پاڳاره خاندان جو علمي ، سياسي ۽ سماجي خدمتون” ان ۾مون پير صاحب پاڳاره شاهه مردان شاهه بابت لکيو هو ته ڪيترا ڀيرا قومي اسمبليءَ جو ممبر ٿيو.” حالانڪ پير صاحب پاڳاره هڪ ڀيرو به قومي اسمبليءَ جو ممبر نه ٿيو. وري مون اتي سندس سينيٽ جي ممبر ٿيڻ جو ذڪر ئي نه ڪيو آهي. ان ڪري اها درستگي سمجهي وڃي ته پير صاحب پاڳاره قومي اسمبليءَ جو ممبر نه پر سينيٽ جو ممبر رهي چڪو آهي.
مير فيض محمد ٽالپور جي حڪومت جي شروعات:
مون سچل سرمست پبلڪ لئبرريءَ بابت معلومات جي درستگيءَ ۾ لکيو هو ته مير فيض محمد ٽالپور 1893ع ۾ حڪومت سنڀالي(روزانه ڪاوش حيدرآباد - 5 جولاءِ 2002ع)
حالانڪ مير فيض محمد ٽالپور 7 اپريل 1894ع تي حڪومت سنڀالي هئي (خيرپورجي ميرن جو ادب،سياست ۽ ثقافت جو حصو از عطا محمد حامي ص 124) ان ڪري مير فيض محمد ٽالپر جي حڪومت سنڀال جو سال 1893ع نه پر 1894ع سمجهڻ کپي.
[b]کرڙيءَ جو ميدان ڪٿي؟ [/b]
مون مضمون “خيرپور رياست جي مختصر تاريخ” ۾ کرڙيءَ جو ميدان موجوده سينٽرل جيل سکر واري جاءِ کي قرار ڏنو (روزانه ڪاوش حيدرآباد15 نومبر 2002ع)
سينٽرل جيل سکر شهر کان ٻاهر آهي پر کرڙيءَ جو ميدان سکر شهر ۾ آهي اهو ڊسٽرڪٽ جيل سکر وٽ هو ڇو ته کرڙيءَ جو ميدان آدم شاهه جي ٽڪريءَ ڀرسان هو سو آدم شاهه جي ٽڪري وٽ سينٽرل جيل سکر نه پر ڊسٽرڪٽ جيل سکر آهي.
آخر ۾ اهو ٻڌايان ٿو ته جنهن معاشري۾ ماڻهو پاڻ لاءِ رڳو تعريف ٻڌڻ جي عادي هجن، ماڻهو تنقيد ٻڌڻ يا پڙهڻ برداشت نٿا ڪن اتي پنهنجيون غلطيون ڳولڻ ۽ انهن تي تنقيد ڪرڻ ڪيترو مشڪل هوندو؟ ان ڏکئي مرحلي مان گذري پارپيو آهيان. انڪري الحمد لله.