لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

اک اُلٽي ڌار

ڪتاب ”اک الٽي ڌار“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي نامياري ليکڪ ۽ محقق حزب الله آءِ سومري صاحب جو لکيل آهي. حزب الله آءِ سومري کي تنقيدي کيتر ۾ الائجي ڇا ڇا ٻڌڻو پيو آهي. هن انهيءَ ميدان ۾ گهڻو ڀوڳيو آهي ۽ کيس شديد مخالفت سان منهن ڏيڻو پيو آهي. هو هڪ بي ڊپو، کرو نقاد ۽ محقق آهي ٿوري ئي عرصي ۾ هو گهڻو مٿي اُڀري آيو آهي. تحقيقي ڪم جي حوالي سان هن ڪيترن ناميارن ليکڪن ۽ دانشورن جي ڪم جي ڇنڊڇاڻ ڪئي آهي. حزب الله آءِ سومري جي تحقيق ۽ تنقيد جي حوالي سان اها خصوصيت آهي ته هن جو تمام گهڻو زور مختلف ادبي ۽ تاريخي غلطين جي درستگيءَ تي هوندو آهي. جنهن ڪري مختلف تاريخي، ادبي مسئلا ڇنڊجي ڇاڻجي هڪ ڪرا ٿي پوندا آهن
Title Cover of book اک اُلٽي ڌار

ڇا سنڌيءَ ۾ هر لفظ جو پويون اکر متحرڪ آهي؟

4 اپريل 2004ع تي روزانه خبرون ۾ تاج جوئي پنهنجي مضمون ”اچو ته درست سنڌي لکون ۽ پڙهون“ ۾ لکيو آهي ته سنڌي ٻوليءَ جي هر لفظ جو آخري اکر متحرڪ هوندو آهي.
متحرڪ اکر جو مطلب آهي ان اکر تي زبر،زير يا پيش هجي ان اکر کي جزم(ساڪن) نه هجي تاج جوئي موجب سنڌي ٻوليءَجي هر لفظ جو آخري اکر متحرڪ هوندو آهي يعني هرلفظ جي آخري اکر کي زبر،زير يا پيش هوندو آهي. ڇا تاج جوئي صحيح لکيو آهي؟ ته جواب ۾ نه آهي ڇو ته اگر ائين آهي ته هنن لفظن جا آخري اکر متحرڪ(زبر،زير ۽ پيش وارا) ڇو نه آهن؟ هتي فقط پنجاهه لفظ ڏيان ٿو.
(1)پارا (2) مارا (3)کارا (4) جارا (5)ادا
(6)آلا (7) ڀالا (8)مالها (9)چمڪا (10)رڪشا
(11)چسڪا (12)واڄا (13)کاڄا (14) چاٻا (15) داٻا
ڀاڙا (17)ڪاڙها (18)چاڙها (19)ماڻهو (20) داڻو
(21)ڪاڻو (22) ماڻو (23)راڻو (24)چاڻو (25) گهاڻو
پاڙو (27)لاڙو (28)وسڪارو (29)لامارو (30)واڌراو
(31)جالارو (32)ٻاڙو (33)ڪاڙهو (34) گاڏو (35) ماڙي
(36)ڏاڙهي (37)ڊاڙي (38) سنهي (39)ڇوڪري (40)چمي
(41)ڪسي (42) مڙسي (43) چري (44)دڙي (45)پڙي
(46) مڙهي (47) ٻڪي (48) ٻاري (49)ياري (50) واڙي