شخصيتون ۽ خاڪا

ڳليان پريم نگر ديان

ڪتاب ”ڳليان پريم نگر ديان“ سنڌ جي سدا حيات صوفي ۽ لوڪ راڳي سهراب فقير جي فن ۽ شخصيت تي لکيل مضمونن، انٽرويوز ۽ رپورٽن جو مجموعو آهي، جنهن جو مرتب ڪوثر ٻرڙو صاحب آهي.سهراب فقير جو سنڌ جي انهن صوفي فنڪارن ۾ شمار ٿئي ٿو جن جي ڳائڻ جو هڪ الڳ Style آهي، هن جي طبيعت، هن جي لباس، هُنَ جي آواز، هُنَ جي انداز ۽ هن جي فني پختگيءَ کيس پنهنجي ٻين هم عمر ۽ هم عصر فنڪارن کان سدائين منفرد ۽ ممتاز رکيو.
  • 4.5/5.0
  • 4160
  • 663
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • ڪوثر ٻرڙو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ڳليان پريم نگر ديان

اي سنڌ! توکي الوداع.... ابراهيم کرل

ڀنڀي ڏاڙهي، وار وڏا، مٿي تي سنڌي ٽوپي پاتل، گيڙو ويس پهريل جو عڪس اڃان ڀي اکين جي ماڻڪين ۾ موجود آهي. سندس سر جون صدائون موهن جي دڙي جي ڀڳل ڀريل ديوارن جي گسن مان ٿينديون ڪنگ پريسٽ جي بدن کي ڇهنديون نرتڪيءَ کي اڄ ڀي هڪ ٽنگ تي نچائي ڇڏين ٿيون. هي شخص سنڌ جي تهذيب جو پڙاڏو ۽ شايد موهن جي دڙي جون گھٽيون گھمندڙ رهيو هجي تڏهن ئي ته شاعر جا لفظ سندس من کي ڇهي ويا هئا، سنڌ جي خمير مان جڙيل ۽ ٿر ڪوهستان جهڙن ڀاڱن ۾ رهندڙ ماڻهن جهڙو آواز رکندڙ سهراب فقير عشق جي گھٽين ۾ گھميو ۽ چيائين ته ”گليان پريم ننگر ديان، حضرت عشق گھمايم“ پاڻ اهڙو جوڳي هو جنهن کي عشق جاڳايو ۽ گھمايو، چلا ڪٽرايا ۽ پوءِ گيڙو ويس پارايو. عشق جو رنگ جڏهن سفيد وارن تي چڙهيو ته ”ڀوروناسي رنگ“ سوچ فڪر جي علامت، غم جي ويجهو تڏهن ئي ته غمدل جي ڪلام کي ڳائيندي سهراب فقير سراپجي ويندو هو ۽ الله هو الله هو ڪندو هو ته هزارين دليون ننڊ جي خمارن ۾ هليون ويندون هيون ۽ دنيا جي ڌنڌن کان ڪٽجي الوپ ٿي وينديون هيون. سهراب فقير جو حوق (حق) چوڻ ڄڻ شيطان کي هڪل هوندي هئي جيڪو ماڻهن جي دلين ۾ فتنو ۽ فساد وجهڻ لاءِ اچي ڪنڊ ۾ ويهندو هو. سنڌ جو هي سنياسي هزارين ماڻهن جي نبض تي هٿ رکي جڏهن دوهيڙو چوندو هو ته ڪيئي ستل سور جاڳي پوندا هئا، رت ۾ گرم جوشي پيدا ٿي پوندي هئي ۽ دليون لئه ۽ راڳ تي رقصان ٿي پونديون هيون. اڱڻ ڪنهن جو به هجي، خوش خير محمد هيسباڻي، سچل سرمست، بيدل فقير يا ڀٽائي گھوٽ، ماڻهو ڦيراٽيون ڏئي سندس هو نگر ۽ هون ۽ سندس نعري ۾ سدا موجود جو جواب ضرور ڏيندا هئا. چوڌاري دنبورا ۽ يڪتارا ۽ چپڙيون سندس تال ۽ گھنگھرن جو آواز ماڻهن کي موهي ڊوئي وڃي عشق جي آوي ۾ وجهي ڇڏيندو هو. ان ئي گھڙيءَ شايد سنڌ جي ٻيجل سرندي تي سر ڏنو هوندو.... سنڌي راڳ ۾ سنگ جو جيڪو اکر سهراب فقير وٽ هيو انهيءَ اکر ۾ سنڌي ٻوليءَ جي مٺاج وارا ۽ سروارا سمورا اکر موجود هئا. سهراب جي وکر ۾ ڪوڙ ۽ ڪچ ڪٿي هو، جي هجي ها ته سهراب سکيو ستابو نه ٿي وڃي ها جيئن اڄ جا فنڪار ڪچ ۽ گچ ڳائي پاڻ ڀي اهڙا ٿي ويا آهن جهڙا سندن پيٽ! هو ته الستي آواز هو جيڪو شايد ڏينهن محشر جي گونجي ته ماڻهو نچندا ڪڏندا اچي پنهنجو سر پاڻ ڏين.
اڄ ڀي ماڻهن جي ذهنن جي ڪنڊ مان سهراب جي رڙ گونجي اٿي ٿي ته ماڻهو ٿڌو ساهه ڀري چون ٿا هاءِ ڙي سهراب تنهنجا سُرَ..... جيڪي سنڌ جي فضائن ۾ اڃا ڀي موجود آهن. هوائون ٿڌيون هجن يا ڪوسيون پر انهن ۾ سهراب جا سر سرگوشيون ڪري نئين امنگ پيدا ڪن ٿا.
راڳ ۽ ساز سان عشق ڪندڙ دليون اڄ سينه زن آهن ته هنن کان الستي آواز ڪيڏو ڏور هليو ويو آهي. منارن کي ڇهندڙ آواز، غفائن مان ايندڙ آواز، ڏکڻ جي ٿڌڙي هير جهڙو آواز، روح جي راحت، دل جو سڪون، ڪٿي وڃائجي ويو. سهراب جو ساهه ڇا ويو ڄڻ تنبوري جي تار ٽٽي پئي، عشق جو موت ٿيو، سندس محبوبه وارن ۾ واري وجهي ڇتا ڇوڙي تار جي ٽٽڻ تي، ٽامي جهڙي ٿي وئي آهي. سهراب فقير جي محبوبه جيڪا ڪراچيءَ جهڙي بلڊنگن واري شهر ۾ ٽڪ جي رلي وڇائي، کٽولي تي سمهاري سندس پيرانديءَ کان ويٺي هوندي هئي ان وقت به سندس وار کليل هئا! پر اڄ جهڙا نه هئا. هونئن ته هوءَ ڀٽائي جي بيت وانگيان چوٽا تيل ڦليل سان واسي ائين ويهندي هئي جو سهراب فقير جي نينهن کي نيش اچي ويندا هئا. پر افسوس نه راڻو رهيو ۽ نه ڪاڪ، مومل ويچاري مٿي ۾ واري وجهي وڇوڙي جا گيت ڳائي رهي آهي. جنهن سهراب جي واتان صرف هڪڙو ڪلام هميشه ٻڌڻ جي آس رکي هئي ”عمر دراز تيڏي الله نگھبان هو وئي“.
سهراب فقير جي دعا اگھامي وئي، هن پنهنجي محبوب جي عمر درازي ته گھري پر پاڻ عمر جي چکياتي چڙهي هٿ لوڏي محبوبه کي الوداع ڪيو. ”اي صنم توکي الوداع اي سنڌ توکي الوداع“.