شخصيتون ۽ خاڪا

ڳليان پريم نگر ديان

ڪتاب ”ڳليان پريم نگر ديان“ سنڌ جي سدا حيات صوفي ۽ لوڪ راڳي سهراب فقير جي فن ۽ شخصيت تي لکيل مضمونن، انٽرويوز ۽ رپورٽن جو مجموعو آهي، جنهن جو مرتب ڪوثر ٻرڙو صاحب آهي.سهراب فقير جو سنڌ جي انهن صوفي فنڪارن ۾ شمار ٿئي ٿو جن جي ڳائڻ جو هڪ الڳ Style آهي، هن جي طبيعت، هن جي لباس، هُنَ جي آواز، هُنَ جي انداز ۽ هن جي فني پختگيءَ کيس پنهنجي ٻين هم عمر ۽ هم عصر فنڪارن کان سدائين منفرد ۽ ممتاز رکيو.
  • 4.5/5.0
  • 4160
  • 663
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • ڪوثر ٻرڙو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ڳليان پريم نگر ديان

سهراب فقير جو وڇوڙو ۽ رهجي ويل يادون : مير نادر علي ابڙو

سنڌي ڌرتي جو نامور صوفي فنڪار سهراب فقير هن سال هزارين روڳ ڏئي اسان کان هميشه لاءِ وڇڙي ويو سنڌ جي سٻاجھڙي ڌرتي وري هڪ صوفي راڳي کان محروم ٿي وئي ۽ روئي تڙپي لڇي رهي آهي، صوفي راڳ ۾ هڪ خال پئجي ويو آهي جيڪو صدين تائين نه ڀرجي سگهندو سهراب فقير جي وڇوڙي تي ڏات ڏکاري ٿي ماتم پئي ڪري سنڌ جي سينڌ اُجڙي وئي تنبوري جي تارغم ۾ پئي تڙپي، هاڻي اسان کي صوفي راڳ جا اڻ ڳڻيا سُرَ ڪيرُ ٻڌائيندو؟ ڪير اسان کي ”ميڏا روح منگدا محبوب آوي“ جهڙا راڳ ٻڌائيندو، سهراب فقير هڪ ڏک نه هزارين ڏک کڻي وڃي هميشه لاءِ هڪ اهڙي گهري ننڊ ۾ سمهي رهيو آهي، اڄ تائين انهي ابدي ننڊ مان ڪو به جاڳي نه سگهيو، موت وڏو بيرحم آهي هو ڪنهن به انسان جي بيوسي تي ڪوئي رحم نه ڪندو آهي.
سنڌ جو ناليواري هي صوفي راڳي ڪينسر جهڙي موذي مرض ۾ وٺجي ويو ۽ ڪئي انيڪ يادون ڇڏي اسان کان دور هليو ويو هو، ڪراچي جناح اسپتال مان مايوسين جون جھوليون ڀري پنهنجي اباڻي ڳوٺ ٽالپر وڏا پهتو جتي هن دم ڌڻي حوالي ڪيو، جناح اسپتال ۾ داخل هجڻ دوران سندس اکيون آخر تائين موسيقي سان محبت جون دعوائون ڪندڙن جي آمد جي آس ۾ کليل رهيون پر ڪو به لڙي ڪو نه آيو، ۽ هو مايوس ٿي پنهنجي پٽ ساڻ ڳوٺ موٽيو هو، سهراب فقير 1934ع ۾ ٽالپر وڏا ۾ تڏهوڪي مشهور طبلي نواز حمل فقير جي گهر ۾ جنم ورتو، سندس چاچو مرحوم فقير زوار پير بخش سنگ جا فقير هئا، سهراب فقير 10 کان ٻارنهن سالن جي ڄمار ۾ يڪتارو کڻي باجو وڄائي پنهنجي روح کي هن دور ۾ ريجھائڻ شروع ڪيو هو. سڀ کان پهرين ڪلاسيڪل راڳي عاشق علي کانپوءِ کيتو خان کان راڳ جي سکيا ورتي ۽ ڳائڻ وڄائڻ شروع ڪيو ۽ بعد ۾ فقير عنايت علي سان به ڪي پل گهاريا، سهراب فقير شروعات ۾ ٽالپر وڏا جي درگاهه دُر محمد فقير جو طالب بڻيو ۽ اڳتي هلي محرابپور ۾ محفلون مچائڻ لڳو جِتي سندن ملاقات مشهور ڪلاسيڪل راڳي خورشيد علي خان سان ٿي. جنهن جي ساٿ ۾ هن ڇهن سالن تائين طبلو وڄايو ۽ پاڻ منظور علي خان سان به ڪيئي سال گڏ ڪم ڪيو، سهراب فقير کي درگاهه در محمد فقير تي ڳائيندي ڏسي سنڌ جي سرموڙ شاعر تنوير عباسي، ريڊيو پاڪستان خيرپور جي تڏهوڪي اسٽيشن ڊائريڪٽر الله بخش بُخاري سال 1985ع ۾ ملايو ۽ پهريون ڀيرو پروڊيوسر نصير سومري سندس آواز ۾ خوش خير محمد فقير جو ڪلام پرين الله آڻي رڪارڊ ڪرائي نشر ڪيو.
تنهن بعد ريڊيو اسٽيسن خيرپور تي غمدل فقير جو ڪلام ”ڳليان پريم نگر ديان“ ڳائي شهرت ماڻي، ”گهنڊ کول ديدار ويکائو مين آيا مک ويکڻ“ ڳايل ڪلام پڻ شهرت ماڻي، سهراب فقير سچل سائين جي عرس جي موقعي تي ٿيندڙ راڳ رهاڻ ۾ پهريون ڀيرو ڳائي ماڻهن کي حيران ڪري ڇڏيو ۽ پوءِ ان برطانيه، ڪيناڊا سميت دنيا جي مختلف ملڪن ۾ محفلون سجائي سُر وکيريا، سهراب فقير کي پنهنجو ڳايل ڪلامن ”ميڏا روح منگدا محبوب آوي“ گهڻو پسند هو جڏهن ته غمدل فقير جو ڪلام گليان پريم نگر ديان سندس سڃاڻپ بڻجي ويو پاڻ 50 کان مٿي صوفياڻا ڪلام ريڊيو، ٽيليويزن ۽ ڪيسٽن ۾ ڳايا، جن ۾ سچل سائين جا ڪلام ”جنهن دل پيتا عشق دا جام“، ”گهنڊ کول ويکائو“ ۽ تنوير عباسي جو ”توسان عشق الستي“ يار ڪرم ٽالپر جو عشق اڄ آيو اڱڻ تمام گهڻا مشهور ٿيا، سندن کي ننڍي کنڊ جو ڀلوڙ راڳي جو اعزاز حاصل هو، ملڪي سطح اڻ ڳڻيا ايوارڊ پڻ مليا ۽ ٻه ڀيرا شاهه عبداللطيف ايوارڊ، سچل ايوارڊ، قلندر لعل شهباز ايوارڊ، پاڪستان ايڪسيلنس ايوارڊ کانسواءِ صدارتي ايوارڊ جڏهن ته ٻيا ڪيترائي کي ايوارڊ مليا ۽ هڪ جرمن عورت سهراب فقير جي صوفياڻي ڪلامن تي موهجي وئي ۽ کيس شادي جي آفر ڪئي ۽ پنهنجي ملڪ ۾ گڏ رهڻ جي آڇَ ڪئي پر سهراب فقير کيس چيو ته هو سنڌ کان ڪٿي ٿو ڌار رهي سگهي. سهراب فقير ٻه شاديون ڪيون جن مان پهرين گهر واري سندس حياتي دوران ئي فوت ٿي جڏهن ته ٻي گهر واري اڃان حيات آهي. جڏهن سهراب فقير سچل سائين جي 188 هين ورسي تي آخري ڀيرو سنڌُ جي وڏي وزير سيد قائم علي شاهه جي موجودگي ۾ سنگ پيش ڪيو ان موقعي تي وڏي وزير کيس ڪيش ۽ ايوارڊ پڻ ڏنو ۽ سندن کان خصوصي رهاڻ جيڪا آخري هئي سا لوڪ ورثا پاڪستان جي ايگزيڪيٽو ڊائريڪٽر مظهر الاسلام پاران خصوصي طور مڃتا ڏيڻ لاءِ سکر ۾ شانائِتي نموني سان رچائي وئي جِتي مهمانِ خاص جي حيثيت ۾ وفاقي وزير سيد خورشيد شاهه ٽي لک ۽ لوڪ ورثا پاڪستان پاران 2 لک روپين جي امداد جو پڻ اعلان ڪيو.
سهراب فقير جي وڇوڙي بعد صوفياڻي راڳ کي بچائڻ لاءِ سهراب فقير جهڙي راڳي جي ڪلامن کي زندهه رکڻ لاءِ هن سلسلي ۾ فوري ادارا قائم ڪرڻ کپن ۽ صوفياڻو ڪلام ڳائيندڙ جي حوصله افزائي لاءِ تڪڙا ۽ جوڳا اُپاءَ وٺڻ گهرجن.