ڪھاڻيون

احساس نگر

احساس نگر جون ھي ڪھاڻيون نہ صرف نئين دور جون ڪھاڻيون آھن پر ڪھاڻي جي صنف کي سينگاري بيٺيون آھن. ھي ڪھاڻيون اسان جي معاشري ۽ ان جي پس منظر ۾ لکيون ويون آھن. ھن مجموعي ۾ سنڌ جي سينيئر ۽ جونيئر چونڊ ڪھاڻيڪارن جون چونڊ ڪھاڻيون شامل ڪيل آھن، جن ۾ سليم چنا، ڊاڪٽر مقبول ميمڻ مارو، اقبال بلوچ، عين سحر، زاھدہ ابڙو، نور حسين ڪلوڙ، ھدايت قريشي، مجيب اوٺو، يوسف جميل لغاري ۽ طالب ڀنڀرو شامل آھن.

Title Cover of book احساس نگر

نينهن نڀايا جوين تون

ميڏي پڦي ڳوٺ مٺل چانڊيو وچ پرڻيل هئي. اهو ڳوٺ اسان ڏي ننڍڙي شهر ڪنون اٺ ڪوهه پري ها. ميڏا ته اُهين ڳوٺ وچ قضا ڪاڻ وڃڻ ٿيندا ها. پر بابا ۽ امان گهڻا ڪر آندي ويندي رهندي هن. ميڏي پڦي دا مڙس اساڏا هم ذات ضرور ها پر ڪو ويجها مائٽ نه ها. اهين ڳوٺ وچ سواءِ پڦي دي ڪو به مائٽ نه ها. ... ها ذات ساڳئي هئي. اوين چا آکيجي ته ميڏي پڦي ڌاريان وچ پرڻيل هئي. هُڻ ته اوندي اولاد به آڻ جوان ٿي هئي. هڪ پٽ سوڍا ۽ هڪ ڌي سورٺ نالي، انهان دي اولاد هئي. او سب اسان ڪن، شادي مرادي، مرڻي پرڻي ته آندي ئي رهندي هن.... پر اوين به مهني وچ هڪ ڏون دفعه آندي هن. امان به انهان تي ساهه پئي ڇوڙيندي هئي. جڏهن اسان ڏي گهر آندي هن ته سوڍا ۽ سورٺ ته مين نال ئي هوندي هن. سورٺ نال ته ڏاڍيان ڪچهريان به ٿينديان هن. سورٺ مين نال ٺهندي ته گهڻا هئي. اسان ڏا پيار ڏيک تي اسان ڏهين دي ماوان ولهور پئي ٿينديان آهن... سوڍا مين جيڏا ها ۽ سورٺ ميڪنون پنج سال ننڍي هئي. انهان دي ڳوٺ وچ اڃان تائين به بجلي نه هئي ۽ نه ئي ڪي بنيادي سهولتان هن. مڊل اسڪول مس ها. ويهه ٽيهه گهران نال آباد اهو ڳوٺ ٻني ٻاري تي آباد ها. ڳوٺ دي سب ماڻهو ٻني ٻاري ۽ مال وٿاڻ تي گذران ڪريندي آهن. تعليم صفا نه هئڻ دي برابر هئي.
سورٺ ته اٺ ڪلاس پڙهه گهر وچ ٻهه رهي پر سوڍا وڌيڪ پڙهڻ ڪيتي اسان ڏي شهر آڳيا ها. اسان ڏا شهر به ڪو خاص وڏا شهر نه ها. هڪ ننڍا شهر ها پر هاءِ اسڪول، ڪاليج دي تعليم دي سهولت موجود هئي. بجلي، پاڻي، روڊ رستا اوين چا آکيجي ته هڪ وڏا سڌريل ڳوٺ ۽ ننڍا شهر ها. سوڍا اٺ ڪلاس پاس ڪر تي وڌيڪ پڙهڻ خاطر اسان ڏي ڳوٺ آڳيا ها. اسان نائين ڪلاس ڪُنون گڏ پڙهڻ لڳوسي. سوڍا اسان دي گهر رهندا ها. تنهن ڪري سوٽ ڪنون وڌيڪ اسان دوست به ٿي ڳئي هسي. سدائين گڏ گهمندي ڦرندي هسي، ڪڏهن ڪڏهن سوڍا ڳوٺ ويندا ها ته ميڪون به گڏ گهن ويندا ها. هڪ رات ترس تي واپس آويندي هسي. مين ته سورٺ ڪيتي ويندا هم جو اونڌي سڪ لڳدي هم. ميڪون سورٺ آهدي هئي ته علي نواز تون هر هفتي سوڍي نال آويندا ڪر... هڪ رات، ڏون راتان ته رهندا هي سوڍا. سورٺ آکيا، علي نواز تين نال ڪچهري ڪريندي ميڪون مذا به آندا هي ۽ ميڪون تيڏي سڪ لڳندي هي، پر هر هفتي مين نه ويندا هم. پڦي به ميڪون گهڻا ڀائيندي هئي. شايد دل وچ اها نيت ڪيتي ٻيٺي هئي ته علي نواز ڪون مين آپڻي ڌي سورٺ نال شادي ڪر ويسان ۽ علي نواز ڌي ڀيڻ آپڻي سوڍي ڪيتي گهن آسان. انٽر پاس ڪر ڳيوسي سورٺ به اٺان ڪلاس پاس ڪر ڇوڙيا ها. مين پڦي ڪون منٿان ڪيتيان هن ته سورٺ پڙهائي وچ ڏاڍي هوشيار هي. ايڪون وڌيڪ پڙهاوڻ ڪيتي اسان ڪن ڇوڙ... گهر ته آپڻاهي. سورٺ به پڙهه پوسي. سورٺ دي ماءِ ڪون ته ڪو اعتراض نه ها. پر سورٺ دي بابا اجازت نه ڏيتي ته ڌي ذات، جوان ٿي ڳئي هي وڌيڪ پڙهاوڻ مناسب ڪونهي.
ٻارهين ڪلاس پاس ڪرڻ ڪنون بعد موڪلان ٿي ڳيان هن. سوڍي مين نال اهو طئي ڪيتا ته ڏون مهيني گرميان واليان موڪلان آپ ميڏي ڳوٺ گذارسيون مين ته دل وچ باغ بهار ٿي ڳيم ته سورٺ نال ڪچهريان ٿيسن ۽ ميڪون اجازت به مل ڳئي. امان ، بابا آکيا ته ڀلي وڃ.
پڦي دا مڙس ها ته ڌاريا پر اسان ڪون ڀائيندا به ها. ويتر جو سوڍا ميڏا دوست ها ته وڌيڪ ڀاوڻ لڳا ها. سورٺ دل وچ جمهريان پاوڻ لڳي هئي. ميڏي ته خدمت او دل نال ڪرڻ لڳي هئي. ڪا به ڪسر نه ڇوڙيندي هئي ته ميڏي خدمت وچ ڪا گهٽتائي ٿي وڃي. صبح دا نيرن هٿان نال کويندي هئي. آهدي هئي علي نواز، شال سدائين مين تيڪون اوين ئي آپڻي هٿان نال ماني کواوان.
علي نواز امان آکدي هي ته مين تيڏي شادي علي نواز نال ڪر ويسان. ها علي نواز ڪيا اهو سچ هي؟ تون مين ڳوٺاڻي نال شادي ڪريسين...!؟
ها سورٺ تون صرف ميڏي هوين... مين تين نال ئي شادي ڪريسان. سورٺ جتنا ميڪون پيار ڪريندي هوين، ميڏي دل وچ به تيڏي ڪاڻ تمام گهڻا پيار هي مين تين نال ئي پيار ڪريندا هم.
سورٺ هُڻ ته سدا ملوڪ ڇوڪري ٿي پئي هئي. اوندا نوجواني والا بدن اُڀر آيا ها... جواني نال ته اصل مارپئي گتيس... وال وڏي... رنگ دي ڀوري ، سهڻيان اکيان وچ سُرما پائيندي هئي ته ڄڻ پري لڳدي هئي. سڄي ڳوٺ دا نڪ ٿي پئي هئي. ڳوٺ دي هر نوجوان دي اها مرضي هئي ته سورٺ ميڏي ڪنوار ٿيوي. پر سورٺ ته ڪنهن ڪون گاهه ئي ڪونه گتيندي هئي. ڳوٺ دي سڀ مرد صبح نال ڪوڏر ڪلهي تي رکي، ڪهاڙي هٿ وچ چاتي، ٻنيان وچ هلي ويندي هن. مين ۽ سوڍا بس گهر وچ هوندي هسي. سوڍي دا ته آپڻا ڳوٺ ها... اهو آپڻي سوٽ نال ملڻ ڪيتي. انهان دي گهر هليا ويندا ها ميڪون به ڪڏهن ڪڏهن گهن ويندا ها. پر ميڏي دل هميشه اهو آکهدي هئي ته مين سورٺ ڪن ٻيٺا هووان. پڦي نال ڪچهري ڪران.
سورٺ ميڏي ڪيتي چانهه پاڻي، ٻوڙ ماني آپڻي هٿان نال ٺاهيندي هئي ۽ آپڻي هٿان نال کويندي هئي.... ڄڻ ته ميڏي خدمت وچ ئي لڳي پئي هوندي هئي. ڪڏهن ڪڏهن هئو، مئو ٽليل هوندا ها ته مين سورٺ دي ٻانهن ڇڪ تي ڀاڪر وچ ڀريندا همس ۽ چميان به ڏي گهنداهمس. او به زور نال چنبڙ پوندي هئي هڪ منٽ وڇ ڀاڪر وچون نڪل تي آکهدي هئي....
الا! ڪير ڏيک نه گهني... مين ته مرويسان، ميڪون بابا مار ڇوڙيسي.
ترس ته مين ڏيکان، ڪير آندا ته ڪونهي پيا... لوڙهي ڪنون، پري پري تائين نظر ڦيريندي هئي ... ول آڻ ميڪون ڀاڪر وچ ڀريندي هئي. اسان چميان ۽ ڀاڪر والي حد تائين گهڻا ويجهي ٿي ڳئي هسي. سورٺ دي به دل آکهدي هئي.
مين هر روز اوين علي نواز نال ڀاڪران ۽ چميان وچ هووان ۽ ڪچهري ڪران...
علي نواز جلد ڪر آپڻيان مائٽان ڪون موڪل ميڪون پرڻا تي گهن هل.
مين وڌيڪ تين ڪنون سوا اڪيلي نه پئي ره سگهدي هان.
اوين نه ٿيوي ته بابا ميڏي شادي آپڻي ڪنهن ڀائيٽي، ڀاڻيجي نال ڪروا ڇوڙي تيڪنون مين سواءِ ڪو نه رهه سگهسان علي نواز.... اٿان سڀ اڻ پڙهيل... مال وٿاڻ والي ڪنهن جاهل نال ميڪون پرڻايوني ته... ميڏي زندگي زهر ٿي ويسي علي نواز... مين تيڪون هٿ پئي ٻڌيندي ها، جلدي ميڪون گهن وڃ.
مين اوندي سڀ ڳالهه سمجهه ڳيا هم... مين اکيومس :
تون دل نه لاهه تون ميڏي هوين تيڏي ماءُ به آک ڇوڙيا هي تون ڪيون پئي کٽڪا ڪريندي هوين. سورٺ به آپڻي ماءُ دي ڳالهه پچون... آپڻي اميد دي ڏيئي ٻال ڇوڙي هن. اکيان دي ڳوڙهي چا اگهدي هئي. بس سورٺ ڪجهه وڌيڪ پڙهه گهنا جو نوڪري ڪرڻ جهڙا ٿي پووان ته تيڪون شادي ڪر گهن ويسان.
رات دا هرڪو سويل سُمهه رهندا ها. اڱڻ وڏا هوندا ها.... هر ڪنهن دي گهر الڳ الڳ لوڙهيان وچ هوندي هن... گهڻا ڪر ڪکاوين گهر، پر ڪهندي ڪهندي ڪچي مٽي نال ٺهيل گهر به هوندي هن.
سورٺ واليان دا گهر به ڪچي مٽي نال، ٺهيل گهر ها... ڏون ڪمري اڳون ورانڊا ۽ هڪ وڏا اڱڻ ۽ ٻاهرون لوڙها ڏتل هوندا ها... مين ۽ علي نواز ورانڊي وچ سمهدي هسي باقي پڦي والي ۽ سورٺ ٻاهر اڱڻ وچ سمهدي هن. رات دي نائين ڏهين بجي ڄڻ ته خاموشي ادا راڪاس ڦر ويندا ها ڳوٺ وچ هر ڪو ٻنيان ٻاري ۽ ڊور وٿاڻ دا ڪم... ڪر تي سمهدي هن ته ڄڻ ڪرفيو لڳ ويندا ها. سويل سمهدي هن جو صبح سويل اٿڻان به هوندا هنين.
سمهڻ مهل پڦي سورٺ ڪون آکيندي هئي. امان سورٺ جيسيتائين سوڍا ۽ علي نواز جاڳدي پئي هن تيستائين تون سمهندي نه ڪر.... متان ڪو چانهه پاڻي دي ضرورت پووين. ۽ ها سمهڻ مهل انهان ڪون کير ضرور پليندي ڪرين. انهان دي سمهڻ ڪنون پچي تون سمهندي ڪرين... سورٺ ته اهو چاهيندي هئي. ويتر جو ماءُ نين اوين آکيس ته اونڌي دل دي گل ٽڙ پئي هن. اونڌا من موج ڀريا ٿي پيا ها اونڌي دل دا باغ سورج مکي وانگي کُل پيا ها.
سوڍا هر روز آپڻي سوٽ نال ملڻ ڪيتي رات دا ماءُ پيو دي سمهڻ بعد.... ڀيڻ ڪون ٻڌا ويندا ها ته مين سوٽ دي گهر پيا ويندا هم. سمهڻ مهل ميڪون آکهدا ها علي نواز هڻ تون سمهه رهه مين سوٽ دي گهرون ٿي آپڻي آڻ سمهه رهسان. اوين سوڍا هر روز هليا ويندا ها سورٺ ڪون خبر هئي ته سوڍا ڪڏي پيا ويندا هي ۽ ڪنهن مهل واپس آسي. سورٺ آپڻي ڀرا دي ڳالهه ڪنهن نال به ڪونه ڪريندي هئي.
هڪ رات سورٺ ڪنون پڇيا مانس سورٺ سوڍا ڪيڏي ويندا هي... اون اکيا آپڻي مڱيندي سوٽ ڪن ويندا آهي.
مين موقعا پائي اکيومس تون به مين نال سمهندي ڪر....
ڳالهه ڪونه سمجهه ڳئي...
آکيا سڄا ڏينهن ته تين نال گڏ هان... مين اکيومس ته رات دي ڪجهه پل مين نال گذار...
چڱا....چڱا... دل رک هندوري وچ... هڪ رات کير ڏيندي ميڏي هٿ ڪون زور ڏتا ته مين اوڪون ڇڪ تي ڀاڪر وچ چا ڀريا...
ڀاڪر وچ چڙواتي شرماوڻ لڳي... اکيس علي نواز سمهين نا... مين آندي پئي هان... ماءُ پيو دي خبر گدس اهي اگهور ننڊ وچ ستل هن.... سوڍا آپڻي سوٽ دي گهر هليا ڳيا ها.... اوڪون اها پڪ هئي ته سوڍا صبح دي ٻانگ مهل واپس آسي، ميڏيان اکيان ڇت وچ هن. مين چمڪندڙ ستاران ڪون پيا ڳڻان. تنهن مهل ننڍي ننڍي قدم چائي ميڏي کٽ وچ ٻڌل مهاري مٿي ڪرتي، سورٺ ميڪن آڳئي مين جا ڀاڪر وچ قابو ڪيتومانس. اوڪون چمڻ لڳم... ميڏا هٿ حرڪت ڪرڻ لڳا مين سورٺ نين به مين نال پيار ڪرڻ شروع ڪيتا. اسان دي جسم هڪ ٿي ڳئي هن... سورٺ نين اکيان بند ڪر ڇوڙيان هن. چپان وچ چپ رکيل هن... ميڏي بدن وچون سيڪڙات نڪلڻ لڳي هن... اسان پيار دي پالوٽ وچ لڙهه ڳئي هسي حياتي دي سدا مهڪندڙ پل اسان هڪٻئي دي جسم وچ قيد ڪر چوڙي هن....
اوين سورٺ ۽ ميڏي پيار دي پالوٽ هر روز ٿيوڻ لڳي. جنهن رات سوڍا نه ويندا ها. اها رات اسان نه ملدي هسي کن پل وچ مهينا گذر ڳيا.
هڪ ڏينهن سوڍي پڇيا جي اسان دي ڳوٺ بور ڪيتا هووي ته واپس هلون.... مين آکيا نه اهڙي ڪا ڳالهه ڪونهي.... ٺيڪ هي هڪ ڏون ڏينهان وچ واپس هلسون.... مين ڪجهه سوڍي دي ڳالهه دا ڀرم رکيم... ٻي ڏينهن صبح دا، مکڻ ۽ ماني دا گرهه ميڪون کويندي سورٺ آپڻي هٿ ٻڌڻ لڳي.... ڏيک علي نواز خدا دا سونهن هوئي.... اڃان نه وڃ.... ڀلا ڪهڙي تڪڙ هوئي، اڃان ته مين تيڪون پيار ئي ڪونهي ڪيتا..... ميڪون اڃان تيڏي پيار دي ضرورت هي... تون نه وڃ ماءِ ڪون آکيس.... امان ڏيک ته علي نواز ڳوٺ وڃڻ ڪيتي پر چا کولي هنس...
پڦي به اکيا..... ڪيون پُٽ؟ ڪا گهٽتائي ٿي پئي هي ڪيا اسان دي مهمان نوازي وچ.... سورٺ رو پئي مين اکيومس ڀلا رو نه مين ڪونهي پيا ويندا هان. پوتي ڌي پلاند نال سورٺ آپڻي ڳوڙهي اگهي ڏند ڪڍ تي کل پئي اوين سوڍي ڪون ته هلڻ دي تڪڙ ڪونه هئي جو او آپڻي سوٽ نال هر روز ملڻ ويندا ها.
اوين مهيني گذار واپس آپڻي ڳوٺ پئي آيم ته سورٺ تي اکيان وچ ڳوڙهي هن. ٻاهر تائين آئي هئي. پڇاڙي وچ هٿ ٻڌي اتلا اکياهس. علي نواز ميڪون جلد شادي ڪر گهن وڃين. تيڪون خدا دا واسطا هي. مين اونڌي ڳوڙهي اگهه تي پڦي ڪون آکيا هم. پڦي سورٺ ميڏي هي، متان ٻي هنڌ پرڻان ڇوڙينس ايڏا ظلم نه ڪرين... پڦي ميڪون اکيا ها علي نواز اُلڪا نه ڪر سورٺ تيڏي هي... تون شادي ڪر ايڪون گهن وڃين.
سوڍي ته وڃ ٻني سنڀالي ۽ مين يونيورسٽي وچ داخلا گهن تي اٿان ئي هاسٽل وچ رهڻ لڳم. هڪ دفعي ڳوٺ آيم ته امان ٻڌايا ابا تيڏي سورٺ دي شادي پئي ٿيندي هي ... دعوت آئي هي.
ميڏي پيران هيٺيون زمين نڪل ڳئي، ڏينهن وچ تاري نظر آوڻ لڳي. امان سورٺ ميڏي هي... تسان ڪيا ڪجهه ڪونه ڪيتا.... هڻ وڃو شادي دي تاريخ طئي ڪر آئو.
امان سورٺ ميڪنون سوا مر ويسي... مين او ڪنون سواءِ مر ويسان... امان آکيا...
پُٽ مين گهڻي هيلي ڪيتي پوتيان پيران وچ گتيومس پر سورٺ دا پيو پڙ ٻڌ بيهه رهيا ته سورٺ مين آپڻي ڀرا دي پُٽ ڪون ڏيسان. جو ڀرا نال واعدا ڪيتا هم مين گهڻي وس ڪيتم. پر ميڏا هڪ به وس نه هل سگهيا... امان ۽ بابا والي سورٺ دي شادي وچ شريڪ ٿيوڻ ڪيتي گهرون نڪل پئي هن.. ميڏي اڳيان تي ڳوڙهي ختم ئي نه پئي ٿيون رب ڄاڻي سورٺ دا ڪيا حال هوسي...!؟