(ٽرئبيُوٽ) حيات علي شاھہ بخاريءَ جي سارَ : جبران زيب
سائين حيات علي شاھہ بخاري هر دلعزيز انسان، سھڻي سيرت سان گڏ هميشہ پيار ڏيندڙ انسان هو، سائين حيات علي شاھہ بخاريءَ سان منھنجي پھرين ملاقات 2009 ۾ ٿي ان زماني ۾ مان ريڊيو پاڪستان حيدرآباد تي نئون پروڊيوسر مقرر ٿيو هئس، ان شروعاتي وقت ۾ ريڊيو تان گهڻو ڪجهہ سگهڻ لاءِ مليو.
بخاري صاحب ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جي مقبول پروگرام ’صبحِ مھراڻ‘ ۾ سلسلو ڪندا هئا ’ثقافتي منظرنامو‘ پاڻ گهڻي ئي زماني کان صحافت سان لاڳاپيل رهيا. انھيءَ ڪري سلسلو بہ انتھائي خوبصورت انداز سان پيش ڪندا هئا. ريڊيو پروگرام کان سواءِ سائين حيات علي شاھ بخاري ٽيليوزن ۽ ريڊيو لاءِ تمام گهڻا ڊراما ۽ مزاحيہ فيچر لکيا ۽ ساڳئي وقت پاڻ ريڊيو ڊرامن يا مزاحيہ فيچر ۾ صداڪاري بہ ڪندو رهيو.
بخاري صاحب گهڻو وقت سلسلو ڪرڻ کان پوءِ پھريون دفعو ڊسڪ جاڪي پروگرام صبحِ مھراڻ ڪرڻ لڳو، منھنجي لاءِ اعزاز جي ڳالھ هئي تہ شاھہ صاحب پروگرام ڪرڻ کان اڳ مون سان اسڪرپٽ بابت مشورو ڪندو هو ڇاڪاڻ تہ مان صبحِ مھراڻ جو پروڊيوسر هيس ۽ تقريبن سائينءَ جي پروگرام کان پوءِ ڊيوٽي روم ۾ هر هفتي زبردست ڪچھري ٿيندي هئي ۽ سائينءَ جي يادگيرين ۽ تجربي مان سکڻ لاءِ گهڻو ڪجهہ ملي ويندو هو. سائين حيات علي شاھہ بخاريءَ جي خوبي اها بہ هئي تہ سائينءَ کي پنھنجي پراڻن ڊرامن جا ڊائلاگ ياد هوندا هئا ۽ شاھ صاحب ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جي ڊيوٽي روم ۾ پرفارم ڪري ڏيکاريندو هو.
بخاري صاحب بنيادي طور غريب ماڻھو هو. سائين هڪڙي ڏينھن مون کي چيو تہ، ”مون کي ٻيو ڪوبہ پروگرام ڏيو تہ جيئن ڪجهہ پئسا ملي پوَن تہ مدد بہ ٿي پوندي ۽ پروگرامن سان لاڳاپيل بہ رهندس.“
مون شاھ صاحب کي چيو، ”سائين اهو تہ منھنجي لاءِ اعزاز ٿيندو تہ اوهان منھنجي ڪنھن ٻئي پروگرام ۾ بہ ڪمپيرئنگ ڪريو، پر سائين شرط اهو رکيو تہ صبحِ مھراڻ واري ڏينھن بدران ڪنھن ٻئي ڏينھن تي ئي مقرر ڪيو تہ بھتر ٿيندو، اتفاق سان ڇنڇر تي مان پاڻ پروگرام صبحِ مھراڻ ڪندو هيس. اهو بہ مون سائينءَ کي ڏنو ۽ سائين گهڻي ئي زماني تائين ٻن ڏينھن تي صبحِ مھراڻ ڪرڻ لڳو. صبحِ مھراڻ ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جو اهو مقبول پروگرام آهي، جنھن ۾ ڪوثر ٻرڙو، زيب سنڌي، ڊاڪٽر محمود مغل، پروفيسر گل ڪونڌر، پروفيسر علي عمران سمون سان گڏ ماضيءَ ۾ ڪيترائي وڏا نالا هن پروگرام جا ڪمپئرز رهيا آهن.
شاھ صاحب سان هر هفتي ڪچھريءَ جو سلسلو گهڻي ئي زماني تائين جاري رهيو. نيٺ هڪ ڏينھن مون سائينءَ کي عرض ڪيو تہ، ”ٽائيم ڏيو تہ اوهان جو مڪمل انٽرويو ڪجي ۽ لسنرز تائين اوهان بابت معلومات پھچائجي تہ اوهان ريڊيو، ٽي وي ۽ فلم جي دنيا ۾ ڪڏهن پير پاتو.“
منھنجو ايترو چوڻ سائين حيات علي شاھہ بخاريءَ جواب ڏيندي چيو تہ، ”ٻيو ڪو ڏينھن ڇو؟ هاڻي ئي اوهان انٽرويو ڪري سگهو ٿا.“ ...۽ موقعي جو فائدو وٺندي، مان سائينءَ کي اسٽوڊيو وٺي ويس. پروگرام ’رتيءَ جي رهاڻ‘ لاءِ انٽرويو شروع ڪيوسين. ڳالھين ڳالھين ۾ وقت جو احساس نہ رهيو. اوچتو سائينءَ چيو، ”يار صبح جا 10 ٿي ويا آهن. هاڻي مان ’عبرت پريس‘ ٿو وڃان. اوهان اهو پروگرام نشر ڪجو، باقي ٻيو حصو وري ڪنھن ٻي دفعي رڪارڊ ڪنداسين.“ اهو انٽرويو اڌ ۾ ئي رهيل هيو پر اهو رڪارڊ ٿيل حصو ايڊٽ ڪري پنجاھہ منٽن جو رتيءَ جي رهاڻ ۾ نشر ڪيو ويو ۽ بقايا انٽرويوءَ لاءِ سائين کي چوندو رهيس، پر سائينءَ جي طبيعت ڪجهہ خراب رهڻ لڳي هئي، جنھن سبب پاڻ ريڊيو تي بہ گهٽ اچڻ لڳا هئا ۽ پوءِ تہ اچڻ بلڪل ئي بند ڪري ڇڏيائون.
ڏينھن پُڄاڻان شاھہ صاحب جي موبائل تي ڪال ڪيم تہ اٽينڊ ڪونہ ٿي، وري مون سائينءَ جي پي ٽي سي ايل نمبر تي ڪال ڪئي تہ سائينءَ جي نياڻي ڪال اٽينڊ ڪئي. مون سائينءَ جي باري ۾ پڇا ڪئي تہ اديءَ چيو، ”بابا جي طبيعت انتھائي خراب آهي. اسان ڪراچي وٺي وڃڻ جي تياري پيا ڪريون.“ سائين لاءِ هميشہ دعاڳو تہ رهيس پر جڏهن سائين حيات علي شاھہ بخاري ڪراچيءَ کان واپس آيا تہ خبر پئي سائينءَ جي طبيعت ۾ سڌاريو نہ آيو آهي ۽ پاڻ هاڻ تہ ڳالھائي بہ نٿا سگهن.
هڪڙي ڏينھن سجاول مان واپس حيدرآباد موٽيس ۽ فيسبُڪ چيڪ ڪيم تہ سڀ کان پھرين اشرف بلوچ جي پوسٽ سامھون آئي تہ سائين حيات علي شاھہ بخاري هميشہ لاءِ وڇڙي ويو آهي. اهو پڙهڻ سان ئي دل ڏکوئجي وئي ۽ سائينءَ جي درجات جي بلنديءَ لاءِ تمام گهڻيون دعائون دل مان ازخود نڪتيون. گڏ گذاريل وقت، ڊيوٽي روم جون ڪچھريون، ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جي لائيوِ اسٽوڊيو ۾ پروگرام دوران سائينءَ سان گذاريل وقت، مختلف وقتن تي مختلف موضوعن تي ٿيل بحث ۽ سائينءَ جو خوبصورت آواز ذهن ۾ گردش ڪرڻ لڳو.
سائين حيات علي شاھہ بخاري، جسماني طور اسان سڀني کان وڇڙي ويو آهي، پر پنھنجي تحريرن ۾ سدائين زنده رهندو.