آپگهات
زاهد ڏاڍو خوش هيو، هن جي زال سگهڙ ۽ سهڻي هئي ۽ زاهد کي ساڻس بيپناهه محبت ٿي وئي، ۽ هوءَ به ڪسر نه گهٽائيندي هئي. ٻئي پاڻ کي جنت ۾ محسوس ڪندا هئا.
هڪ سال کانپوءِ هنن کي هڪ ڌيءَ ڄائي جيڪا هوبهو ماءُ تي ويل هئي . سهڻيون سهڻيون اکيون، ننڍڙا ننڍڙا خوبصورت چپ. هن ڇوڪريءَ جي نالي رکڻ ۾ ٻنهي کان دير ٿي وئي. هو سوچي رهيا هئا پر ڪنهن فيصلي تي نٿا پهتا، ٻنهي کي ٻين جا چونڊيل نالا پسند ڪونه هئا. زاهد جي زال چاهي پئي ته سندس مڙس ڪو نالو رکي.
زاهد ڪافي ڏينهن سوچ ويچار ڪئي پر هن کي ڪو موزون نالو سمجهه ۾ نه آيو جيڪو هو پنهنجي ڌيءَ تي رکي. هن جڏهين زال کي چيو ته نالي رکڻ لاءِ تڪڙ ڪهڙِي آهي، سوچي نالو رکنداسين پر سندس زال جو اسرار هيو ته جلد نالو رکيو وڃي.
”في الحال ائين نٿو ٿي سگهي ته اسين صرف ان کي ڌيءَ چئون؟“
”نه ته چريو آن ڇا ؟ائين وري ڪيئن ٿيندو!“
” ته پوءِ تون ئي ڪو نالو چونڊ.“
”نه نه- اهو تنهنجو ڪم آهي.“
”ته پوءِ ٿورا ڏينهن انتظار ڪيو، مان ڪتابن جو مطالعو ڪيان متان ڪو نالو ملي وڃي. مون کي يقين آ ضرور ملندو“
”کل جهڙِ ڳالهه ڪريو پيا- مون اڄ تائين اهو ناهي ٻڌو ته ڪو نالي رکڻ لاءِ ڪتاب پڙهڻا پوندا آهن.“
”منهنجا دوست ته اڪثر ائين ڪندا آهن ۽ سٺا سٺا نالا رکي ويندا.“
”جي اهڙي ڳالهه آهي ته پوءِ وٺي آ لغتون ۽ ڪتاب.“
”پيسا ڪٿان آڻيان؟“
”منهنجو پرس الماري ۾ پيل آهي انهيءَ مان پيسا کڻ-“
زاهد ماٺ ماٺ ۾ الماري کولي پرس مان پيسا ڪڍي بازار ڏانهن روانو ٿيو. هو ڪتابن جي هڪ دڪان تي ويو ۽ ڪيئي قسم جا ڪتاب ۽ لغتون ڏٺيون ۽ نيٺ هڪ خاص قسم جي لغت خريد ڪري رستي سان ئي پڙهندو ٿي آيو ته کيس هڪ دوست مليو جيڪو کيس بوٽن جي دڪان تي وٺي ويو. ان وٽ کيس هڪ ڪلاڪ لڳي ويو ڇو جو سندس اهو دوست ڪافي عرصي بعد مليو هو. جڏهن هن کي اها خبر پئي ته زاهد کي ڌيءَ ڄائي آهي ته هن ٽجوري کولي 11 رپيا ڪڍي زاهد کي ڏنا ۽ چيائين ”ڌيءَ کي ڏجان ته تنهنجي چاچي ڏنا آهن. ۽ ها نالو ڇا رکيو اٿئي ان جو؟“
زاهد هٿ کي ڏسڻ لڳو، هن جو دوست جوتا صاف ڪندي چوڻ لڳو، ”يار نالي رکڻ ۾ ڪهڙي دير ٿي لڳي، ” سمينا، شاهينا، شريفان يا الماس...“
زاهد وراڻيو، ”اهي سڀ بڪواس آهن پراڻا نالا آهن.“
”ڏسنداسين ته اوهين ڪهڙي بڪواس ٿا ڪريو. ۽ ها ننڍڙي جي ڌڻي حياتي وڌائي باقي نالي نه رکڻ تي ڪهڙو فرق ٿو پوي.“
رستي تي هو هلندو به رهيو ۽ سوچندو به رهيو ۽ هن کي لڳو ته اها لغت ڦٽي ڪري ۽ زال کي چئي ته نالي ۾ رکيو ڇا هي خدا سندس حياتي وڌائي.
مختلف خيالن جي محور ۾ ڦاٿل هو ۽ هن جي دل تيزي سان ڌڙڪي رهي هئي. هن سوچيو سندس ذهن ۾ خراب خيال پيا اچن. ٿوري هلڻ کانپوءِ هن جي طبعيت وڌيڪ خراب ٿي وئي. هن چاهيو ته اڏامي گهر پهچي ۽ ڌيءَ جي پيشاني چمي، ڀاڪر پائي.
هو تيز تيز وکون کڻندو هلندو رهيو پر ٿورو پنڌ ڪرڻ کان پوءِ هو سهڪڻ لڳو ۽ هڪ دڪان تي ٿلهي تي ويهي رهيو. ايتري ۾ سندس آڏو هڪ ٽانگو لنگهيو ۽ جنهن کي روڪائي ان ۾ چڙهي پيو. – هل هل جلدي هل مون کي جلدي گهر پهچڻو آهي، پر گهوڙو ڏاڍو سست نڪتو، هن ڪيئي دفعا ٽانگي واري کي دٻايو پر سڀ بي سود، پهريون ته ٽانگي وارو دٻ برداشت ڪندو رهيو پر جڏهن هن کان وڌيڪ برداشت نه ٿي ته ٽانگي واري هن کي ٽانگي مان لاهي ڇڏيو ۽ ڀاڙو به نه ورتو. زاهد وڌيڪ ششدر ٿي ويو هن کي جلد گهر پهچڻو هو – ايتري ۾ هڪ ٻيو ٽانگو لنگهيو ۽ هو ان ۾ چڙهي ويٺو
گهر ۾ داخل ٿيندي ئي ڄمي ويو. ڇا ٿو ڏسي ته سندس اڱڻ ۾ عورتن جو ميڙ لڳو پيو آهي، جيڪي پاڙي واريون هيون، هو دروازي تي ئي ڄمي ويو. هڪ عورت ٻي کي چئي رهي هئي ”مشڪل سان نياڻي بچي ... دورو سخت پيو اٿس –“
هو تيزي سان چرين وانگر اندر ڪمري ڏانهن ڀڳو، سندس زال جي رڙ ٻڌي دهلجي ويو-”هاءِ منهنجي ٻچڙي مري وئي.“ ۽ هن جي زال بيهوش ٿي وئي. سڀ عورتون اندر گهڙي آيون هڪ عورت جي مڙس کي ڪار هئي. اهو تڪڙو ڊاڪٽر کي وٺي آيو. سندس زال کي هڪ ٻه انجيڪشن لڳايو ويون، جنهن کان پوءِ هن کي هوش آيو زاهد سڪتي ۾ اچي ويو هو. هن جون سڀ قوتون ختم ٿي چڪيون هيون، هو اڱڻ تي ڪرسي تي ويهي لغت کي بغل ۾ ڪري آسمان ڏانهن تڪي رهيو هو، جيئن هو پنهنجي ڌيءَ لاءِ نالي ڳولهڻ ۾ محو هجي. نياڻي کي دفنائڻ جو پهر آيو ته زاهد ماٺ ٿي ويو ۽ هوش ۾ اچي ويو. هن ڪو ڳوڙ هو نه وهايو. ڪفن ۾ ڍڪيل نياڻي کي کنيو ۽ پنهنجي دوستن ۽ پاڙيسرين سان گڏ قبرستان ڏانهن روانو ٿيو. اتي اڳ ۾ ئي قبر کوٽي وئي هئي. زاهد نياڻي کي قبر ۾ رکي سندس ڀر ۾ لغت رکي پوري ڇڏيو. سڀني سمجهيو ته قرآن شريف رکيو ويو ۽ دنگ رهجي ويا ته اهو ته ڪفر آهي پر زاهد کي ڪنهن به ڪجهه نه چيو صرف پنهنجي منهن ڀڻڪندا رهيا.
نياڻيءَ کي پوري جڏهن زاهد گهر پهتو ته کي پتو پيو ته سندس زال کي سخت بخار آهي. جلدي ڊاڪٽر گهرايو ويو، ان ڏسندي ئي زاهد کي چيو ته حالت سخت خراب آهي، ان ڪري ڪجهه يقين سان چئي نٿو سگهجي. زاهد مٿان ڄن بجلي ڪري هجي، پر هن حوصلو ڪري ڊاڪٽر کان پڇيو. ”مرض ڪهڙو آهي؟“
”گهڻا مرض ڪٺي ٿيا آهن، هن کي هڪ سخت صدمو پهتو آهي، ٻيو هن جي دل ڪمزور آهي. ٽيون ته هن کي هڪ سئو پنج ڊگري بخار آهي“ ڊاڪٽر سيون هيون، دوا ڏني پر حالت نه سڌري..
ڏهن پندرنهن ڏينهن بعد هن کي ٿورو هوش آيو. زاهد سک جو ساهه کنيو ۽ سندس پياري زال کيس پاڻ ڏي سڏ ڪري ڪمزور آواز ۾ چيو، ”منهنجو هاڻي پوپون وقت اچي ويو آهي. مان چند گهڙين جي مهمان آهيان“ زاهد جي اکين ۾ ڳوڙها تري آيا.
”هي تون ڪهڙيون ڳالهيون پئي ڪرين. خدا نخواسته جيڪڏهن تو کي ڪجهه ٿي ويو ته مان ڪيئن جيئرو رهندس.“
هن جي زال هن ڏي ڏٺو، ”اهي سڀ چوڻ جون ڳالهيون آهن، مان مري ويس ته ٻي ايندي. خدا اوهان جي وڏي ڄمار ڪري - ۽ -“
هن هڪ هڏڪي ڏني ۽ هڪ سيڪنڊ اندر هن جو روح پرواز ڪري ويو زاهد ماٺ ۽ صبر ڪيو ۽ ڪفن دفن کان واندو ٿي رات جو گهر کان ٻاهر نڪتو ۽ ريلوي ٽائيم ٽيبل ڏسي ريلوي لائين جو رخ ڪيو، رات جو ساڍي نائين وڳي گاڏي اچڻي هئي، هن سوچيو ته ريل جي پٽڙي تي ليٽي پوندو ۽ ريل هن جو انت آڻي ڇڏيندي..
”مون کي ڊگهي ڄمار جي گهرج ڪانهي- هي زندگي جيترو مختصر ٿي وڃي اوترو چڱو، مان وڌيڪ صدما سهڻ جهڙو ناهيان...”
هو جڏهن ريلوي جي پٽڙيءَ تي پهتو ته هن کي پري کان ريل جي روشني نظر آئي. پر هو اڃا پري هئي. هن سوچيو ته جڏهن ويجهو ايندي ته هو ليٽي پوندو. گاڏي ويجهو اچي وئي.
زاهد اڳتي وڌيو پر اوچتو هن ڏٺو ته هڪ ماڻهو ڪٿان ظاهر ٿيو ۽ ريل جي پٽڙي جي وچ تي اچي بيٺو.
ريل ڏاڍي تيز رفتار سان اچي رهي هئي. هو تيزي سان ڀڳو ۽ ان شخص کي ڌڪو ڏئي پٽڙي تان هٽائي ڇڏيو.
گاڏي هلي وئي. زاهد هن ماڻهو کان پڇيو، ” ڇا تو آپگهات ڪرڻ چاهين پيو؟“
”ها!“
”پر ڇو“
”ان لاءِ جو هاڻي صدمن سهڻ جي سگهه نه رهي آهي.“
زاهد کيس همٿ ڏياريندي وراڻيو، ”ڀاءُ! زندگي زندهه رهڻ جو نالو آهي، ان کي چڱي نموني گذار، آپگهات بزدلي آهي، پنهنجي حياتي جو ڏيئو پاڻ ئي وسائڻ ڪهڙي عقلمندي آهي. اٿ پنهنجي صدمن کي وساري ڇڏ. جي انسان جي زندگي ۾ ڏک نه هجن ته پوءِ خوشيون ڪيئن اينديون هل مون سان گڏ....“
ترجمو :سلطاناابڙو