مولوي عبدالڪريم شاهه (اول)
(1837- 1917 )
مولوي عبدالڪريم شاهه عرف يعقوب علي شاهه ولد سيد گل شاهه بخاري سن 1837 ۾ چڪ شهر ۾ پيدا ٿيو. سندس والد بزرگوار الله جو خاص ٻانهو ۽ درويش شخص هو، اکين کان نابين هو. جيڪو هن وقت پراڻي سکر ۾ بچاءَ بند ويجھو دفن ٿيل آهي. (چڪ کان پراڻي سکر لڏي ويو ۽ اتي ئي فوت ٿي ويو) پيرتوڏل شاهه لڳ کيس پير گل شاهه بخاري جي حوالي سان سڃاتو وڃي ٿو.
مولوي عبدالڪريم شاهه جي باري ۾ مولوي عبدالوهاب چاچڙ ايڊيٽر( ماهنامه شريعت سکر سال آڪٽوبر 1981 ) ۾ رقمطراز آهي ته
”مولوي عبدالڪريم شاهه 1285 هه جي لڳ ڀڳ چڪ ۾ پيدا ٿيا، سندس گھڻي تعليم سومراڻي شريف ۾ ٿي ۽ ڪجھه ڪتاب مولانا عبدالغفور همايوني وٽ به پڙهيا. پوءِ دارالعلوم ديوبند ۾ پڙهيا ۽ پوءِ مدينه عاليه هليا ويا، اتي ڪافي وقت پڙهائيندا رهيا. اتان موٽيا ته ڳڙهي تيغي ۾ ۽ غوثپور ۾ پڙهائيندا رهيا، سندس مريدن جو حلقو به اتي گھڻو آهي، پاڻ مولانا همايوني سان دست بيعت هئا. طبيعت خدمت خلق ۾ رچيل هئي. هندو هجي يا مسلمان، مرد هجي توڙي عورت جيڪو به چوندو سائين مولوي صاحب هي ڪم آهي؟ هلو! ته هليا ويندا هئا. پاڻ حڪمت جا به ماهر هئا، بيمارن جي گهر وڃي علاج ڪندا هئا، خدا پاڪ تي پوري توڪل هين. سندس پٽ مولوي غلام رسول شاهه زمين ورتي ته ان تي ناراض ٿيا ته توکي خدا تي ڀروسو ڪونهي. پاڻ راسخ العقيده سني هئا ۽ مسئلن ۾ مولانا همايونيءَ جا هم خيال هئا. 1365 هه اسي ورهيه جي عمر ۾ فوت ٿيا.“*
مولوي عبدالوهاب چاچڙ ايڊيٽر ماهنامه شريعت سکر آڪٽوبر 1981 واري پرچي ۾ مولوي عبدالڪريم شاهه جي ڄمڻ ۽ وفات ٿيڻ جا سن غلط ڄاڻايا آهن ۽ مولوي صاحب جي والد جو نالو به نه ڏنو آهي. مولانا عبدالڪريم شاهه پاڻ پنهنجو نالوپنهنجي وڏي پوٽي تي رکيو هو، ڇو جو پاڻ بيمار هئا ۽ فرمايائون الائي ڪيتري عمر آهي، مان پنهنجو نالو هن ننڍڙي پوٽي تي رکان ٿو.سندس اهو پوٽو عبدالڪريم شاهه(ٻيو) پڻ مولوي ٿيو۽ اڳتي هلي سهڪجي درگاهه جي پيرشاه ۽ علي شاهه وارن جو طالب ٿيو ۽ انالحق جو نعرو هڻي پاڻ کي الله چوايائين. روهڙي جو ڪلاسيڪل راڳي جمن ڀٽ سندس مڪتب جو شاگرد هو. هي راقم (آزاد بُخاري) جو ڏاڏو هيو سندس وفات کان پوءِ راقم تي عبدالڪريم شاهه (ٽيون) نالو رکيو ويو.
مولوي عبدالڪريم شاهه (اول) چڪ جو پهريون عالم دين هو ۽ جامع مسجد چڪ جو پهريون پيش امام ۽ چڪ جو پهريون ليکڪ پڻ هو.
مولوي صاحب حڪمت جو وڏو ماهر هو، حڪمت تي هڪڙو ڪتاب به لکيائين، جنهن جو قلمي نسخو سندس پوٽي حسن شاهه وٽ موجود آهي. فارسيءَ جو تمام گھڻو ڄاڻو هو. پاڻ فارسيءَ ۾ صرف ۽ نحو لکيائين انکان علاوه بيان العارفين فارسي مان عربيءَ ۾ ترجمو ڪيو اٿائين جيڪو سندس پوٽي ماستر مرحوم حسين شاهه جي گهر ۾ موجود آهي. پاڻ مولود چوندو ۽ لکندو هيو، مختلف فارسي گو شاعرن جي شاعري به مرتب ڪيائين، جنهن جو قلمي نسخو سندس پونئرن وٽ موجود آهي. سندس ٻه پٽ غلام رسول شاهه ۽ مولوي عبدالعزيز شاهه به سومراڻيءَ جي مدرسي مان پڙهيا ۽ مولانا همايونيءَ جا مريد ٿيا، اهي به راسخ العقيده سني هئا ۽ مسئلن ۾ مولانا همايونيءَ جا هم خيال هئا. مولوي غلام رسول شاهه فارسيءَ جو گرامر صرف ۽ نحو ۽ قرآن شريف هٿ سان لکيو جيڪو قلمي صورت ۾ سندس گھر ۾ محفوظ آهي. جڏهن ته مولوي عبدالعزيز شاهه هڪ سٺو صوفي شاعر هو، جنهن جي شاعري سندس پوين وٽ محفوظ آهي. مولوي غلام رسول شاهه 1933 ۾ وفات ڪئي، پٺيان ٽي پٽ مولوي عبدالڪريم شاهه (ٻيو)، حسين شاهه ، حسن شاهه ۽ هڪ نياڻي ڇڏي ويو.
مولوي عبدالعزيز شاهه 1955 ۾ فوت ٿيو، کيس ٻه پٽ هئا سڪندر علي شاهه ۽ انور علي شاهه”روشن“ ( سڪندر علي شاهه سندس هوندي فوت ٿي ويو) جڏهن ته انور علي شاهه چڪ جو بهترين ڪلاسڪ گلوڪار ۽ شاعر هو.
سيدگل شاهه بخاري
!
عبدالڪريم شاهه عرف يعقوب علي شاهه
! _________________ !
غلام رسول شاهه عبدالعزيز شاهه
! _____________________________ !
1 عبدالڪريم شاه ٰ2حسين شاه 3 حسن شاه 1 سڪندر شاه 2 انورعلي شاه
(بيان العارفين عربي جو عڪس ۽ مولوي عبدالڪريم شاهه جا هٿ اکر)