سيد غلام رسول شاهه
(1869-1933ع)
سيد غلام رسول شاهه ولد سيد عبدالڪريم شاهه (اول) ولد سيد گل شاهه بخاري چڪ جي اهلبيت گھراڻي ۾1869ع ڌاري جنم ورتو. پاڻ مدرسه ڪنزالعلوم سومراڻي شريف ۾ عربي ۽ فارسيءَ جي تعليم حاصل ڪيائين ۽ اتي ئي معلم ٿي رهيو جتي ڪيترن ئي نوجوانن کي ديني تعليم ڏئي فارغ التحصيل ڪيائين. هاليجيءَ جو هڪ بزرگ به سندس شاگرد هو، ان کان علاوه رستم جي هڪ مدرسي ۾ به معلم ٿي رهيو، تنهن کان بعد چڪ ۾ خلافت ڪميٽيءَ جي تعاون سان مدرس الاسلام چڪ قائم ڪري اتي ديني تعليم ڏيندو رهيو. پاڻ پنهنجي والد صاحب کان ورثي ۾ مليل حڪمت جي علم کان به واقف هو.
جيئن ته پاڻ هڪ عالم هو، پر ان سان گڏ سٺو ليکڪ ۽ ڪاتب به هو. سندس هٿ جو لکيل فارسيءَ جو صرف و نحو جو قلمي نسخو به مليو آهي جيڪو هن صاحب رستم جي مدرسي ۾ 2 ذوالحج 1309هه مطابق لکي پورو ڪيو. هي سادات نه صرف عالم، ليکڪ ۽ ڪاتب هو، پر چڪ ۾ سياسي سجاڳي آڻيندڙ پهريون مسلمانن جو سياسي اڳواڻ به هيو. هن صاحب ۽ حڪيم محمد هاشم سيٺار، الهڏني خان سيٺار گڏجي چڪ ۾ 1922ع جي لڳ ڀڳ خلافت ڪميٽيءَ جو پايو وڌو ۽ ان جو صدر ٿيو.
الوحيد 13 اپريل 1923
چڪ ۾ خلافت جلسو
خاطو لکي ٿو ته تاريخ شعبان المعظم خميس ڏينهن مغرب جي نماز کان پوءِ پيش امام جامع مسجد شريف جو مولوي ميان غلام رسول شاهه صاحب صدر خلافت ڪاميٽي چڪ ساري جماعت سان گڏجي الله اڪبر جي نعرن سان جلوس ڪڍيو ۽ سڄي شهر جي هر هڪ چوسول ۾ الله اڪبر جو نعرو هڻي عام خاص ماڻهن کي بلند آواز سان چيو ته سڀاڻي جمع جي ڏينهن جامع مسجد ۾ نماز کان پوءِ جلسو ڪبو. صبح جو 12 بجه مهل ٻانگ کان اڳي يا ٻانگ ٿيڻ شرط عام ماڻهن جا ٽولا اچڻ لڳا. اٽڪل 350 ماڻهو آيل هئا .نماز کان بعد جلسه زير صدارت مولوي ميان غلام رسول شاهه صاحب جي منقعد ٿيو .جن جي تائيد محمد هاشم(حڪيم) ڪئي.پوءِ وڏيري الهڏنه نائب صدر خلافت ڪاميٽي جي پر جوش تقرير شروع ڪئي. جنهن م نئروبي (مشرقي آفريقه ) جي گورنر پنهنجي گوري ڀاءُ اسٽينڊرڊ اخبار جي ايڊيٽر تي اسان جي رسول مقبول صه عليه وسلم جي برخلاف ليک وجهڻ تي ڪوڏوهه نه رکيو ۽ چيائين ته هن جو اهڙي ڏوهه جو ارادو ڪونه هو ۽ انهن جي روش کي جلسه جي عام ماڻهن پر جوش ٿي ننديو ۽ صداءِ احتجاج بلند ٿي ڪري چيو ته ڇونه اهڙي ماڻهوءَ کي قومن ۾ نفاق ڦهلائڻ جو ذميدار رکجي ۽ بي نمازي کي نماز پڙهڻ جي باري ۾ چيو ۽الله جل شانه جي احڪامن ۽ رسول صه جي حديثن موجب هلڻ لاءِ پر جوش تقرير ڪئي جنهن ماڻهن ۾ ڏاڍو اثر وڌو ۽ عام ماڻهن انجام ڪيو ته اسان پنج وقت ئي سنت جماعت سان گڏ نماز پڙهنداسين .تنهن کان پوءِ سڀني ماڻهن مٿا اگهاڙا ڪري اسلام جي تقويت ۽ فتح نصرت لاءِ ۽ غازي مصطفي ڪمال پاشا جي سلامتي لاٰءِ دعائون گهريون ۽ جلسه الله اڪبر جي نعرن سان ختم ٿيو.*
29 سيپٽمبر 1924ع ۾ ٻيو اجلاس ڪوٺايو، جيڪو ان وقت هندن جي باغ ”وڏي باغ“ جي نالي سان مشهور هو (هن وقت عيدن سيٺار جو باغ) ۾ چڪ ڪانفرنس جي عنوان سان جلسو ڪرايو، جلسي خطاب ڪرڻ لاءِ مولانا تاج محمد امروٽي هڪ چو چاڪي بگيءَ تي چڙهي آيو هو، ان سان گڏ رڪن الدين قاسمي (وڪيل) جو پيءُ مولوي محمد هاشم قاسمي به خطاب ڪرڻ آيو هو.
اڳتي هلي مولوي غلام رسول شاهه پيرسنيءَ جي ڪري خلافت ڪميٽيءَ جي اڳواڻيءَ تان دستربردار ٿيو ۽ سندس جاءِ تي وڏيري الهڏني سيٺار کي خلافت ڪميٽي چڪ جو صدر طور چونڊيو ويو.سندس ٻه پٽ عبدالڪريم شاهه ۽ حسين شاه خلافت ڪاميٽي ۾ ميمبر طور رهيا
مولوي غلام رسول شاهه همايون جي بزرگ مولانا عبدالغفور همايونيءَ جو پوئلڳ هو ۽ داتا فيض درياهه شاهه جي صحبت ۾ به رهيو. پاڻ 1933ع ۾ وفات ڪري ويو ۽ پنهنجي پويان ٽي پٽ عبدالڪريم شاهه، حسين شاهه ۽ حسن شاهه ڇڏيائين.
( مولوي غلام رسول شاهه جا هٿ اکر ۽ سندس لکيل فارسي صرف ونحو جي ڪتاب جو عڪس )