سيٺ چندن مل ايسراڻي
(1924ع ــ 2014ع)
سيٺ چندن مل ايسراڻي پنهنجي آبائي ڳوٺ ڳڙهي عادوشاهه ۾ ڇُٽي مل ايسراڻيءَ جي گھر۾ 1924ع ڌاري جنم ورتو. سندس خاندان 1934ع ۾لڏي اچي چڪ ۾ ويٺو. 1940ع ۾ هن سنڌي فائنل جو امتحان پاس ڪيو. زمينداري سندس اباڻو ڌنڌو آهي، هن 1947ع ۾ چڪ ۾ اناج جو گدام کوليو.ورهاڱي کانپوءِ هن لوڪل سياست ۾ حصو ورتو.سماجي واسطا وڌيڪ هئڻ ڪر ي سندس ڪافي مقبوليت هئي 1960_12_01 ۾ سينيٽري ڪاميٽي چڪ کي ٽائون ڪاميٽي جو درجو مليو ته هي ڪائونسلر چونڊيو ويو ۽ ساڳئي سال ٽائون ڪميٽي چڪ جي چيئرمين شپ تي بيٺو، جنهن ۾ هن غلام رسول سومري ايڊووڪيٽ کي شڪست ڏئي چڪ ٽائون جي پهرين چونڊيل چيئرمين جو اعزاز کنيو. هن پنهنجي پنج سالا چيئرمين شپ دوران چڪ جي ترقيءَ لاءِ سٺا ڪم ڪيا، سندس چيئرمين شپ واري دور کي اڄ به ماڻهو ساراهيندا آهن. کيس رستن جي تعمير ۽ مرمت لاءِ 45 هزار گرانٽ ملي ته سموري رقم هن انهيءَ تي خرچ ڪرائي ڇڏي، ان رقم مان هن شهر ۾ فرش هڻايا ۽ پاڻيءَ جي نيڪال لاءِ ناليون ٺهرايون، ٽائون جي آفيس جو پراڻو ڪمرو پڻ ٺهرايو. هن پنهنجو اثر رسوخ هلائي 1961ع ۾ مڊل بوائز اسڪول چڪ کي هاءِ اسڪول بنائڻ لاءِ هن پنهنجي کيسي مان 500 روپيه سکر جي چيف آفيسر کي خرچي طور ڏنا ۽ اسڪول کي اپ گريڊ ڪرايو. هن جي دور م ٽائون جو اعزازي سيڪريٽري شونداس هوندو هيو.
هن پنهنجي ايامڪاريءَ ۾ رستي جي ٻنهيءَ پاسي 250 وڻ پوکرايا ۽ انهن لاءِ مالهي مقرر ڪيو (ڇٽومل مهاجر وڻن کي پاڻي ڏيندو هو). رات جو شهر ۾ روشنيءَ جي لاءِ هر چوڪ تي فانوس لڳرايا. سندس دور ۾ نالي ٽيڪس، پڙي ٽيڪس جي شروعات ٿي ۽ 1962ع کانپوءِ هن چڪ م موصول چنگي لاءِ ناڪن جون جايون ٺهرايون، هن ٽائون لاءِ ڪلارڪ جي پوسٽ تي هڪ مسلم الهڏني سيٺار کي ڀرتي ڪيو، سندس دور/نگرانيءَ ۾ ڊاڪٽر شام داس به هندو پئنچائت چڪ طرفان پڻ ڪم ڪندو رهندو هيو.
ورهاڱي کانپوءِ هي شڪارپور جي سومرن ۽ سکر جي نامياري سياستدان علي حسن منگي جو اتحادي رهيو هن سٺي انسان کي رياست جي طرفان 1965_1971_1974 ۾ ڊي پي آر تحت گرفتار ڪري جيل وڌو ويو .سندس دور م چڪ جي اناج منڊي سکر تعلقي (هينئر ضلعو) ۾ پهرين نمبر تي مشهور هئي. چڪ ۾ سيٺ چندن مل پهريون ڀيرو اوپل ڪار آندي، جنهنکي شهر جا ماڻهو ڪمي ڪار چئي هرروز ڏسڻ ايندا هئا. کيس ٽي پُٽ (1) مهيندر ڪُمار (2) ٻالچند (3) ڪيشؤن داس، سندس وڏو پٽ مهيندر جوانيءَ ۾ ئي وفاتَ ڪري ويو، ٻيون نمبر پٽ ٻالچند ايسراڻي سنڌي ادبي سنگت چڪ جو بنيادي ميمبر آهي.ٽيون نمبر پٽ ڪيشئون داس چڪ جا سٺا واپاري آهي. هي سماج سڌارڪ ڀلو انسان 9 فيبروري 2014ع ۾ وفات ڪري ويو.