لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

چَڪَ جا چندن هارَ

ڪتاب ”چَڪ جا چندن هار“ اوهان اڳيان پيش آهي. سنڌ جي تاريخي شهر چَڪ ۾ سماجي، سياسي ۽ ادبي حوالي سان متحرڪ شخصيتن تي لکيل تحقيقي مضممونن جي هن مجموعي جو محقق آزاد بخاري آهي. هي ڪِتابُ هِڪَ طرف چَڪَ شهر جي اِنهن اهم ۽ اعليٰ شخصيَتُن جي ڪَمَ ۽ ڪردارَ کي نئين نَسُلَ آڏو اُجاگَر ڪَِري ٿو ته ٻئي طَرف اِهي سَڀيئي حوالا ۽ معلوماتِ تاريخَ ۾ محفوظ ٿيڻَ جي حيثيت پِڻُ ماڻن ٿا.
  • 4.5/5.0
  • 3284
  • 644
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • آزاد بخاري
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book چَڪَ جا چندن هارَ

سيد حسين شاهه بخاري

سيد حسين شاهه بخاري
( 1909ع-1986ع)

سيد حسين شاهه ولد سيد غلام رسول شاهه بخاري پنهنجي آبائي ڳوٺ چڪ ۾ 15 مارچ 1909ع تي جنم ورتو. سندس قد پنج فوٽ ڇهه انچ هو، سنڌي ويس ۽ پٽڪو ٻڌندو هو، سندس منهن مهتابي تي مٺ جيتر سونهاري هئس. پاڻ سنڌي فائنل ڪري تعليم کاتي ۾ پرائمري استاد ٿيو، 22 مئي 1933ع تي رڪ شهر ۾ اسسٽنٽ ماستر مقرر ٿيو، جنهن بعد هو مختلف وقتن تي هاڻوڪن ضلعن سکر، خيرپور ۽ شڪارپور جي ڳوٺن ۾ هيڊ ماستر ۽ اسسٽنٽ ماستر ٿيندو رهيو مذهبي تعليم پنهنجي والد صاحب کان ورتائين.
سندس دوستن ۾ وڏيرو الهڏنو خان، ملوڪ سنگهه سونارو، حڪيم محمد هاشم سيٺار، الهداد خان سيٺار ، پهلاج راءِ جيواڻي، استاد گل محمد خان مهر، هرچومل (کاهي) محمد عارف لاڙڪ (خانپور) غلام حيدر خان سيٺار ۽ عبدالقادرخان سيٺار جا نالا اچي وڃن ٿا.
پاڻ سٺ واري ڏهاڪي کانپوءِ چڪ جي پرائمري استادن جو پهريون صدر ۽ خزانچي رهيو، پاڻ محنتي ۽ اورچ استاد هيو. سندس وڏو ڀاءُ عبدالڪريم شاهه(ٻيو) چڪ جي جامع مسجد سيٺارن واري جو پيش امام رهيو ۽ چڪ جي عيد گاهه جو پڻ پيش امام هو، ان جي وفات کان پوءِ سيد حسين شاهه چڪ جي مسلمانن کي بنا ڪنهن فرقيواراڻي سوچ جي عيد نماز پڙهائيندو هو. سندس ديوبندي فرقي وارن سان مسلڪي اختلاف ٿيڻ جي ڪري کانئس عيد نماز جي پيش امامت کسي ٻئي ملان کي ڏيڻ جي ڪري هن عيد نماز پڙهائڻ ڇڏي ڏني. سندس سوچ ديوبندي مسلڪ جي انتها پسنديءَ سان ٽڪراءَ ۾ رهي، پر پنهنجي اولاد کي مذهبي تعليم ديوبندي مسلڪ وارن کان ئي ڏياريندو رهيو. کيس هڪ پٽ ڊاڪٽر تراب علي شاهه آهي، جنهنکي هن مذهبي تعليم مدرسه حزب الابرار چڪ مان ڏياري، جتي هو صرف و نحو تائين پڙهيو پئي ته مدرسي جي مهتمم صاحب تراب علي شاهه جي صرف نَحوَ جي ڪاپيءَ تي لکيل نالي مان” علي“ لفظ تي ليڪ ڏئي تراب احمد شاهه لکي ڇڏيو، جنهن تي سيد حسين شاهه ڪاوڙجي پٽ کي ئي مدرسي مان اٿاري ڇڏيو، پر پوءِ به مرڻ گھڙي تائين ديوبندين جي مسجد ۾ پنج ئي وقت نماز پڙهيائين.
سيد حسين شاهه، پنهنجي پيءُ مولوي غلام رسول شاهه ۽ الهڏني خان سيٺار سان خلافت تحريڪ ۾ گڏ رهيو ، هي نوجوان هيو ته “سنڌ آزاد جماعت ”جو چڪ ۾ بنياد پيو ته ان جو به ميمبر ٿيو، پر پيءُ جي وفات کانپوءِ هن سياست م حصو وٺڻ ڇڏي ڏنائين. هي مولانا عبيدالله سنڌي کان متاثر هيو ۽ راقم کي اڪثر مولانا عبيدالله سنڌي جون سٺيون ڳالهيون ۽ ڪارناما ٻڌائيندو هيو.
هن رٽائرڊ ٿيڻ کانپوءِ پنهنجو ذاتي ڪاروبار ڪري گذر سفر ڪيو کيس بگيون گھوڙا ڌارڻ جو پڻ شوق هو. چڪ ۾“ انجمن فلاح بهبود” ٺهي ته ان م به حصو ورتائين، سندس ڀاءُ حسن شاهه فلاح بهبود چڪ جو عهديدار هيو. پاڻ پرائمري ماستر جي حيثيت ۾ 14 مارچ 1968ع تي رٽائرڊ ٿيو.کيس ٻه گھرواريون، هڪ پٽ ڊاڪٽر تراب علي شاهه ۽ پنج ڌيئرون آهن. سندس وڏي ڌيءَ راقم جي امڙ هُئي. حڪمت جو پڻ چڱو ڄاڻو هو، پيريءَ ۾ دل جي دوري پوڻ ڪري 8 سيپٽمبر1986ع ۾ وفات ڪيائين.