5. شانوءَ جا خواب
بدن جو ڇلڪڻ، هڪ جيڏن سان گڏجندي ويندي مذاق ڪرڻ ۽ چنچل بازي ۾ سڀني کان گوءِ پئي کنيائين. گهر ۾ سندس ماءُ ۽ پيءُ رهندا هئا. سندس پيءُ هاڻ ته اچي کٽ سنڀالي هئي. جڏهن به هو بستر، بيماري ۽ پنهنجي ڌيءُ جي وڌندڙ قد ڏانهن ڏسندو هو ته سوچن ۾ ٻڏي ويندو هو. ڪڏهن ڪڏهن چئي ڏيندو هو ته شانو، هاءِ شانو جو ڇا ٿيندو. مون کي ته خبر ئي نه ٿي پوي ته هن جو ڀاڳ ڪيئن ڦٽو. سڄي ڳوٺ ۾ ڏس آهي ڪا اوهي واهي، ڏس ته شانو جي قسمت جو هن لاءِ ڪوبه هڪ جيڏو ته ٺهيو پر ڪوبه ڪنوارو وڏو به نه رهيو آهي. هن جون سهيليون جيڪي آهستي آهستي سڀ پرڻجي چڪيون آهن، جيڪي هن کي ستائينديون هيون. شانو… ڳولهه گهوٽ…… هوءَ به ائين ئي چئي ڏيندي هئي: منهنجو گهوٽ لکن جو مٽ هوندو، مان شهري بابوءَ سان شادي ڪنديس. بلي بلي… هلي آ شهري بابوءَ سان لائون لهڻ. هڪ سهيلي چيس. ها ادي… ڇو نه، پاڻ گهٽ آهي. ڪو شهري بابو ڏسيس ته سچ به اڪن ڇڪن ٿي پوندس. ٻئي سر ڀرايو پر پنهنجا وڏا ڌارين ۾ ڏين ڪٿي. هتي سڀئي خاموش ٿي ويون (دل ئي دل ۾ شانو جي ارمانن جا محل پرزا پرزا ٿيڻ لڳا ۽ پنهنجي خوابن جي پوري نه ٿيندڙ تعبير تي سوچڻ لڳي)
ها ادي… هن ٿڌو ساهه ڀريندي چيو. پاڻ جيئن سوچون، تيئن ٿئي ته ڇا کپي.
ڀلا شانوءَ جو ڇا ڪجي… شانوءَ جي پيءُ هڪ دفعو وري پنهنجي زال جا ڪن ڀريا. شانوءَ لاءِ… ڪنهن سؤٽ ماسات کي ٻي زال ڪري ڏيون يا ڪنهن جي ڄمڻ جو انتظار ڪريون. شانوءَ جي ڇلڪندڙ جوانيءَ ٻنهي کي پريشان ڪري ڇڏيو. شانو کي ڌارين ۾ ڏيڻ ته پري رهيو، پر سوچڻ تي به هنن جا وڏا هنن تي ڪهاڙيون کڻندي شايد دير نه ڪن ها. انهيءَ ڪري هنن کي شانو جي ڳڻتي گهڻي پئي ٿي. شانو جو ڏاڏو، جيڪو سؤ سالن کان مٿي هوندي به اڃا جيئرو هو، هو ته ڌارين کي سڱ ڏيڻ جو سخت خلاف هو ۽ راڄ وارا هن جي مرضي خلاف ڪوبه قدم نه کڻندا هئا. هن جي ئي مرضي سان ڪئي نوجوان ڇوڪريون، پوڙهن جي مٿي لڳيون، جن کي اڳي ئي هڪ هڪ زال هوندي هئي. پر ڇوڪريون بي وسي جون مهرون زبان تي لڳائي، خاموشي سان انهن جي پلئه سان اٽڪي پنهنجي گهر ڏانهن روانيون ٿينديون ويون. هيستائين ڪابه ڇوڪري نه ڪڇي ۽ هاڻ شانو راڄ جي آخري ڪنواري ڇوڪري هئي، تنهن جي زبان تي به خاموشي جي مهر نظر پئي آهي.
فيصلو اهو ٿيو ته شانو… لاءِ گهوٽ اهو ٿيندو جيڪو هاڻ ڄمندو. انهيءَ مهيني سندس چاچي جي گهر هڪ ڪڪو ڄائو. شانو هن جي نالي ڪئي وئي. ڀلا ڪٿي شانو جي مست ۽ رنگيلي جواني ۽ ڪٿي ڪجهه ڏينهن جو ڪِڪو. ڏينهن گذرندي ويرم نه لڳي، لياقت اچي مئٽرڪ ۾ پهتو. لياقت هن ڳوٺ جو پهريون ڇوڪرو هو، جيڪو مئٽرڪ پاس ڪري چڪو هو. هاڻي سڀني کي انتظار هو ته لياقت ڪڏهن ٿو جواني جي هوا کائي ۽ هوڏانهن لياقت کي مائٽن، هن جي اسرار تي اڳتي پڙهائڻ لاءِ شهر موڪليو. لياقت شهر ۾ رهي شوخ، چنچل ۽ شرارتي ٿي پيو. هڪ شرارتي ٻيو پڙهيل، هر ڪنهن کي پئي وڻيو. هيڏانهن دل ئي دل ۾ شانو، هن لاءِ سهڻا سپنا ڏسڻ لڳي هئي. جمع ڏينهن تي هن جي ديدار لاءِ هن جي راهن ۾ سيج وڇائيندي هئي. انٽر ڪرڻ کان اڳ… لياقت پنهنجو قدم جواني ڏانهن وڌائي چڪو هو. هاڻ شانو جا مائٽ هڪ ڏينهن به صبر نه ڪري رهيا هئا.
تانجو لياقت ڊاڪٽري واري ڪورس ۾ اچي پهتو ۽ لياقت يونيورسٽي ۾ مائٽن کان بنا پڇڻ جي روزي سان شادي ڪري ڇڏي، مائٽن کي صرف اطلاع پهچايائين. جڏهن اها خبر شانوءَ تائين پهتي ته هن ڪجهه ڏينهن تمام گهڻو ڳڻتين وارو وقت گذاريو، پر هڪ ڏينهن ڳالهه باهه وانگر پکڙجي وئي ته شانو واهه ۾ ٽپو ڏئي پنهنجو انت آڻي ڇڏيو. جڏهن به شانو جي موت جو منظر اکين اڳيان ايندو اٿم ته هن جو معصوم چهرو رڙيون ڪندي نظر ايندو اٿم ته هن جا سهڻا سهڻا سپنا ۽ هن جا خواب پورا ڇو نه ٿيا.