منهنجو پهريون خط
هن پڇيو: ”ڇا تون صحافي آهين؟“
”ها آءُ آهيان، يا ائين کڻي چئو ته آءُ هوس، هن وقت آءُ هڪ جنگي قيدي آهيان“.
”تون ايل سگلو ۾ ڪم ڪندو هئين ڇا؟“
”ها“.
”توکي خبر آهي يا نه، ته تنهنجي اخبار شايع نه پئي ٿئي“.
”ها مون کي خبر آهي، پر ڪنهن ڏينهن تي اها ٻيهر نڪرندي“.
”مان اها اميد ڪريان ٿو“.
”مهرباني“
”مون اوهان لاءِ هڪ خط آندو آهي“ هن ڪاغذ جو هڪ ٽڪرو مون کي ڏيندي مرڪندي چيو. جيئن ئي منهنجي لکڻيءَ تي نظر پئي، منهنجي دل اڇلون ڏيڻ لڳي. اهو خط منهنجي زال طرفان هو. اها سندس ۽ منهنجي ڌيئرن پاران پهرين خبر هئي.
سوئس جدا ٿيندي چيو ته ”آءُ جواب وٺڻ لاءِ پرئين ٻيهر ايندس. انهيءَ ڳالهه کي نه وسارجان ته جنهن ماڻهو کي تون خط لکندين، ان تائين پهچڻ کان اڳ فوجي ان کي پڙهندا. اليئا پاران آيل خط، غير معمولي حد تائين مختصر هوندي به گهڻو ڪجهه ٻڌايو. آءُ انهيءَ احوال کي ڪڏهن به نه وساري سگهندس. لکيل هو: ”اسان کي تنهنجي تمام گهڻي چنتا آهي. اسان سڀني کي توتي فخر آهي. اسان کي ڪا به مشڪل ڪانهي. توکي اسان وڌ کان وڌ پيار ٿا ڪريون. چميون ۽ پيار“. اهو سمورو خط هو. پر انهن مختصر جملن گهڻو ڪجهه ٻڌايو هو. آءُ خاص طور تي ”اسان سڀني“ وارن لفظن کي جن جي هيٺان ليڪ ڏنل هئي، ڏسي ڏاڍو خوش ٿيو هوس. انهيءَ جو مطلب هو ته نه رڳو منهنجي زال ۽ منهنجي ڌيئن کي مون تي فخر هو پر منهنجي ڪامريڊن کي به اها خبر هئي ته مون ايذائن ۽ تشدد کي ڪيئن منهن ڏنو آهي ۽ کين مون تي فخر هو.
”ڪا به مشڪل ڪانهي“ وارن لفظن جو مطلب هو ته منهنجي زال ۽ ڌيئرن کي گرفتار نه ڪيو ويو آهي ۽ اهڙي ريت اهي پنوشي جي سپاهين جي وحشي سلوڪ جو نشانو نه بڻيون آهن.
انهيءَ رات آءُ فرحت سان سمهيس. وڌيڪ تشدد جي خيالن مون کي پريشان نه ڪيو. آئون بلڪل مطمئن هوس، پر هاڻي سائيڪلنگ پٽيءَ تي وڌيڪ پڇاڳاڇا ۽ تشدد نه ٿيڻو هو.