تعليم

اعليٰ تعليم جا عالمي رجحان ۽ موقعا

جيڪڏهن توهان دنيا جي ٽاپ يونيورسٽين ۾ پڙهڻ چاهيو ٿا پر انهن جون تمام مهانگيون فيون ۽ ٻيا خرچ برداشت ڪرڻ ۾ ڪا مشڪل سامهون آهي ته گهٻرائڻ جي ڳالهه ڪانهي، ڊاڪٽر شاهمراد چانڊيي جو لکيل هيءُ ڪتاب توهان جي مڪمل رهنمائي ڪندو ته توهان ڪهڙي طريقي سان دنيا جي ڪهڙي بـ ملڪ جي ڪهڙي به يونيورسٽيءَ ۾ پنهنجي پسند مطابق داخلا وٺي پنهجو تعليمي خواب پورو ڪري سگهو ٿا. دنيا جي هر کنڊ ۽ هر ملڪ جي ٽاپ يونيورسٽين ۾ داخلا جي طريقيڪار کان وٺي، ويزا، فيس، فنڊنگ، اسڪالرشپس، رهڻي ڪرڻي، سماجي، معاشي، ثقافتي ۽ سياسي پهلوئن سميت مڪمل ڄاڻ ڏيندڙ هيءُ ڪتاب سنڌ جي سمورن شاگردن، استادن، والدين سان گڏوگڏ تعليمي ادارن ۽ خصوصاَ سنڌ حڪومت جي رهنمائيءَ لاءِ هڪ ”گولڊ مائن“ (سون جي کاڻ) جي حيثيت رکي ٿو.
Title Cover of book اعليٰ تعليم جا عالمي رجحان ۽ موقعا

ٻه اکر

نوجوان شاهمراد چانڊيو تازو ملائشيا مان انفارميشن ٽيڪنالاجي ۾ پي ايڇ ڊي ڪري آيو آهي. هيءُ نوجوان پنهنجي علائقي جي هر دلعزيز سماجي اڳواڻ ۽ اسان جي پياري دوست ساٿي سائين محمد صلاح چانڊئي جو نينگر آهي. سندس تعلق قنبر-شهدادڪوٽ ضلعي جي انتهائي پٺتي پيل شهر واره سان آهي. قنبر-شهدادڪوٽ ضلعو قبائلي طرح ٻن حريف قبيلن چانڊين ۽ مگسين جي نوابيءَ ۽ سرداريءَ ۾ اچي ٿو. هتان جا ماڻهون صدين کان اڪثر ڪري نفسياتي طرح وڏيرن، نوابن ۽ جاگيردارن جا غلام رهندا پيا اچن. اتي گذريل ڪيترن ايامن ۽ ورهين کان غريب ماڻهن لاءِ تعليم حاصل ڪرڻ شهر ممنوعه بڻيل رهي آهي، مگر ڪجهه ڏهاڪن کان پوءِ اُتي جي ماڻهن ۾ شعوري طرح تبديلي آئي آهي جو هُو تعليم جي اهميت کان واقف ٿي رهيا آهن ۽ هنن پنهنجا پيٽ ڪَٽي پنهنجي اولاد کي تعليم ڏيارڻ جي هڪڙي مهم شروع ڪئي آهي، جنهن ۾ نوجوان شاهمراد چانڊيو به هڪ آهي. هن جو خاندان 70 واري ڏهاڪي کان سياسي ۽ سماجي طرح سجاڳ رهندو پيو اچي، ان جو نتيجو شاهمرا جي پنهنجي ملڪ کان چين ۽ ملائشيا وڃي اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ آهي. سڌريل قوم جا فرد رڳو پنهنجي لاءِ نه سوچيندا آهن، پر هنن جي نظر مستقبل ۾ هوندي آهي ۽ حال کي هٿ مان ڇڏڻ نه ڏيندا آهن ۽ هو پنهنجي قوم لاءِ ڪجهه نه ڪجهه ڪندا آهن. شاهمراد چانڊئي هيءُ ڪتاب لکي ڄڻ ته سڌريل قوم جي فرد هئڻ جو ثبوت ڏنو آهي هن جي اندر ۾ هڪ اهڙي تڙپ ۽ لوچ پوچ آهي، جيڪا پنهنجي قوم لاءِ ڪجهه ڪرڻ چاهي ٿي. تعليم هڪ اهڙو هٿيار آهي، جنهن سان ڪنهن به محڪوم، مجبور ۽ بي ساعت قوم کي شعوري طرح سجاڳ ڪري ۽ نئين عزم ولولي سان هم ڪنار به ڪري ٿي. هن ڪتاب جي اڀياس کان پوءِ معلوم ٿئي ٿو ته شاهمراد چانڊيو رڳو ٻار پڙهائيندڙ هڪ عام استاد نه آهي، پر هن جي اک سماج جي هر لڪيل گوشي کي تمام ويجهي کان نه رڳو ڏسي ٿي پر سندس ذهن ان جي مناسب علاج جو ادراڪ به رکي ٿو.
هيءُ ڪتاب نئين نسل کي ڀٽڪڻ بجاءِ هڪ اهڙي گس تي وٺي وڃڻ چاهي ٿو، جنهن جي اڄ اسان جي قوم جي نسل کي سخت ضرورت آهي. اسان جي قوم کي هن وقت اهڙي سائنسي تعليم جي ضرورت آهي، جيڪا اسان جي مظلوم ۽ محڪوم قوم کي غلاميءَ جي ڌٻڻ مان ڪڍي هڪ صاف ۽ شفاف وڻندڙ ۽ خوشگوار ماحول عطا ڪري. اسان جي نئين نسل کي اهڙي تعليم گھرجي، جيڪا جاگيردرانه ۽ سرمائيدارنه صدين واري سماج کي پرزا پرزا ڪري سگھي. جنهن سان اسان جي سنڌ شاهوڪار ۽ پرامن بڻجي سگھي. هيءُ ڪتاب اهڙي سوچ جي عڪاسي ڪري ٿو. ڪتاب مختلف ڄاڻ سان ڀرپور آهي ۽ سندس لکڻ جو اسٽائيل سفرنامي وانگر آهي. هن جيڪا ڳالهه سمجهائڻ چاهي آهي، اها نهايت دلپزير ۽ آسان پيرايي ۾ بيان ڪري ويو آهي. اها وڏي ڳالهه آهي. ڇو ته اسان وٽ وڏا وڏا اديب هوندا آهن، پر جڏهن هو پنهنجي مقصد بيان ڪرڻ ويهندا آهن، ته ڪري نه سگھندا آهن، پر شاهمراد چانڊئي سان ائين نه ٿيو آهي، هن ڪتاب ۾ جيڪا ڳالهه سلڻ چاهي آهي، اها ڀرپور نموني ۾ سلي ويو آهي. نوجوان شاهمراد چانڊئي کي هن ڪتاب لکڻ تي مبارڪون ڏيان ٿو. ۽ اها تمنا پڻ رکان ٿو ته شل هيءُ ڪتاب، ليکڪ جي انهن خوابن جي ساڀيان ماڻي، جيڪي خواب هن ڏٺا آهن.

دين محمد ڪلهوڙو
ايم.سي.پي واپڊا ڪالوني
ڄامشورو سنڌ
سومر، آگسٽ-27، 2018ع