تعليم

اعليٰ تعليم جا عالمي رجحان ۽ موقعا

جيڪڏهن توهان دنيا جي ٽاپ يونيورسٽين ۾ پڙهڻ چاهيو ٿا پر انهن جون تمام مهانگيون فيون ۽ ٻيا خرچ برداشت ڪرڻ ۾ ڪا مشڪل سامهون آهي ته گهٻرائڻ جي ڳالهه ڪانهي، ڊاڪٽر شاهمراد چانڊيي جو لکيل هيءُ ڪتاب توهان جي مڪمل رهنمائي ڪندو ته توهان ڪهڙي طريقي سان دنيا جي ڪهڙي بـ ملڪ جي ڪهڙي به يونيورسٽيءَ ۾ پنهنجي پسند مطابق داخلا وٺي پنهجو تعليمي خواب پورو ڪري سگهو ٿا. دنيا جي هر کنڊ ۽ هر ملڪ جي ٽاپ يونيورسٽين ۾ داخلا جي طريقيڪار کان وٺي، ويزا، فيس، فنڊنگ، اسڪالرشپس، رهڻي ڪرڻي، سماجي، معاشي، ثقافتي ۽ سياسي پهلوئن سميت مڪمل ڄاڻ ڏيندڙ هيءُ ڪتاب سنڌ جي سمورن شاگردن، استادن، والدين سان گڏوگڏ تعليمي ادارن ۽ خصوصاَ سنڌ حڪومت جي رهنمائيءَ لاءِ هڪ ”گولڊ مائن“ (سون جي کاڻ) جي حيثيت رکي ٿو.
Title Cover of book اعليٰ تعليم جا عالمي رجحان ۽ موقعا

تاثرات: شاهمراد جي محنت رنگ لائيندي

بابا سائين جي وفات کان پوءِ، اسان جي وڏي ڀاءُ محمد صلاح چانڊئي کي آخري پٽ ڄائو، ته اسان کي بي انتها خوشي ٿي ۽ مٿس شاهمراد نالو رکيوسين. شاهمراد، اسان جي بابا سائين جو نالو هو. ماڻهوءَ جي مزاج ۽ طبعيت تي نالي جا به اثر پون ٿا ۽ اسان جي ڀائٽي تي به بابي سائين جي نالي جا اثر پوڻ شروع ٿيا. اسان چاهيو ته هيءُ نينگر وڏو ٿي اسان جي والد صاحب جو نالو روشن ڪري ۽ بابا سائين جي نالي سان ترقي ڪري ته جيئن هِن ماڊرن دور ۾ اسان جي بابا سائين جي نئين سڃاڻپ ٿي. اسان جو والد بزرگوار شاهمراد چانڊيو پنهنجي دور جو وڏو مهمان نواز ۽ اوطاقي مڙس هو. ماڻهن سان آئي وئيءَ مهل گڏ بيهي رهڻ، ٻن وڙهيل ڀائرن کي پاڻ ۾ پرچائڻ بابي سائينءَ جي سڃاڻپ هئي. اڄ اسان جي، پنهنجي ڳوٺ ۽ ڀرپاسي ۾ جيڪا به عزت آهي، اها بابا سائين جن جي خوسگوار سماجي لاڳاپن ۽ روين جي ڪري آهي. انڪري اسان چاهيون ٿا ته بابي سائين جي نالي سان منهنجو ڀائٽيو شاهمراد به ترقي ڪري ۽ عزت ڪمائي.
اسان جو ڀائٽيو شاهمراد ننڍپڻ کان ئي شرميلو، گھٽ ڳالهائو رهيو آهي. ننڍپڻ کان جيڪا هن جي تعليمي تربيت ٿيڻ گھربي هئي، اها غربت سبب نه ڪري سگھياسين، پر پنهنجي وس ۽ وت آهر هن جي مدد ضرور ڪئي. شاهمراد انٽر پاس ڪرڻ کان پوءِ ميڊيڪل سائنس جي فيلڊ ۾ چونڊجي نه سگهيو. هن جو خواب هو ته هُو ڊاڪٽر ٿئي. ميڊيڪل ۾ پاس نه ٿيڻ سبب هو، گھڻو مايوس ٿيو، پر سندس اندر ۾ مسلسل محنت ڪندڙ هڪ انسان ويٺل هو، جنهن شاهمراد کي اڳتي وٺي هلڻ ۾ اتساه ڀريندو رهيو جو سندس محنت رنگ لاٿو ۽ ميرٽ جي بنياد تي سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ ليڪچرار مقرر ٿيو ۽ پوءِ اسڪالرشپ ذريعي ملائشيا وڃي انفارميشن ٽيڪنالاجي ۾ پي ايڇ ڊي جهڙي اعليٰ ڊگري حاصل ڪري آيو آهي. شاهمراد جي ڪاميابيءَ تي اسان کي انتهائي خوشي ٿي آهي جو هو لڳاتار محنت ڪري پنهنجي قابليت تي ٻاهران اعليٰ تعليم حاصل ڪري آيو آهي، جيڪا اسان جي خاندان ۾ اڳ ڪنهن به حاصل نه ڪئي آهي. سندس تربيت ۾ هن جي والد يعني منهنجي وڏي ڀاءُ محمد صلاح چانڊئي جو وڏو هٿ آهي. محمد صلاح چانڊيو پنهنجي علائقي ۾ ڪنهن به تعارف جو محتاج نه آهي. هن عوامي تحريڪ جي پليٽفارم تان ايم.آر.ڊي جي تحريڪ ۾ 15 –آگسٽ 1983ع تي لاڙڪاڻي پاڪستان چوڪ تان گرفتاري ڏني، کيس سينٽرل جيل سکر ۾ رکيو ويو. ان کان پوءِ ملٽري ڪورٽ محمد صلاح کي 10 ڪوڙن جي سزا ٻڌائي، کيس 10 ڪوڙا هنيا ويا. شاهمراد جو والد به پنهنجي والد صاحب وانگر پنهنجي شهر ۽ ٻهراڙيءَ جي ماڻهن سان پيار ڪندڙ، ڏکن سکن ۾ انهن جو ساٿ ڏيندڙ، مهمانواز ۽ اوطاقي مڙس آهي. اسان جو گھر 70 واري ڏهاڪي کان سياسي طرح سجاڳ رهيو آهي، اسان جي خاندان مان عبدالله چانڊيو، محمد نواز چانڊيو، امير بخش چانڊيو ۽ ڊاڪٽر حسن چانڊيو اهڙا ڪردار رهيا آهن، جيڪي ايم. آر.ڊي جي تحريڪ ۾ به سرگرم رهيا ۽ سياسي طرح عوامي تحريڪ ۾ موجود رهيا جن جو پنهنجي علائقي ۾ سياسي اثر رهيو آهي. گھر ۾ مسلسل اهڙي سياسي ۽ سماجي ماحول جو شاهمراد تي به ننڍپڻ کان اثر پيو آهي، وٽس علم جو خزانو آهي، جيڪوهن ڪتاب جي صورت ۾ ظاهر ٿيو آهي. اسان جي خاندان ۾ اڳ ڪنهن به ڪتاب نه لکيو آهي ۽ هيءُ ڪتاب، اسان جي پوري سياسي، سماجي ۽ تعليمي شعور کي پنهنجو ڪري ٿو. اسان اميد ڪريون ٿا ته هيءُ ڪتاب، سنڌ ۾ بگڙيل تعليم کي سنوارڻ ، سڌارڻ ۽ نئين نسل ۾ تعليم جي شعور ڦوڪڻ ۾ اڳتي هلي سنگِ ميل ثابت ٿيندو ۽ اسان جو ڪيل پورهيو ضرور صابِ پونديو.

حريف چانڊيو
شاهمراد چانڊئي جو چاچو
سچل ڳوٺ ڪراچي
خميس 23، آگسٽ 2018ع