پيش لفظ
اسان جهڙن پوئتي پيل سماجن ۾ جڏهن ڪي ماڻهو پنهنجي صلاحيتن، محنت يا ڪن اتفاقن سبب اڳتي وڌندا آهن، ۽ سندن طبقو تبديل ٿيڻ لڳندو آهي، تڏهن اهي پاڻ کي خلائي مخلوق سمجهڻ لڳندا آهن ۽ آهستي آهستي نه رڳو پنهنجي اصليت کي وساري ڇڏيندا آهن پر هڪڙي حد کان پوءِ، پنهنجي طبقي، وطن، ڌرتي ۽ ديس واسين کي سست، ڪاهل، ڪم چور ۽ نه ڄاڻ ته ڇاڇا چئي نفرت جو اظهار ڪندا آهن. پر ڪي ماڻهو اهڙا به ٿيندا آهن جيڪي پنهنجي روين، خيالن، سوچن ۽ عملن جي ذريعي پنهنجي قوم جي ڦٽل نصيب سنوارڻ جي ڪوشش ڪندا آهن. اسان جو پيارو ڀائٽيو، ڊاڪٽر شاهمراد چانڊيو به انهن ئي مڻيادار مڙس ماڻهن جي ڪهڪشان جو هڪڙو سندائين مهڪندڙ، ٻهڪندڙ، جرڪندڙ ۽ جڳمگائيندڙ روشن ستارو آهي جيڪي پنهنجي ديس ۽ ديس واسين جي ترقي ۽ تعمير لاءِ سوچيندا ۽ لوچيندا آهن.
سندس هيءُ ڪتاب ”اعليٰ تعليم جا بين الاقوامي رجحان ۽ موقعا“ پڻ سندس ان ئي ڪاوش جي پهرين ڪڙي آهي. توڙي جو اسان جا ڪيترائي مانوارا استاد ۽ دوست Ph.D ڪري آيا آهن پر کين الائي ڇو پنهنجي ان تجربي کي قلم بند ڪرڻ ۽ نئين نسل ڏانهن منتقل ڪرڻ جو خيال نه آيو. توڙي جو هو پنهنجن انهن تجربن ۽ ڪارنامان جو ذڪر ذاتي محفلن ۾ بارها ڪندا رهيا آهن.
منهنجي خيال ۾ ڊاڪٽر شاهمراد چانڊيو جو هي ڪتاب نه رڳو اڳتي وڌڻ ۽ اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ جي خواهش مند شاگردن پر پنهنجي اولاد کي اعليٰ تعليم ڏيارڻ جا خواب ڏسنڙ والدين لاءِ شروعاتي ئي صحيح پر هڪڙي ”گائيڊ بڪ“ جي حيثيت رکي ٿو.
هن ڪتاب جي پروف ريڊنگ ۽ پڙهڻ دوران اهو احساس باربار اڀريو ٿي ته : ڪاش! ڪو اهڙو مرد مجاهد اسي واري ڏهاڪي ۾ به پيدا ٿئي ها ۽ اسان سان ائين ويچار ونڊي ها ته ان دور جا مون جهڙا ڪيترائي نوجوان ڀٽڪڻ بجاءِ شايد اعليٰ تعليم جي ان شاندار شاهراه جا پانڌيئڙا ٿي پون ها ۽ قوم جي گھاءُ گھاءُ ٿيل وجود تي تعليم ۽ ترقيءَ جا پها ۽ پٽيون رکي سگھن ها!.
اميد ته اسان جو نوجوان نسل هن تحرير مان لاڀ حاصل ڪندو ۽ پنهنجي تعليمي ڪيريئر کي وڌائڻ لاءِ رهنمائي حاصل ڪندو ۽ ڊاڪٽر شاهمراد چانڊيي جيان پنهنجن تجربن، خواهشن ۽ خيالن کي پنهنجي ايندڙ نسل جي رهنمائي ۽ رهبريءَ لاءِ قلم بند ڪندو.
جيڪڏهن اسان ان سلسلي کي جاري رکڻ، پنهنجي تعليمي ادارن جي مالڪي ڪرڻ ۽ پنهنجي استادن کي سماج اندر جائز مقام ڏيارڻ جي جدوجهد کي لڳاتار ۽ مسلسل قائم رکيو اينداسين ته يقينن هڪ ڏينهن پنهنجي وطن ۽ عوام کي دنيا جي مهذب، ترقي يا فته ۽ تعليم يا فته قومن جي صفن ۾ شانائتي ۽ مانائتي جاءِ تي ضرور پهچائينداسين.
علم لاءِ جاکوڙيندڙ قافلي جو ادنيٰ سپاهي
نور راهوجو
ڀريا وليج ڄام شورو ڦاٽڪ
27-8-2018