تعليم

اعليٰ تعليم جا عالمي رجحان ۽ موقعا

جيڪڏهن توهان دنيا جي ٽاپ يونيورسٽين ۾ پڙهڻ چاهيو ٿا پر انهن جون تمام مهانگيون فيون ۽ ٻيا خرچ برداشت ڪرڻ ۾ ڪا مشڪل سامهون آهي ته گهٻرائڻ جي ڳالهه ڪانهي، ڊاڪٽر شاهمراد چانڊيي جو لکيل هيءُ ڪتاب توهان جي مڪمل رهنمائي ڪندو ته توهان ڪهڙي طريقي سان دنيا جي ڪهڙي بـ ملڪ جي ڪهڙي به يونيورسٽيءَ ۾ پنهنجي پسند مطابق داخلا وٺي پنهجو تعليمي خواب پورو ڪري سگهو ٿا. دنيا جي هر کنڊ ۽ هر ملڪ جي ٽاپ يونيورسٽين ۾ داخلا جي طريقيڪار کان وٺي، ويزا، فيس، فنڊنگ، اسڪالرشپس، رهڻي ڪرڻي، سماجي، معاشي، ثقافتي ۽ سياسي پهلوئن سميت مڪمل ڄاڻ ڏيندڙ هيءُ ڪتاب سنڌ جي سمورن شاگردن، استادن، والدين سان گڏوگڏ تعليمي ادارن ۽ خصوصاَ سنڌ حڪومت جي رهنمائيءَ لاءِ هڪ ”گولڊ مائن“ (سون جي کاڻ) جي حيثيت رکي ٿو.
Title Cover of book اعليٰ تعليم جا عالمي رجحان ۽ موقعا

ملائشيا ۾ شاگردن لاءِ ويزا جو طريقيڪار

ملائشيا ۾ ڏينهون ڏينهن ويزا جي حوالي سان نوان قاعدا اچن پيا، سال 2013ع کان پهرين هتي داخلا ٿيڻ کان پوءِ سوشل وزٽ ويزا تي اچڻ کان پوءِ هتي اچي ڪري لاڳاپيل يونيورسٽي آسانيءَ سان اسٽوڊنٽ ويزا لڳرائي ڏيندي هئي. پوءِ وري سال 2013 کان ويزا اپروول ليٽر جي ڪنڊيشن لڳائي ويئي يعني داخلا ٿيڻ کان پوءِ به ڪنهن کي سوشل ويزا تي اچي هتي يونيورسٽيءَ ۾ رجسٽر ته ڪيو ويندو هو پر سوشل ويزا کي اسٽوڊنٽ ويزا ۾ ايستائين ڪنورٽ نه ڪيو ويندو هو جيستائين ويزا اپروول ليٽر VAL ان شاگرد کي نه ملندو هو، ان ڪري اڪثر شاگرد وال وٺڻ کان پوءِ ايندا هئا يا وري سوشل ويزا تي اچي هتي مهيني اندر يا نه ته سوشل ويزا هڪ مهينو وڌيڪ ايڪسٽينڊ ڪرائي رهي پوندا هئا ۽ ڪلاس اٽينڊ ڪندا هئا، جيستائين سندن وال اچي ويندي هئي ۽ پوءِ ان شاگرد جي ويزا اسٽوڊنٽ ويزا ۾ ڪنورٽ ڪيو ويندو هو، پر سال 2015ع کان وري ان سهوليت کي ختم ڪري ڇڏيو اٿن جو ڪير ڀلي داخلا ٿيڻ کان پوءِ هتي اچي به وڃي پر سندس يونيورسٽي ۾ رجسٽريشن ايستائين نه ڪندا آهن جو جيستائين وٽس ويزا اپرووئل ليٽر سان اسٽوڊنٽ سوشل ويزا تي آيو نه هجي. ائين کڻي سمجهو ته هو وال اتي پنهنجي ملڪ ۾ موجود ملائشيا جي ايميسي ۾ ڪاپي ڏيئي ويزا لڳرائي آيو هجي، نه ته هتي اچڻ کان پوءِ وال جو ملڻ ڪارائتو نٿو رهي. ان لاءِ هاڻي اهو شرط آهي ته هتان ايگزٽ ڪري ۽ پنهجي ملڪ مان وري ايمبيسي مان ٻيهر ويزا هڻائي اچي ۽ پوءِ ڪولالمپور ۾ اميگريشن وارا کيس اسٽوڊنٽ طور ويزا جاري ڪندا آهن. ان کان پوءِ لاڳاپيل يونيورسٽي نه صرف رجسٽر ڪندي پر سندس ڪيس جلد کان جلد اميگريشن ڊپارٽمينٽ کي سال لاٰءِ اسٽوڊنٽ ويزا لاءِ موڪليندي. ان ڪري جيڪڏهن ڪنهن به دوست جي هتي داخلا ٿئي ٿي، ته سڀ کان پهرين ڪمEMGS جي ويب سائيٽ تي وڃي وال جنهن کي وي ڊي آر به چئجي ٿو، ان لاءِ اپلاءِ ڪرڻ آهي. جيستائين وال نه ملي ملائشيا وزٽ ويزا لڳرائي نه اچڻ گھرجي پوءِ چاهي هتي رجسٽريشن جي تاريخ اچي به وڃي جو بغير وال جي اچڻ جو ڪو فائدو نه آهي، يونيورسٽي نه رجسٽر ڪندي نه وري اسٽوڊنٽ ويزا ۾ ڪيس ڪنورٽ ٿيندو. ان ڪري بهتر آهي ته سيمسٽر ايڪسٽينڊ ڪرائي ڊفرمينٽ وٺجي۽ ايندڙ سيمسٽر لاءِ. پر هرو ڀرو خرچ پکو ڪري ملائشيا نه وڃجي. گذريل سال به ڪجهه دوسٽ ائين ملائشيا آيا پر انهن کي واپس وڃڻو پيو، ان ڪري وال جي اهميت کي سمجهڻ کپي.
وال حاصل ڪرڻ لاءِ هي طريقو آهي ته سڀ کان پهرين توهان وٽ داخلا ليٽر يا يونيورسٽي يا ڪنهن ڪاليج طرفان آفر ليٽر هجي، جنهن ۾ توهان کي داخلا ملڻ جو لکيل هجي، ان کان پوءِ www.educationmalaysia.gov.my تي وڃي وال لاٰءِ ضروري هدايتن مطابق عمل ڪجي، جن مان ڪجهه ڳالهيون هي آهن:

• توهان وٽ ڪنهن گورنمينٽ يونيورسٽي يا پرائيويٽ يونيورسٽي يا ڪاليج کان لازمي آفر ليٽر هجي. نوٽ هن ۾ اسڪول يا ٽيڪنيڪل يا اسڪل ڊولپمينٽ پروگرام ڪرائيندڙ ادارا شامل نه آهن انهن جو پراسيس ان اداري جي ذريعي ئي ٿيندو، پر اعليٰ تعليم ڏيندڙ گورنمينٽ يونيورسٽيون يا وري پرائيويٽ هاير ايجوڪيشن انسٽيٽوٽس جا شاگرد ئي هن آن لائين سهولت کي استعمال ڪري سگھن ٿا.
• پوءِ هن لنڪ تي وڃي گھربل ڊيٽا فل ڪري درخواست اپلوڊ ڪري ڇڏجي. ان لاءِ هيٺيون هدايتون ڏنل آهن، جن جو ترجمو ڪري توهان آڏو رکان ٿو.
• سڀ کان پهرين هن ويب سائيٽ تي رجسٽر ٿيڻو آهي.
• پوءِ فيس جي انفارميشن ڏيڻي آهي، ان لاءِ رجسٽريشن کان پوءِ لنڪ ڏنل آهي
• اهڙي طرح آفر ليٽر جي اسڪين ڪاپي لنڪ ۾ اپلوڊ ڪرڻي آهي.
• پاسپورٽ جو انفارميشن پيج، يا وري گورنمينٽ ڊٽيل پيج يا وري ڪا ويزا لڳل هجي ته اهو پيج لنڪ ۾ اپلوڊ ڪرڻو آهي، هتي پاسپورٽ جا سڀ پيجز نه پر اهي جن ۾ ڪا انفارميشن هجي .
• هڪ ڳالهه جو خاص خيال ڪجي ته سمورا ڊاڪومينٽ پي ڊي ايف ۾ سيو ڪري اپلوڊ ڪجن، نه ڪي اميج يا ڪنهن ٻئي فارميٽ ۾.
• پاسپورٽ جي انفارميشن ۽ ان تي لڳل ڦوٽو ڪليئر هجڻ گهرجن.
• سمورا ڊاڪومينٽس جن ۾ ڊگري يا پاس سرٽيفڪيٽ يا وري مارڪشيٽس اچي وڃن ٿا، اهي به اپلوڊ ڪرڻا آهن، پر پي ڊي ايف ۾، ۽ هڪ ئي فائيل ۾.
• پري ارائيول ميڊيڪل رپورٽ، ليبارٽري رپورٽس، چيسٽ ايڪسري رپورٽس به لنڪ ۾ اپلوڊ ڪجي پر اسڪين ٿيل ڪاپي پي ڊي ايف فارميٽ ۾ هڪ ئي فائيل ۾ هجي، نه ڪي الڳ الڳ پيج باءِ پيج.
• هر لنڪ اڳيان فائيل جي سائيز جو به ٻڌايل آهي، ان جو خيال ڪجي ته ڪو به فائيل ان سائيز کان وڌي نه وڃي.
• پوءِ جنهن اداري يعني يونيورسٽي يا ڪاليج ۾ داخلا ٿي آهي ۽ ڪهڙي سبجيڪٽ ۾، ان جا تفصيل ڏيڻا آهن.
• ڪورس سطح جا سڀ آپشن آٽوميٽڪ لنڪ ۾ ايندا، توهان کي صرف پنهنجي آفر ليٽر مطابق آپشن سليڪٽ ڪرڻو آهي.
• پوءِ توهان کي پنهنجون تصويرون اپلوڊ ڪرڻيون آهن، پر تصوير تمام حساس معاملو آهي، جنهن لاءِ خاص سائيز ۽ ڪلر رکيل آهي جي تصوير گھربل فارميٽ مطابق نه هوندي، ته توهان جي درخواست منظور ٿيڻ ۾ دير ٿي سگھي ٿي. هينئر سندن ويب سائيٽ تي تصوير لاءِ وائيٽ بيڪ گرائونڊ ۽ جي پي جي JPG فارميٽ ۾ لکيل آهي، جنهن جي وڊٿ 217 px ۽ هائيٽ 310 px ڏنل آهي.
• ان کان پوءِ توهان جو نالو ۽ ٻيا تفصيل گهربل هوندا، جن جا لنڪ فارم تي ايندا ويندا .
• ان کان پوءِ توهان جي پاسپورٽ جا تفصيل آهن، جيڪي ڏيڻا آهن.
• ان کان پوءِ ويزا جي باري ۾ فيلڊ آهي ته آيا توهان کي پوري اسٽڊي ڊيوريشن لاءِ ويزا کپي يا هڪ سال لاءِ. پر جي هڪ سال جي ويزا لاءِ اپلاءِ ڪندا ته هر سال ملائشيا ۾ توهان کي الڳ الڳ ويزا جي لاءِ اپلاءِ ڪرڻو پوندو. جن جي فيس الڳ الڳ آهي، باقي سمورن سالن جي لاءِ ون آف اسٽوڊنٽ پاس لڳرائڻ بهتر ٿيندو، هر سال جي ويزا جي جهنجهٽ کان بچڻ لاءِ.
• انشورنس پاليسي جو آپشن اي ايم جي ايس بجاءِ انسٽيٽوشن تي ٽِڪ مارڪ ڪجي ته بهتر آهي، ڇو ته هر ادارو شاگرد جي انشورنس في لڳائي ٿو، تنهنڪري يونيورسٽي ۾ داخلا فارم سان گڏ ئي انشورنس ڪرائي ڇڏيندي آهي.
• وال VAL بجاءِ شاگرد کي پاڻ کي ٽپال ڪرڻ يا اي ميل ڪرڻ جي اميگريشن وارا يونيورسٽي کي ڪوريئر ڪندا آهن يا وي يونيورسٽي جو ڪو نمائندو، انهن وٽان کڻي ويندو آهي، جيڪي پوءِ اها وال شاگرد کي اي ميل ڪندا آهن.
• وال لاٰءِ اميگريشن وٽ جيڪڏهن يونيورسٽي جو نمائندو نه کڻڻ وڃي ته ڪوريئر ته ڪندا آهن پر ان جا 10 رنگٽ چارجز آهن جيڪي شاگرد کي ڏيڻا آهن ان لاٰءِ آن لائين آپشن به ڏنل آهي.
• وال لاءِ فيس جمع ڪرائڻ جا ٻه طريقا آهن يا ته توهان انسٽيٽوٽ جي ذريعي فيس جمع ڪرايو يا وري سڌو سنئون آن لائين ڪريڊٽ ڪارڊ جي ذريعي جمع ڪرايو، پر ان لاءِ لاڳاپيل انسٽيتوٽ کان به رهنمائي وٺجي، انهن کي اي ميل ڪجي ته بهتر آهي، جيڪڏهن لاڳاپيل انسٽيٽيوٽ مان جواب نه اچي ته ڊائريۡڪٽ ڪري ڇڏجي، يا وري ڪو دوست لاڳاپيل يونيورسٽي ۾ هجي ته ان ذريعي وڌيڪ پڪ ڪجي ته وال لاءِ ڪيئن اپلاءِ ڪجي يا فيس ڪيئن جمع ڪجي، جو ملائشيا جي اميگريشن ڊپارٽمينٽ جا قاعدا ۽ قانون اڪثر تبديل ٿيندا رهن ٿا.
• وال جو پراسيس چوڻ لاءِ ته 15 کان هڪ مهيني جو آهي پر ان ۾ اڪثر مهيني کان ٻه مهينا لڳيو وڃن ٿا، ان ڪري وال لاءِ آفر ليٽر ملڻ کان پوءِ جلد کان جلد اپلاءِ ڪجي، هڪ ڏينهن به نه وڃائجي ته بهتر آهي، جو وري وال جي دير ٿيڻ جي ڪري ايندڙ سيمسٽر ۾ رجسٽر ٿيڻ کان رهجي به سگھجي ٿو ۽ ڊفرمينٽ وٺڻي پوي ٿي جنهنڪري اڌ سال ته ضايع ٿئي ٿو، ٻيو ماڻهو جو سڄو پلان خراب ٿيو وڃي ٿو ۽ ڊفرمينٽ جي فيس الڳ ڀرڻي پوي ٿي.
• اڪثر شاگرد آن لائين سڄو پراسيس ڪري به لاڳاپيل يونيورسٽي يا انسٽيٽيوٽ سان رابطي ۾رهڻ گھرجي ۽ آن لائين اِي اَيم ِجي اَيس جي ويب سائيٽ تي به پنهنجي وال جي لاءِ ڏنل درخواست جي پراگريس ڏسندو رهڻ گھرجي.
• اڪثر داخلا ملندڙ شاگردن کي وري يونيورسٽي الڳ سان لکندي آهي ته جمع ڪرايل آن لائين درخواست جي ريفرنس نمبر ۽ جمع ڪيل فيس جا تفصيل ۽ گھربل ڊاڪومينٽ انهن کي به اي ميل ڪريو يا هارڊ ڪاپي ۾ جمع ڪرايو جنهن جي بنياد تي هو وري هتان اي ايم جي ايس کي الڳ سان فائيل جمع ڪرائيندا آهن ۽ اتان ئي ڏسي توهان جي فائيل کي فالو به ڪندا آهن ته اي ايم جي ايس کي تصديق به ڏيندا آهن.
• ان ڪري آن لائين وال جي پراسيس ڪرڻ کان پوءِ سمورا ڊاڪومينٽس ، ريفرنس نمبر ۽ فيس جي پرنٽ ڪاپي ضرور لاڳاپيل اداري کي به اي ميل يا ڪنهن دوست کي اي ميل ڪري سندس ذريعي ان اداري ۾ هارڊ ڪاپي جمع ڪرائڻ لاءِ چئجي ته بهتر آهي.