زندگي
مان ويرانِن جي ڀياڀان رستن تي ڀٽڪندو رهيُس، سامھون ٽرين جي پٽڙي نظر ٿئي آئي، مون ۾ موت جي جُستجو خوش ٿي ۽ مان وڃي ريل جي پٽڙي تي سُمهي پيس، پر شايد دِلرُبائن جي دردن مونکا اِهو وساري ڇڏيو هو ته مان پاڪستان جو رھندڙ آھيان خير ٻن ڪلاڪن تائين ريل جي پٽڙي تي سُمهڻ باوجود به ڪو ٽرين مون مٿان نـه چڙھيو. مان چِڙچِڙو ٿي اُتان اُٿيس ۽ سِڌي رستي سان هلندو رهيس، ڳپل پنڌ جو لتاڙي ويس ته سامهون هڪ ندي نظر ٿئي آئي. درل ۾ هڪ ڳالھ اُڀري ته ڇو نه زندگي تي پاڻي هارجي، مان سِڌو اُن نديءَ طرف ويس ۽ ٿورو اتي بيٺس ۽ پاڻ مارڻ جي ارادي سان آھسته آھسته نديءَ جي اندر وڃڻ لڳُس.
جڏھن پاڻي منهجي ڪُلهن تائين پهتو ته اُن نديءَ منجهان اِنسانوي روپ ۾ ھڪ چيز اُڀريو، سمجھ ڄڻڪ انسان ئي هيو، ائين پئي محسوس ٿيو ڄڻڪ پاڻي تي بيٺل آھي، هڪ سائيڊ باھ سان سڙھيل هُئس ۽ ٻي سائيڊ چنڊ جي چانڊوڪي جيان چمڪي رهيو هُئس، مطلب جئين انسان جا ٻه پاسا آھن، ائين هُن جي ٻه پاسا هئا ۽ ٻئِي هڪٻئي کان مختلف هُئس. مان کيس ڏسي پريشان و حيران ٿي ويس، لِڱ ڏڪڻ لڳا، روح ڪنبجڻ لڳو، مان ٿوري هِمٿ جوٽائي ۽ کائينس پڇيو...
” اي انسانوي روپ ڌارڻ وارا تون ڪير آھين؟
”مان زندگي آھيان! جنهن کان تون پري بڄي رهيو آھن، لنوائي رهيو آھين.
”تو مونکي هميشه دردن کان سواءِ ڪجھ به ناهي ڏنو! مان کيس چيو...
”پر اِهو ته منهجي وس ۾ ئي ڪونهي!
”عجيب ڳالھ آھي ته توکي توتي اختيار ڪونهي! مون حيران ٿي کيس چيو...
”مان انسانن جي وچ ۾ رکيل آھيان ۽ اُهي منهجي چوداري رکيل آھن، تون ھئنير ڏسي سگهين ٿو ته مونکي ٻه پاسا آھن، پوءِ ڪنهن کي منهجو ڪھڙو پاسو نظر اچي، ڪنهن کي ڪهڙو، هر ماڻھو منهجي چمڪدار ۽ روشنين سان ٽمٽار پاسي کي پاڻ ڏانھن سوريندو آھي!
”اڇا، جئين نيپولين ۽ هينري ڪِلنٽن تو بابت نظريا ڏِنا آھن! مون کيس چيو...
”بلڪل ائين ئي نيپولين دنيا جي گوڙ و شور کان پري ڪنهن پُرسُڪون ٻيٽ تي به منهجي چمڪدار پاسي کي نه ڏسي سگهيو ۽ ھينري ڪِلنٽن اڻ اکين جي منهجي سُڳنڌ کي محسوس ڪري وئي، اهڙي ريت جيڪي انسان منهجي چمڪدار پاسي کي ڏسن ٿا اُهي خُدا کان منهجو بار بار طلب ڪن ٿا، مونکي خوشيءَ سان جئين ٿا ۽ جيڪي انسان منهجي ڀاه سان سڙھيل پاسو ڏِسن ٿا، سي مونکان ڊڄي وڃن ٿا ۽ مونکان پري پري بڄن ٿا، مان کين ڀيانڪ لڳندي آھيان، اُن لاءِ تو به منهجو سڙھيل پاسو ڏٺو آھي، اُنڪري تنهجي اندر منجھ مرڻ جو شوق جاڳيو آھي.
”پوءِ ڀلا تنهجي ٻئي چمڪدار ۽ حسين پاسي کي ڪئين ڏسجي؟ مون کائينس پڇيو...
اُن لاءِ تون پنهجي اندر کي ٻُھار، سڀ ڪينو ڪڍِي ٻاهر ڦِٽو ڪر ۽ پوءِ اندر کي محبت جي هوا سان ڦوڪي ڇڏ، تڏهن توکي منهجو چمڪدار پاسو ڏسڻ ۾ ايندو!
”پر مان ته عشق جو ماريل آھيان! سڄڻن جو ستايل آھيان,! مون کيس چيو.
”ها بلڪل اُن عِشق ۽ حُسناڪن جي زهريلن ادائُن هميشه منهجي پرستارن کي ڏنگيهو آھي. عشق سڌائين منهجي پرستارن کي سڙھيل پاسي ڏانھن ڌِڪيو آھي ۽ منهجي خلاف کين ڀٽڪايو آھي. اُنڪري شايد توکي به عشق مون خلاف ڀٽڪايو آھي ۽ تنهجي من ۾ مرڻ جو جُستجو جاڳيو آھي پر تو نراشان نه ٿي، مان خوبصورت به آھيان! اُنڪري پنهجي پاڻ کي ھڪ موقيو ڏي ۽ منهجي حُسناڪ پاسي کي ڏسڻ جي ڪوشش ڪر. ٺيڪ آھي مان ھاڻي هلان ٿي!
”پر اي زندگي تو ڪيڏانھن ويندينءَ؟ مون کائينس پڇيو.
”وري ڪنهن ٻئي کي بچائڻ، جنهن کي تو جيان عشق ڀٽڪايو آھي ۽ هو ڪنهن ٽرين جي پٽڙي هيٺان سُتو پيو آھي، کيس تو جيان زندگيءَ جو اُلٽو پاسو ڏٺو اٿائين، اُن کي زندگي جو سڄو روپ ڏيکارڻ، ڪنهن مظلوم عاشق جي زندگي بچائڻ، کيس زندگيءَ جو صحيع سُر سمجهائڻ!
ائين چئي زندگي اُتان گُم ٿي وئي ۽ مان مرڻ جو پروگرام رد ڪري ڇڏيو، اندر کي ٻُهاري سڀ ڪينو ٻاهر ڪڍي اُتي ئي ڦِٽو ڪيم ۽ اکيون ٻوٽي اندي کي محبت جي هوا سان ڀريم ۽ زندگي جي مطابق زنگي کي گذارڻ لڳس.
جنهن جي نتيجي ۾ منهجي پڪش ۾ اڄ زندگي جو چمڪدار ۽ حُسناڪ حصو آھي. اُهو حصو جنهن جي سُڳند کي هينري ڪلنٽن پنهجي روحاني حواس سان محسوس ڪيو هو ۽ اُنکاپوءِ چيو هئائين. ..
”ڪيڏي نـه حسين آهي هيءَ زندگي“