ستنارائڻ مندر نيويارڪ : جتي سنڌي اُتي سنڌ!
ليئه آئي فهر ڪهان سيه قسمت همين ڪهانپر
يـﮧ تو وهي جگھ هئه گذري تهئيه هم جهان سيه……
زندگي ڪنهن وقت ڪٿي اچي سوڙهو ڪري ڪهڙين ڪهڙين يادين کي اڳيان آڻي بهاري…… سوچن جي ساگر ۾ ٻوڙي ڇڏي…… دل کي ڀنور طرف ڌڪي ڇڏي…… روح کي قيد ڪري پر ڪٽي ڇڏي…… وجود کي ڌوڏي، شخصيت کي ڪنن ۾ گولاٽيون کارائي ساڻو ڪري ڇڏي، انسان اڌ اڌ ۾ ورهائجي وڃي…… مضبوط ۽ ڪمزور…… هڪ جسم ڪئي ڀاڱا……
مان انهن لمحن ۾ ٻين کي شريڪ نه ڪرڻ چاهيندس دل جي گوشي ۾ محفوظ ڪندي صرف ٻاهرين ڏيکه ۽ منظرن جو ذڪر ڪرڻ چاهيندس. هيءُ ساڳيو نيويارڪ آهي جتي مان اڳين سفر دوران، ڪجھ ڏهاڙا وئي هيس. منهنجي سوٽ جي ڌيءَ ونيتا اُتي آهي، هن سانا ڪانفرنس دوران ۽ مياميءَ ۾ ٻه ٽي ڀيرا فون ڪيو هو ته نيويارڪ ضرور اچج، حالانڪه هو نيويارڪ کان ٻاهر ٻئي شهر ۾ رهندا هئا پر سندس گھوٽ مسٽر رميش اتري سندس ٻئي ڌيئر منجو ۽ هرشا خاص نيويارڪ ۾ ملڻ ۽ مونکي گھمائڻ لاءِ اُتي آيا هئا. 21 جولائي 1990 تي ايئرپورٽ تي وٺڻ آيون، منجھند جو شاپنگ ڪئي ۽ رات جو انڊين ريستورينٽ ۾ ڊِنر لاءِ وياسين. هوٽل ۾ سنڌُ جو هڪُ سنڌي ڇوڪرو جاويد جنهن ڊِنر جو آرڊر پئي ورتو، اُن سان ڳالھ ٻولھ ٿي هن ٻُڌايو ته هو سنڌ جي تمام سُٺي خاندان مان آهي، هن هوٽل ۾ سڄو ڏينهن اُڀي پيري بيٺو هوندو آهي. نوڪري تمام سخت آهي، هن رميش کي چيو اگر توهين مدد ڪري مونکي ڪنهن ٻئي هند نوڪري ڏياري سگھو ته مهرباني ٿيندي. ان نوجوان جي ڳالھ ٻُڌي بيحد افسوس ٿيو.
ٻئي ڏهاڙي روزاويلٽ اسٽريٽ تي ڪجھ شاپنگ ڪئي، اُنکانپوءِ براڊوي‐اسٽريٽ تي پيزا وغيره کائڻ کانپوءِ (74 اسٽريٽ) انڊين بزار ۾ شاپنگ وغيرهه ڪئي. سائيٽ‐سيئنگ ۾ هسٽن رور (ندي)، اسٽيچو آف لبرٽي، جھونو شهر، ٻئين جنگ عظيم جي رٽائيرڊ فوجي آفيسرن جي ڪالوني، چائينا ٽائون، هيلت سائنس سينٽر، پارڪ ايوينيو، راڪفيلر سينٽر، 42 اسٽريٽ تي يو.اين.اوُ. جي بلڊنگ، پهرين اُتي سلاٽر هائوس (ڪوس گھر) هو. راڪفيلر جنرل اسيمبليءَ لاءِ زمين خريد ڪرڻ لاءِ رقم ڏني هئي، ائمپائير بلڊنگ 102 ماڙن تي مشتمل آهي، مٿان 50 ڪلوميٽرن تائين چوطرف جا منظر پسي سگھجن ٿا. ورلڊ ٽريڊ سينٽر‐ٽئن‐ٽاورس 110 تي مشتمل آهي. گُھمڻ گھتڻ لاءِ بسيون، ٽئڪسي، ٻيو ته ٻيو هيلي ڪاپٽر ذريعي نيويارڪ مٿان اوهين سير ڪري منظر ڏسي سگھو ٿا، اُن وقت ايڪونجاھ آمريڪي ڊالر ان ٽوئر لاءِ، سورهان ميل هوا ۾ سيروسفر ڪري سگھجي پيو. ان سيروسفر جو نمونو دنيا کي يارهين سيپٽمبر 2001ع تي دهشتگردن هڪٻئي پُٺيان اُڏامون ڪري ورلڊ‐ٽريڊ‐سينٽر کي کن پل ۾ زمين دوز ڪري ڏيکاريو.
مسٽر رميش اتري کي اُتي جي مشهور ڪسينو ڏيکارڻ جو شونق هو، مون چيو نائگرا‐فالس ڏسڻ ويندس. هن چيو‐ توکي اسان پنهنجي ڪار ۾ وٺي هلنداسين، اتي پنهنجا شناختي ڪارڊ ڏيکاري گھمائي وٺي اينداسين، پر مون چيو نه مان ويزا وٺي اتان ڪئنڊا به گھمي ايندس. مان ويزا وٺي بس ذريعي نائگرا‐فالس ڏسڻ ويس، پاڻيءَ جو ايڏو ته آواز هو جو اصل ڪنن ۾ گھوگھاٽ ٿئي ٿيا، پاڻيءَ جون بوندون اتان اسان جي جسم تي پئجي رهيون هيون، هيٺ نهارڻ سان مونکي ته اصل گھٻراهٽ پئي ٿي، اگر ڪو ڪري ته ڪک جيان لُڙهي وڃي.
هڪ ٻه ڏينهن ڪئنڊا ۾ سيروسفر کانپوءِ واپسي رهي. جناب اسرار انصاري ۽ جناب خالد هشماڻيءَ جا لک ٿورا.
نيوجرسيءَ ۾ ويد مندر ڏٺو، نيويارڪ ۾ گوپ چندر سان ملاقات ٿي، اتي ستنارائڻ مندر ڏسڻ جي به نينڍ مليل هئي، مندر جو درشن ڪيو، هن مندر ۾ ڏڻ وار، ڪٿا ڪيرتن، شادي مُراديءَ وارا فنڪشن وغيره ٿيندا رهن ٿا، پرديس ۾ رهندڙ پنهنجي سنڌي سڄڻن کي ريتن رسمن ۽ ڪلچر کان واقف ڪرائڻ وارو هيءُ مرڪز سڀني کي جوڙي ويٺو آهي. مندر جو پريزيڊنٽ اُن وقت شري ناري لکاني، دادا شري آر.جي.آڏواڻي، بورڊ‐آف‐ٽرسٽي جو چيئرمين ۽ ميمبر شري اين.ڪي.لعلچنداڻي، مندر ۾ ٻاهران آيل شخصيتن جي شري لعلچنداڻيءَ واقفيت ڏني. لنڊن کان صنعتڪار ۽ دانيور شري سريچند هندوجا، دهليءَ کان وينا شرنگي، جن جو سمان ڪيو ويو ۽ ٻه لفظ ڳالهائڻ لاءِ چيا ويا. شري سريچند هندوجا کي مندر جي تعمير لاءِ سهڪار ڏيڻ لاءِ چيو ويو. انکان اڳ جيڪو سنڌين مندر ٺاهيو هو تنهن ۾ گروگرنٿ صاحب جي موجودگيءَ ڪري سِکن پنهنجي قبضي ۾ ڪري ورتو هو، اُنهن ڏهاڙن دوران اِها ڪنٽراورسي ڪافي هلي هئي.
نيويارڪ جي مُشڪلاتن، انتظار ۽ تڪليف، تڪليفن تي قابو پائي هڪ ڏاهي جي قول کي ياد ڪندي پنهنجي سفر جي آخري پُـڙاءُ لنڊن لاءِ فلائيٽ ورتي.
Lack of confidence is not the result of difficulty
The difficulty comes from lack of confidence. (Seneca)