پکين جي آکيري جو سوپ
ويهين صديءَ جي اڌ کان پوءِ ٽين (Tin) جي کاڻين، رٻڙ ۽ تيل هن ملڪ کي ايڏو پئسو ڪمائي ڏنو آهي، جو هتي جون حالتون هر ڪنڊ کان بھتر ٿينديون وڃن. تعليم، ٽيڪنالاجي، صحت، گهر، روڊ رستا_ مطلب ته ڏينھون ڏينھن زندگيءَ جو معيار اتاهون ٿيندو وڃي. عربستان وانگر موسم کڻي ڇا به هجي، گهر توڙي آفيس ۾ ايئرڪنڊيشنر هلائڻ سان ماڻهو ڄڻ ڪنھن ’هل اسٽيشن‘ تي ويٺو آهي. نانگ بلائون کڻي سڄي دنيا جا هتي هجن پر ڪو پيرين اگهاڙو پيچرن تان پنڌ هلي ته ڏنگ لڳيس. جتي ڪٿي پڪن رستن جي ڄار ۽ موٽر ڪارن هتي جي ماڻهن کان اهو به وسرائي ڇڏيو آهي ته سندن ابا ڏاڏا ملايا ۾ ڪيڏي جوکائتي ۽ تڪليفن ڀري زندگي گذاريندا هئا.
ڪالهه جي اخبار ۾ خبر هئي ته ملائيشيا جي ڪن ڪناري وارن هنڌن تان سون جا ذخيرا ملڻ لڳا آهن.
اها خبر پڙهي اسان جي پاڪستاني ڪليگ، ڪئپٽن سليم چيو: ”ڏس ته سھي! ڇا ملائيشيا کي پئسو ڪمائڻ لاءِ ٻيا ذريعا گهٽ هئا، جو قدرت اها شيءِ به کين عطا ڪئي.“
ٽين (Tin)، رٻڙ، پيٽرول ۽ سون کان علاوه ٻيون به ڪيتريون ئي ننڍيون ننڍيون شيون آهن، جن مان ملائيشيا ڪروڙها ڊالر ڪمائي ٿو. جيئن ته عمارتي ڪاٺ، ناريل، ڏونگهيون ۽ انهن جو تيل، ڪوڪا، پام آئل، ٻوٽا، جانور ۽ انهن جون کلون، پکي ۽ انهن جا کنڀ ۽ ٻيون به ڪيتريون ئي شيون.
پکين مان هتي هڪ پکي اهڙو آهي جيڪو پاڻ پالڻ يا کائڻ جي ڪم نٿو اچي، پر سندس آکيرا هر سال ڪروڙها ڊالر ڪمايو ڏين ٿا. جبلن جي غارن ۽ ڊٺل گهرن جي ڇتين هيٺان ٺھيل انهن آکيرن جو لذيذ سُوپ (soup) ٺهي ٿو. اهو سُوپ دنيا جي چيني هوٽلن جي خاص خوراڪ (delicacy) سمجهيو وڃي ٿو.
سنهن ڪکن جي هن آکيري ۾ جيڪا شيءِ طاقتور، لذيذ ۽ اهم سمجهي وڃي ٿي اها آهي هن پکيءَ جي وات جي پِڪ (Saliva) _ جنھن کونئر جھڙي شيءِ سان هي پکي ڪکن کي هڪ ٻئي سان چنبڙائي آکيرو ٺاهي ٿو. گرم پاڻيءَ ۾ هي آکيرو وجهي ٽھڪائڻ سان اها پِڪَ پاڻيءَ سان ملي جيڪو سُوپ ٺاهي ٿي اهو سُوپُ دنيا جو لذيذ، قوت سان ڀرپور ۽ مھانگن سُوپَن مان هڪ سمجهيو وڃي ٿو.
دنيا ۾ هن سُوپ (Bird nest soup) پيئندڙن جي شوقينن لاءِ هي آکيرا ٿائلينڊ ۽ انڊونيشيا به مھيا ڪري ٿو، پر سڀ کان گهڻا ملائيشيا جي رياستن: صباح ۽ سرواڪ ۾ ٿين ٿا، جن ذريعي هتي جي حڪومت هرسال چڱو خاصو غير ملڪي ناڻو ڪمايو وٺي.
هن چيھي يا ابابيل جھڙي پکيءَ جي آکيري جي سُوپ لاءِ چيو وڃي ٿو ته ڦڦڙن لاءِ سٺو آهي ۽ مردانگي به وڌائي ٿو. ڪنھن به چينيءَ کان ان سوپ لاءِ پڇبو ته وات تي هٿ ڏئي راز واري انداز ۾ چوندو:
“It increases your vitality and boosts your sex life.”
هونءَ به چيني هر وقت پنھنجي تندرستي بھتر رکڻ ۽ Sexuality سڌارڻ جي چڪرن ۾ هوندا آهن. گهٽ ته ٻيون قومون به نه آهن. عربن، يونانين کان سنڌي ۽ هندو انگريزي دوائن کان جڙيون ٻوٽيون، معجونون ۽ ڪُشتا کائڻ جي چڪر ۾ رهن ٿا، پر چيني ان معاملي ۾ تمام گهڻو جنوني آهن. ڀلي کڻي سائنسي طرح اها ڳالهه ثابت نه ٿي هجي، ته به شل نه ڪنھن شيءِ لاءِ وهم وهين ته ان مان شھوت وڌي ٿي. هونءَ ڪنجوس هجڻ ڪري چمڙي ڏيندا پر دمڙي نه ڏيندا، پر مردانگي (شهوت) وڌائڻ يا برقرار رکڻ لاءِ گينڊي (Rhino) جي سڱن جو مھانگو چُورو (پائوڊر) به پيا ڦڪيندا. گينڊي جو هڪ هڪ سڱ سون جي تور ۾ وڪامي ٿو، جنھن کي پيھي ننڍين پڙين ۾ هانگ ڪانگ، تائيوان کان علاوه ملائيشيا ۽ سنگاپور جي چيني دڪانن تي ڳري اگهه تي گراهڪن کي مھيا ڪيو وڃي ٿو. جيتوڻيڪ سائنس ثابت ڪيو آهي ته اهو سڱ ڪا به خاص شيءِ نه آهي، پر وارن جو Compressed ڇڳو آهي. ته به پڙهيل ڳڙهيل چيني به ان ۾ يقين رکن ٿا ته اهو جواني ۽ طاقت وڌائي ٿو. جيئن اسان وٽ سنڌ ۾ اهو craze آهي ته سچن موتين کائڻ سان نه فقط طاقت اچي ٿي، پر ٻڏل دل کي راحت پڻ. جيتوڻيڪ هڪ سائنس يا جاگرافيءَ جو شاگرد چڱي طرح سمجهي ٿو ته سچا موتي پڻ سپ ۽ ڪوڏ وانگر ڪئلشيم جو ڪمپائونڊ آهن، جيڪي گهڻي مقدار ۾ کائڻ سان ويتر مثاني يا بڪيءَ (گردي) ۾ پٿري پيدا ٿي سگهي ٿي.
بھرحال سچا موتي پيھي ڦڪڻ ۾ ڪو فائدو هجي يا نه پر هنن پکين جي آکيري جي سُوپ/رس (Juice) ۾ ڪجهه نه ڪجهه وٽامن ضرور آهن، جيڪي آکيري يعني ڪکن پنن ۾ نه آهن، جن سان پکي آکيرو ٺاهي ٿو پر پکيءَ جي پِڪَ (Saliva) ۾ آهن، جنھن کونئر جھڙي گهاٽي Solution سان پکي هڪ ڪک کي ٻئي سان ڳنڍي ٿو. هي آکيرا گهڻو ڪري جبلن جي غارن ۾ پکي ٺاهين ٿا ۽ ڇت ۾ چھٽيل رهن ٿا. انھن کي لاهڻ، صاف ڪرڻ ۽ پوءِ سوپ ٺاهڻ وڏي محنت جو ڪم آهي. ان ڪري ان جو اگهه ڳرو آهي. ڪوالالمپور جي شانگريلا هوٽل ۾ جتي چڪن سُوپ ته ٽن ڊالرن ۾ ملي ٿو، اتي پکيءَ جي آکيري جو سوپ جو پيالو ٻائيتاليھه ڊالر آهي.
هن سوپ ٺاهڻ لاءِ پکيءَ جي آکيري جو ڪک ڪک ڌار ڪيو وڃي ٿو، جنھن لاءِ پھرين سڄي آکيري کي اوٻاريو وڃي ٿو، جيئن اهو ڪک ڪک ننڍي چمٽي (Forcep) سان آسانيءَ سان الڳ ڪري وچ ۾ لڳل لئي (پکيءَ جي وات جي پِڪ) گڏ ڪري سگهجي، پوءِ ان لئيءَ جھڙي سڪل Solution کي گرم پاڻيءَ ۾ مرچن مسالن يا ٻين جڙين ٻوٽين سان رڌيو وڃي ٿو.
ملائيشيا جي ڏاکڻي ڪنڊ واري شھر ’جوهور باروءَ‘ ۾ هڪ چيني همراهه مسٽر لي يئان چنگ جو انهن پکين جي آکيرن جو وڏو ڪاروبار آهي ۽ سندس هوٽل ”چائنيز ميڊيڪل هال“ جي نالي سان سڏجي ٿي. ’جوهور-بارو‘ شھر ’سنگاپور ٻيٽ‘ سان هڪ پل ذريعي ڳنڍيل آهي. سنگاپور جا توڙي ملائيشيا جا چيني بيحد امير آهن ۽ لي يئان چنگ جي هن ميڊيڪل هوٽل تي سڄو سال وڏي رش لڳي رهي ٿي. هتي نه فقط انهن جو گرم گرم سُوپ آيل گراهڪن کي Serve ڪيو وڃي ٿو، پر صاف ڪيل پکين جا آکيرا “Shin Onn” نالي برانڊ سان پئڪ ٿيل وڪامن ٿا. سندن وڏي کپت ٻاهرن ملڪن ڏي آهي، جتي چيني رهن ٿا. اڌ کان وڌيڪ مال هانگ ڪانگ، سنگاپور ۽ تائيوان ايڪسپورٽ ٿئي ٿو.
مسٽر لي اڄ کان پنجويھه سال اڳ (1960ع ڌاري) جالان ماجو (Maju Road) تي Besin Medical Hall نالي هنن آکيرن جي وڪري لاءِ آئوٽ ليٽ کوليو. اڄ هن هڪ ٻيو دڪان تمن پيلنگي ۾ پڻ کوليو آهي، جنھن ۾ ٽيھه ڄڻا آکيرا صاف ڪرڻ، سوپ ٺاهڻ ۽ گراهڪن کي Serve ڪرڻ جو ڪم ڪن ٿا. هڪ هڪ ماڻهو سڄي ڏينھن ۾ فقط پندرهن کن آکيرا صاف ڪري سگهي ٿو. مسٽر لي ٿائلينڊ، انڊونيشيا ۽ مشرقي ملائيشيا جي رياست سراوڪ مان آکيرا گهرائي ٿو. هن جو هڪ دفعو انٽرويو آيو هو، جنھن ۾ هن کلندي چيو هو ته: ”توڻي هي آکيرا ڪنھن جي مڙسي نه وڌائين پر گهٽ ۾ گهٽ ڦڦڙن ۽ گلي لاءِ ته سٺا آهن. ان کان علاوه رت پڻ صاف ڪن ٿا ۽ کائڻ واري کي خوش ۽ صحتمند رکن ٿا.“
ان ۾ ڪيتري حَقيقت آهي ته پکين جا آکيرا کائڻ وارن کي ڪيترو خوش رکن ٿا، پر وڪڻڻ وارن کي مالي طرح ضرور خوش رکن ٿا. هونءَ سائنسي ڄاڻ مطابق انهن آکيرن ۾ ڪئلشيم ۽ ڌاتن جو وڏو مقدار موجود آهي، جيڪي صحت لاءِ بيحد سٺا آهن ۽ لڳاتار کائڻ سان ٿڌ، بخار ۽ کنگهه کان نجات ملي ٿي. رت جي Circulation ۽ چھري جي خوبصورتي ۾ اضافو ٿئي ٿو.
هي آکيرو نر ۽ مادي پکي گڏجي ويھن کان پنجويھن ڏينھن اندر ٺاهين ٿا. جن ڏينھن ۾ هو ان ۾ آنا ڏين ٿا ۽ ٻچا ڦوڙين ٿا، انهن ڏينهن ۾ حڪومت طرفان هنن آکيرن لاهڻ جي سخت بندش هوندي آهي. آکيرا لاهڻ جو جن کي لائسنس هوندو آهي، اهي فيبروري، مارچ ۽ آگسٽ، سيپٽمبر ۾ ئي لاهي سگهن ٿا.
بھرحال هي آکيرن جو وڪرو ۽ شباب، طاقت، جواني خاطر ماڻهن جي هنن پٺيان ڊوڙ اڄ جي ڳالهه ناهي، پر تواريخي رڪارڊ ٻڌائين ٿا ته ٻارهين صديءَ جي شروعات ۾ چين جا واپاري سمنڊ جهاڳي بورنيو جھڙن ٻيٽن تي هنن آکيرن جي خريداري لاءِ ايندا هئا.