رتو ديرو يا نئون ديرو
”ڪوالا“ وانگر هتي ”ڪمپونگ“ پڻ مشھور آهي. ڪمپونگ جي معنيٰ ئي ڳوٺ آهي ۽ سندس استعمال به ايئن ٿئي ٿو، جيئن پاڻ وٽ ڳوٺ لفظ جو. ڳوٺ ڇتو چنڊ، ڳوٺ چوهڙ جمالي، ڳوٺ سانڌاڻ، ڳوٺ ونجهيريءَ وانگر هتي جي به ڪيترن ئي ڳوٺن جي نالي اڳيان ڪمپونگ (ڳوٺ) اچي ٿو. مثال طور: ڪمپونگ جاوا (جاوي ماڻهن جو ڳوٺ)، ڪمپونگ لمبو (ڍڳي جو ڳوٺ)، ڪمپونگ لائوت (سامونڊي ڳوٺ)، ڪمپونگ بيسار (وڏو ڳوٺ)، ڪمپونگ عُلار (نانگ جو ڳوٺ) وغيره وغيره. (ريڊيو تان گانن جي فرمائش موڪليندڙن جا نالا ٻڌي ٻڌي مون به ڪافي ڳوٺن ۽ شھرن جا نالا ياد ڪري ورتا آهن). ها، هتي جي هڪ ڳوٺ جو نالو ڪمپونگ نيوزيلئنڊ به آهي. پاڻ وٽ به هڪ ڳوٺ جو نالو ”ڳوٺ بنگلاديش“ به آهي، جيڪو سڪرنڊ ڀرسان آهي.
۽ جيئن پاڻ وٽ هڪ کان وڌيڪ ڳوٺن جا ساڳيا نالا به ٿين جيئن حيدراباد ضِلعي جو سعيدآباد ۽ دادوءَ جو ڀان سعيدآباد تيئن ملائيشيا ۾ پڻ آهي. مثال طور ڪمپونگ گاجاح (هاٿيءَ جو ڳوٺ) ٽن مختلف شھرن جو نالو آهي، جيڪي مختلف رياستن: جوهر، ڪيلنتان ۽ پيراق ۾ آهن.
پاڻ وٽ ڪيترن ئي شھرن جي نالن سان نئون، پراڻو، آباد، پور، ديرو، ڪوٽ جھڙا لفظ اڳيان يا پويان اچن ٿا، تيئن هتي ملائيشيا ۾ بارو (نئون)، توئا (پوڙهو يا پراڻو) پنجنگ (سمنڊ اندر گهڙيل زمين جو حصو)، ڪوٽا (ڪوٽ، ديرو)، سُنگائي (درياءُ)، لانگ (ڪفن، مقام)، پاسر (بيابان، واري)، سمپانگ (چوواٽو)، پاڊانگ (پوک/ٻني) شھرن جي نالن ۾ جام استعمال ٿين ٿا.
اهو ئي سبب آهي جو ملائيشيا جي شھرن توڙي ڳوٺن جو اڌ نالو وٺڻ بدران هميشه سڄو نالو ياد رکڻ کپي ڇو جو فقط اڌ نالو کڻڻ سان ٿي سگهي ٿو، اهو اڌ ٻين شھرن ۾ به ساڳيو هجي، جھڙوڪ: ‘ڪوٽا ٽنگيءَ’ جو سڄو نالو وٺڻ بدران فقط ’ڪوٽا‘ چوڻ ايئن آهي جيئن فقط ‘ڪوٽ’ چوڻ مان ڪھڙي خبر پوندي ته اهو عمر ڪوٽ آهي يا ڪنڌڪوٽ، ڪوٽ ڏيجي يا ڪوٽ غلام محمد! اهڙيءَ طرح فقط ”ديرو“ چوڻ سان ڪھڙي خبر ته رتو ديرو، بائوديرو يا نئون ديرو! ٺلهو ”ميرپور“ چوڻ مان ڪھڙي خبر ته اهو ميرپور خاص آهي، ميرپور ماٿيلو يا ميرپور ساڪرو. تھڙيءَ طرح ملائيشيا ۾ ڪوٽا سان ٻيا به ڪيترائي شھر آهن، جھڙوڪ: ڪوٽا بارو، ڪوٽا ڪِنابالو، ڪوٽا تمپان، ڪوٽا لينگانگ، ڪوٽا سيتيا وغيره وغيره.