الطاف شيخ ڪارنر

ڳالھيون آھن ڳچ

نامياري سفرنامانگار ۽ مئرين انجنيئر الطاف شيخ جو لکيل ملائيشيا جو سفرنامو ”ڳالھيون آھن ڳچ“ اوهان اڳيان پيش آهي. شبنم موتي لکي ٿي: ”اهڙيون ڳالهيون جيڪي اسان گهمندي ڦرندي نظر انداز ڪري ڇڏيندا آهيون، الطاف انھن  تي گھري نظر رکي ٿو ۽ انھن جي اهميت پنھنجي سفرنامن ۾ غير معمولي طريقي سان واضح ڪري ٿو. هو هر اها معمولي کان معمولي ڳالھ بہ درج ڪري ٿو جيڪا دلچسپ هجي ۽ پڙهندڙن کي ڄاڻ مھيا ڪري. شل سنڌ جي ڌرتي تي اهڙا سپوت پيدا ٿين، جيڪي نہ فقط پنھنجي سر زمين جو نالو ٻين ملڪن ۾ روشناس ڪرائين.“

  • 4.5/5.0
  • 16
  • 0
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ڳالھيون آھن ڳچ

ڪھڙو ڦر نئنسيءَ جو آهي!

ملائيشيا جي شھرن توڙي ڳوٺن ۾ رول ڪتو ڪو ورلي نظر ايندو. اهي ڳوٺ جن ۾ چيني رهن ٿا، انهن وٽ ڪتا ضرور آهن پر پالتو. باقي ملئي ماڻهن جي ڳوٺن توري پاڙن ۾ رول يا پالتو ڪتا بنھه نظر نه ايندا.
ملئي ماڻهن جي ڳوٺن ۾ ڪتي نه هجڻ جو هڪ ته وڏو سبب اهو آهي ته هتي جا ملئي سڀ مسلمان آهن ۽ هو ڪتو پالڻ خراب سمجهن ٿا. ٻيو ته رول ڪتي مان بيماري پکڙي ٿي. چيني ماڻهو جيڪي ڪتي پالڻ جا شوقين آهن اهي به رول ڪتي کي برداشت نٿا ڪن. هتي جي شھرن ۾ جيئن ئي رول ڪتن جو تعداد وڌڻ لڳندو آهي ته ميونسپل وارا ان کي گهٽائي ڇڏيندا آهن.
چينين کان علاوه اهي انڊين (ڏکڻ هندوستاني) جيڪي لڊانگ گيتاخ (رٻڙ جي پوک) ۾ ڪم ڪن ٿا يا ٻيلن ۽ جهنگلن ۾ رهن ٿا، اهي پڻ چوڪيداريءَ خاطر ڪتو پالين ٿا. پر ڪتي پالڻ بابت هتي قاعدو قانون ايترو ئي سخت هي جيترو يورپ، آمريڪا، جپان ۽ سنگاپور پاسي. يعني ان کي گهٽيءَ ۾ کليل ڇڏڻو ناهي، جيئن اجايو ڀونڪي پاڙي وارن جي آرام ۾ خلل نه وجهي. وقت اندر مقرر دوا جون سيون هڻائڻيون آهن، جيئن بيماريءَ کان ڪتو آجو رهي وغيره.
باقي ملائيشيا ۾ ٻلا آزاد گهمندي ڦرندي نظر ايندا. نه فقط گوشت ۽ مڇي مارڪيٽن ۾ پر هوٽلن، هاسٽلن، رستن ۽ گهرن ۾ جام نظر ايندا. خاص ڪري ملئي ماڻهو کين وڏي چاهه سان پالين ٿا. اسان ڌارين ملڪن کان آيل همراهن کي جيڪي رهائش لاءِ گهر مليا، انهن ۾ پھرين اسان جي آفيس ۾ ڪم ڪندڙ ملئي ماڻهو رهيل هئا، جيڪي ويندي وقت پٺيان ڪيترائي ٻلا ڇڏي ويا. انهن ٻلن ڏي ڪجهه ڏينھن ته نون آيلن جو ڌيان نه ويو، پر پوءِ سڀ اچي تنگ ٿيا جو هو سڄي رات نه فقط گهٽيءَ ۾ ميائون ميائون ڪندا هئا پر پوءِ کاڌي لاءِ گهرن جو ڄاريون ڇني اندر اچڻ لڳا. يا در اڳيان رکيل ٻھر جي باردي هاري ڇڏيندا هئا. سڀ چوڻ لڳا ته ملئي ماڻهن کي اهڙا ٻلا پالڻ جو ڪھڙو ڪم هو جن کي پاڻ سان کڻي وڃڻ بدران اسان جي حوالي ڪري ڇڏيو اٿن. هڪ ڏينھن ڳڻياسين ته اسان جي پاڙي ۾ ننڍا وڏا پنجويھه ٿيا.
انهن مان جان ڇڏائڻ جو ڪم مون مٿي تي کنيو ۽ هفتي اندر ٽي ٽي چار چار ٻلا هر واري ۾ ڪار جي ڊڪيءَ ۾ وجهي ڀر واري ڳوٺ ’مسجد تاناح‘ جي مڇي مارڪيٽ ۾ ڇڏي آيس. پاڙي ۾ رهندڙ سڀني سک جو ساهه کنيو. سڀني واهه واهه ڪئي ۽ منھنجي پٺي ٺپري داد ڏنو.
ڪجهه ڏينھن بعد اسان جي پاڙي ۾ رهندڙ هڪ انڊين ڪئپٽن ڏياريءَ جي دعوت ڪئي، جنھن ۾ انهن کي به گهرايائين جيڪي اسان وارن گهرن ۾ پھرين رهندا هئا (۽ ٻلا ڇڏي ويا هئا). انهن ۾ گهڻ ڳالهائو طاهر الدين به هو. هو مانيءَ بعد هيڏانھن هوڏانھن جي لٻاڙ هڻي رهيو هو ته نڄاڻ هڪ ڪن ڪٽيو ٻلو _ جيڪو خبر ناهي مون کان ڪيئن رهجي ويو هو _ سندس پيرن وٽان اچي لنگهيو. اتفاق وري اهڙو جو اهو ٻلو طاهر الدين جي پاليل فوج مان هڪ هو. پنھنجي ٻلي کي سڃاڻي کيس هنج ۾ ويھاريائين ۽ پيار سان هٿڙا گهمائي اسان کان پڇڻ لڳو:
”نئنسي ڪٿي آهي؟“
”ڪھڙي نئنسي؟“ ڪئپٽن لين ريگو حيرت مان پڇيس.
”نئنسي! هن ٻلي جي مسز.“ ۽ پوءِ هيڏانھن هوڏانھن ان جي پونگڙن جي ڳولا جاري رکندي پڇيو: ”ائنڊ ويئر آر ٽائرو، جولين، جيري ائنڊ ادر بئائز؟“ (۽ ڪٿي آهن ٽائرو، جولين، جيري ۽ ٻيا نينگر؟) هاڻ کيس ڪھڙو جواب ڏيون ته تنھنجي انهن لاڏلن کي ڏيھه نيڪالي ڏيئي ڇڏيسين. ٿوري دير بعد وري ساڳيو سوال ڪيائين ته سڀ مون ڏي ڏسڻ لڳا.
ڀر ۾ ويٺل ڪئپٽن لين ريگو ۽ ڪئپٽن نندڪر کي اک ڀڃي اڙدوءَ ۾ چيم: ”ٻيلي ڏاها ٿيو. ڳالهه ٽاري ڇڏيو. ٻلا وڃي ’مسجد تاناح‘ ڳوٺ جي مڇي مارڪيٽ ۾ سکيا ٿيا. اجايو هن ملنگ ڦڏو ڪيو ته هن وقت ڪٿان ايندا اهي ٻلا؟“ تڏهن وڃي بچ بچاءُ ٿيو. نه ته هن پنھنجي پر ۾ ٻه ڊزن ٻلن جو تحفو ڇڏي اسان تي وڏو احسان ڪيو هو ۽ هاڻ ويٺو هو انهن ٻلن جي انڪوائري ڪرڻ.
طاهر الدين جڏهن اٿيو ته ڪئپٽن لين ريگو به خارن مان چيو: ”کانئس ڪير پڇي ته تحفي ۾ هڪ يا ٻلا ڏبا آهن يا يڪا پنجويھه ٽيھه_ سي به هڙيئي ميڊيڪلي Unfit! ڪي ڪن ڪٽيل ته ڪي پڇ ڪٽيل. ۽ هيڏي ڌڻ پونگڙن ۾ اسان کي ڪھڙي خبر ته ڪھڙو ڦر نئنسيءَ جو آهي ته ڪھڙو ڦر فئنسيءَ جو_! “