ڌ
اچن جي ٽيان ته ڳوڙها ڳاڙيندا وڃن. (ڳجهارت، پھاڪو)
هيءَ هڪ ڳجهارت آهي، جنھن جي ڀڃڻي آهي؛ نار.
نار، کوهه جي مٿان چاڙهبو آهي. نار جي ڍينگي تي لوٽين جي مالهه ڦرندي آهي، جيڪا کوهه مان پاڻي ڪڍي نيسر ۾ اڇليندي آهي، جتان پاڻي ڪسيءَ/هود ۾ ويندو آهي. ڍينگي کي ڦيرڻ لاءِ چڪر رکيل هوندو آهي، جنھن کي ڏاند ذريعي گهمائبو آهي.
ڌڪ ڏاند کي لڳندو آهي، جنھنڪري ھو ھلڻ لڳندو آھي. سندس ھلڻ سان، چڪر ۽ مالھه ڦرندي آهي ۽ چيچٽ سان آواز ڪندي آهي. مالھه جي ڦرڻ سان ڀريل لوٽيون مٿي اينديون آهن ۽ نيسر ۾ پاڻي ڳاڙينديون وينديون آهن.
مطلب:
76.1 ربط ۽ تعلق جو سلسلو جڙيل هوندو آهي ته هڪ جو اثر ٻئي تي ۽ ٻئي جو ٽئين تي پوندو آهي.
76.2 ڀيٽيو؛ بار گڏھ تي هينگي کوتي.
77. ڌڻ ته ڌڻي، نه ته وڪڻ کڻي،
وار ته ڦڻي، نه ته ڪوڙاءِ کڻي. (پھاڪو)
ڌڻ؛ ٻڪرين يا رڍن جو ولر، ڌارڻ سولو پر سنڀالڻ ڏکيو آهي، ڇو جو رڍ ۽ ٻڪري ڪمزور به ٿيندي آ ۽ طبعاً پاڻ ھُرتڙي به ٿيندي آهي. هر وقت سار سنڀال نه ڪبي ته ڌڻ رلي ويندو.
وار به ڦڻي ڦوڪاري سان تازا توانا ۽ سينگاريل رهن ٿا. ٻي صورت ۾ ٻڦي ۽ جوئن جي رهائشگاهه بڻجي وڃن ٿا.
مطلب:
77.1 ڌڻ ڌارجي ته ڌڻين جيان ٽھل به ڪجي. وار رکرائجن ته ڦڻي ڦوڪارو ۽ سينڌ سرمو به ڪجي.
77.2 جيڪو هٻڇ ڪري سامان سڙو وٺي اچي پر صفائي سٿرائي ۽ ٽھل ٽڪور نه ڪري تنھن کي مثال ڏئي ائين سمجهائبو آهي.
77.3 کيتي، سر سيتي.
78. ڌوٻي ڌوئي، مالڪ روئي. (پھاڪو)
ڌوٻيءَ کي مزدوريءَ سان غرض آهي. ڪپڙن کي ڌوئي، فقط پنھنجي مزدوريءَ کي کري ڪرڻ لاءِ ٿو. جيترا گهڻا ڪپڙا، ڏينھڪ نيڪال ڪندو، اوتري مزوري جڙندس، تنھنڪري سندس ڪوشش اها هوندي آهي ته هڻ-وٺ ڪري، سٽي ڪٽي جلد پلد ۾ گهڻا ڪپڙا ڌوئان. پوءِ ٿاڦي تي، ڌڪ پاڻي ڌڪ ٿاڦو ڪري، زور سان پيو ڪپڙا سٽيندو، جنھنڪري اڻ جهالائو ڪپڙا ته ليڙون ليڙون ٿي وڃن پر ڏاڍا ۽ چڱيرڙا به چھڪن کان آجا نه رهن. نتيجتًا ڪپڙي جي مالڪ لاءِ، سواءِ روئڻ جي ڪو چارو ئي نٿو رهي.
مطلب:
78.1 شيءِ جو قدر، مالڪ کي ٿيندو آهي.
79. ڌيءُ وجهجي ڪکين، وڃي پوي لکين. (چوڻي)
ڌيءُ، پرائو ڌڻ آهي، کيس هر حالت ۾ شينھن ڪلھي چاڙهڻو آهي. کيس وَرُ شانائتو ڏجي ته جيئن سدائين لاءِ سکي رهي ۽ والدين کي دعائون ڏيندي رهي. اڪثر ماڻھو، انھيءَ ڳولھا ۽ سوچ ويچار ۾ ئي، نياڻي ويھاري مٿو اڇو ڪري ڇڏيندا آهن.
نياڻي واري لاءِ بھتر آهي ته اگر سکيو ستابو گهر نه ٿو مليس ته ڪکائين گهر ۾ به نياڻي ڏئي بار لاهي ۽ مالڪ ۾ اميد رکي. مالڪ جي مھربانيءَ سان، پير رکندي ئي گهر ۾ خير برڪت ايندن ۽ لکن وارا ٿي ويندا.
مطلب:
79.1 ڌيءُ اٿارڻ لاءِ ضروري ناهي ته لکن وارو نياڻو ملي ته اٿارجي. توڪل ڪري اٿاري ڇڏجي ۽ اميد رکجي ته مالڪ ڀاڳ ڀلو ڪندس.
79.2 (مِٽي مائٽي) لوڻ جي ڏسي ڪجي، کنڊ جي ٿي پوندي.